Yüksek ciro elde ediyorlar fakat zarar açıklıyorlar: O şirketler için yeni vergiler geliyor

Hazine ve Maliye Bakanlığı, uzun süredir üzerinde çalıştığı yeni vergi paketine son şeklini verdi. Bu paket, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in sıkça vurguladığı, "Hedefimiz vergide adalet ve etkinliği sağlamak için vergilendirilmemiş hiçbir alan bırakmamak" anlayışıyla hazırlandı. TBMM'ye sunulması planlanan pakette, vergi adaletinin güçlendirilmesi, sermayeye yönelik yeni vergi uygulamaları getirilmesi ve doğrudan vergilerin payının artırılması için çeşitli düzenleme önerileri bulunuyor.

Asgari kurumlar vergisi geliyor

Hazine ve Maliye Bakanlığı, şirketlerin yarısının zarar beyan ettiğini veya hiç matrah bildirmediğini tespit etti. Buna rağmen, bu şirketler yüksek cirolarla faaliyetlerini sürdürüyor. Bu durumu göz önünde bulunduran Bakanlık, asgari Kurumlar Vergisi uygulamasını devreye sokacak. Avrupa Birliği (AB) ve Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) uygulamalarını da inceleyen Bakanlık, mükelleflerin beyanları ile hasılat ve ödeme güçlerini karşılaştıran hibrit bir model hazırladı. Bu modele göre, ödenecek Kurumlar Vergisi, beyan edilen kazancın indirim ve istisnalar düşülmeden önceki tutarının belirli bir oranı ile gelir tablosundaki kazancın belli bir oranı matrah olarak kabul edilerek bulunacak vergiden yüksek olanı esas alınarak belirlenecek. Yatırım teşvik belgesi kapsamında yatırım harcaması yapan mükelleflerin hakları korunacak, yeni işe başlayan mükellefler ise 3 yıl boyunca asgari vergiden muaf olacak.

Esnafa kazanç limiti

Gerçek usulde vergilendirilen ticari, zirai ve serbest meslek kazançlarına da asgari Gelir Vergisi uygulaması getiriliyor. Gelir Vergisi mükelleflerinin önemli bir kısmının zarar beyan ettiği veya beyanları ile hasılatları arasında ciddi uyumsuzluklar olduğu tespit edildi. Bu konuda yeni bir model kurulacak. Mükelleflerin beyan edecekleri kazanç, gelir ve kazanç bildirimi tablosundaki getirilerinin belirlenecek bir oranından az olamayacak. Serbest meslek kazancı elde edenlerin beyan edeceği kazanç ise brüt asgari ücretin yıllık tutarının altında olamayacak. Hasılat üzerinden ödenen asgari vergi farkının izleyen 5 hesap döneminde mahsup edilmesine izin verilecek. Yeni işe başlayanlar 3 yıl boyunca asgari vergiden muaf olacak. Vergi paketinin 9 günlük tatil sonrası Meclis'e sunulması bekleniyor ve paketin toplamda 500 milyar lirayı bulabileceği öngörülüyor. Yalnızca küresel şirketler ve yurtiçindeki şirketlerden tahsil edilmesi planlanan asgari Kurumlar Vergisi'nin 190 milyar TL'yi bulması bekleniyor.

2.134 şirkete küresel vergi

Paket kapsamında Kurumlar Vergisi Kanunu'nda yeni bir bölüm açılarak, çok uluslu şirketlerden asgari Kurumlar Vergisi (küresel asgari Kurumlar Vergisi) alınacak. Başta AB ülkeleri olmak üzere 30'dan fazla ülke, hasılatı 750 milyon euro eşiğini aşan çok uluslu şirketlere yüzde 15 vergi uyguluyor. Bu şirketlerin faaliyette bulunduğu ülkede ödenen kurumlar vergisi yükü yüzde 15'in altındaysa, uygulamayı yasalaştıran ülkeler, ilgili ülkenin almadığı vergi farkını tahsil edebilecek. Türkiye'de nihai ana işletmesi yurtdışında bulunan 1024 grup bulunurken, bu grupların ülkede 2 bin 134 işletmesi mevcut.

Yap-İşlet ve KÖİ projelerine yüzde 30 kurumlar vergisi

Türkiye'nin büyük yatırımlarından elde edilen kazançlara da artırımlı Kurumlar Vergisi uygulanacak. Kurumlar Vergisi oranı, reel sektör için yüzde 25, banka ve finans kurumlarında yüzde 30, ihracat yapan firmalarda yüzde 20, halka açık şirketlerde yüzde 23, imalatçılarda yüzde 24 olarak uygulanıyor. Banka ve finans kurumlarında olduğu gibi, yap-işlet-devret (YİD) modeli ile kamu-özel işbirliği (KÖİ) projeleri kapsamında faaliyet gösteren kurumların buralardan elde ettikleri kazançlara Kurumlar Vergisi oranının yüzde 25 yerine yüzde 30 olması öneriliyor. Bu düzenlemenin vergi adaletinin güçlendirilmesine ve dolaysız vergilerin payının artırılmasına katkı sağlaması hedefleniyor.

Vergi düzenlemeleri, engelli araç alımı, moto kuryeler, kripto para işlemleri harcı gibi birçok alanı kapsıyor. Yeni vergi paketinde yer alması beklenen başlıklardan biri de yurtdışı çıkış harcı. Harcın 1500 TL'ye çıkarılması gündemde olup, sosyal medyada Gelir İdaresi'nin önerisi olarak paylaşılan zammın 3 bin liraya yükseltilmesi ise eski bir sunumun parçası olduğu ve son taslakta harcın 1.500 TL'ye çıkartılmasının öngörüldüğü belirtildi.