Zerzevan Kalesi'ndeki Sarnıçlar Tarihe Meydan Okuyor

UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici Listesi’nde yer alan Zerzevan Kalesi’ndeki 3 bin yıllık su sarnıçları tarihe meydan okumaya devam ediyor.

Roma dönemi eseri Zerzevan Kalesi, Romalılar  tarafından 400 yıl boyunca askeri garnizon olarak kullanılmış.

Bölgede yapılan kazı çalışmalarında Mithras tapınağı, kiliseler, villalar, gizli geçitler, kaya mezarları ve 54 su sarnıcı ortaya çıkarıldı.

Roma döneminde 4 bin ton su taşıma kapasiteli, , 20 metreye yakın derinliği bulunan sarnıçlarla 10 binlerce kişinin su ihtiyacı karşılanmış.

Zerzevan Kalesi Kazı Başkanı Doç. Dr. Aytaç Çoşkun, tarihi kalenin 3 bin yıllık geçmişi olduğunu vurgulayarak, "Roma'yı Roma yapan mühendislik ve mimarlıktaki ilerlemesidir. Gerek savunma sistemi, gerek kalenin mimarisi, şehirleşmesi, gerekse en önemli noktalardan birisi su sistemi. Roma'nın bütün izlerini ya da teknolojisini görebileceğimiz muazzam bir su sistemi var. Biz şuana kadar su sistemiyle ilgili 54 tane sarnıç tespit ettik. En büyüğü 4 bin ton su alıyor ve derinliği 20 metreye yakın. 10 binlerce ton su depolanmış bu sarnıçlarda. Farklı tipte sarnıçlar var. Bazıları özellikle derin olmayan, 2 metre derinlikte olanların yağmur suyuyla doldurulduğunu biliyoruz. Ama baktığımız zaman 19, 20 metre derinlikte sarnıçlar var. Bunlar ise bir kanal sistemiyle Zerzevan'a getirilmiş" dedi.

KAZILAR DEVAM EDİYOR

Kaleye en yakın su kaynağının 8 buçuk kilometre olduğunu ve 700 metresini kazabildiklerini aktaran Doç. Dr. Aytaç Coşkun, sözlerine şöyle devam etti:

"Kanal kaç kilometre gidiyor, biz şuan bilmiyoruz. Çalışmalar devam ediyor. Bu çalışmalar ilerledikçe bu sistemi de tam olarak çözebileceğiz. Romanın ulaştığı teknolojiyi biliyoruz, özellikle vadilerde ters sifon sistemini kullanıyorlar. Kalenin yerleşik nüfusu bin 400. Bunların en az bini asker. Bir savaş olduğunda ovada tarımla uğraşan halk, kaleye sığınıyor. Burada savaş zamanında yerleşik 10 binleri buluyor. 10 binlerce kişi 1 yıl buradan çıkmadan su ihtiyacını karşılayabilecek su depolamışlar Zerzevan Kalesinde. Bu kayaların teke tek, murç ve çekiçle biz oyulduğunu biliyoruz, yer altına bu sarnıçların bu şekilde inşa edildiğini biliyoruz. Şunu söyleyebilirim, sadece buradaki sarnıçların kazılması dahi 10 yıldan fazla sürecek. Şuanda 54 sarnıç tespit edilmesinde rağmen, kazılar artıkça bu rakam belki de daha da artacak."