YKS'de Nelere Dikkat Edilmeli?

Lise hayatında yaşanılan deneyimler ve yapılan birikimler, gelecekteki yaşamın temel taşlarını oluşturacak. YKS adaylarının hem bu birikim ve tecrübelerden faydalanacağı, hem de bunların üzerine eklemeler yapacağı üniversite ve meslek yolculuğu başlıyor. Öğrenciler bir yandan sınava hazırlık sürecinin, bir yandan pandemi sürecinin yaratmış olduğu stres ile baş etmeye çalıştı. Başarı, elinden gelen çabayı göstererek hayal ettiğin noktaya ulaşmak için verdiğin uğraştır. Öğrenciler için sınav psikolojisi ve sınav stratejisi olarak gruplayabileceğimiz konular ile ilgili bir öneriler dizisi hazırladık. Haberimiz içerisinde YKS ile ilgili öneri listesini bulabilirsiniz...

YKS ÖNCESİ NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

Sınavdan bir gün önce, belli başlı konuları hatırlama maksadı ile notlarına göz atabilirsin. Fakat yeni konu öğrenmeyi ve yoğun ders çalışmayı kesinlikle bırakmalısın.

Sınavdan önceki gün, seni dinlendirecek genellikle sevdiğin ve seni rahatlatan etkinliklere zaman ayırabilirsin.

Hangi gün bırakmalıyım sorusundan kendini uzaklaştır. Cuma günü dinlemek, eğlenmek, endişelenmek, anlamsız kaygılar taşımak için yeterince uzun bir gün olacak, bu yüzden de cumaya kadar çalışmaya devam.

Rutin zaman akışında yemediğin, sağlığını olumsuz etkileyebilecek farklı tür yiyeceklerden uzak durmalısın.

Sınavdan önceki gece uyuyamazsan ki büyük bir ihtimalle mis gibi uyuyacaksın, ama olur da ilk anda dalamazsan unutma yalnız değilsin. Sınava girecek iki milyon ve onların anneleri toplam dört milyon yatakta dönebilir. Seni güzel bir yarın bekliyor, bunu düşün.

Sınava gireceğin yeri, mutlak bir şekilde bir gün önceden görmelisin. Bunu yapman, sınav sabahı stresini azaltmak ile birlikte yol bulma, ulaşım gibi kaygılarını da sona erdirecektir.

Sınav giriş ve kimlik belgelerini bir gün önceden hazırlamalısın.

Sevdiğin kişiler ile, sevdiğin ortamlarda bulunmalısın. Mümkünse de dijital ortamdan uzak bir şekilde.

Daha iyi çalışabilirdim, keşke daha iyi çalışsaydım gibi cümleler odanın tavanında her gece asılı duruyorsa yatağına uzandığında, onların ipini hemen kes. Çünkü daha iyisini yapabilseydin zaten büyük bir ihtimalle yapmış olurdun. Bu yıl yaptığın ya da yapmadığın her şey senin içerisinde bulunmuş olduğun fiziksel, zihinsel koşulların yansıması, bu sebep ile 'yapabileceğimi yaptım ' cümlesi ile tanışmakta fayda var.

Kaygı hissettiğin takdirde, bu duygunu engellemeye çalışmamalısın. Unutma ki kaygı, bu gibi durumlar esnasında oluşabilecek en doğal duygu durumudur.

Henüz gerçekleşmemiş bir sınavın sonucunu boşiu boşuna tartışma, sınavdan sonra bunun için yeterince zamanın olacak. Tercihte uzun uzun tartışırsın

Nefes egzersizleri yaparak olumlu düşünceler geliştirebilirsin.

Sınava sayılı günler kalmışken düzenli uyuman, sağlıklı beslenmen, hafif egzersizler yapman ve bunlara ek olarak olumlu düşünmen sınav performansına katkı sağlayacaktır.

YKS SIRASINDA NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

Sınavın başlamış olduğu ilk anlarda, kaygı ve stresin artması gayet doğal bir durumdur. Bu yüzden, en başarılı olduğun dersten ya da testten başlaman kendini iyi hissetmeni sağlayacaktır.

Önce genel bir bakış açısı ile birlikte sınavın bütününü görmende fayda vardır. Sınava başlamadan önce, soru kitapçığına genel olarak göz gezdirebilirsin.

Zaman kullanımı oldukça önemli bu yüzden dikkat etmelisin. Sınavda zaman sorunu yaşamaman için, her deneme sınavı ile kendini geliştirerek son haline getirdiğin zaman kullanımı stratejine karşı güven beslemelisin.

Sınav süresi boyunca, sadece kendi soru kitapçığına odaklanmalısın. Diğer adayların daha hızlı ya da daha yavaş çözdüklerini düşünmen, sınav anında kendi dikkatini toplaman konusunda engel yaratabilir.

Bir soruya takılıp kalırsan zamanı iyi kullanamayabilirsin. Unutma ki zor soruyu bilen değil, çok soruyu bilen kazanır. Sınavın ilerleyen aşamalarında, hedefine ulaşmana yetecek miktarda soru olduğunu bilmende fayda var.

Soruda istenen ne ise sadece ona odaklanmalısın. Gereksiz bir şekilde ayrıntılar arasında kaybolmaktansa soru senden ne istiyorsa onun üzerine yoğunlaşmalısın.

Tüm seçenekler önem sahibidir, tümünü okumalısın. Bütün seçenekleri okumadan cevabı işaretlememelisin. Özellikle de anlamını bilmediğin sözcük varsa bu konuda daha da dikkat etmelisin.

İyi bir zamanlama ile turlayabilirsin. Sınav esnasında mutlaka turlama tekniğini kullanmaya çalışmalısın. Yapamadığın ya da şüphe duyduğun sorulara belli bir işaret bırakarak birinci turdan sonra tekrar kontrol edebilirsin.

Uzun paragraf içeren sorularda önce soru kökünü okuman, soruyu çözerken zamanı verimli bir şekilde kullanmana yardımcı olacaktır.

Şıklarda kuvvetli çeldiriciler yer alabilir. İki seçenek birbirine oldukça çok benziyorsa ikisi de doğru cevap olmayabilir. Soru içerisinde verilen diğer seçenekleri iyi okuyarak aradaki ayrıntıyı yakalayabilirsin. İki seçenek birbirinin zıttı ise, bunlardan birinin doğru cevap olma ihtimali daha yüksektir.

Genellemelere dikkat etmelisin. Hepsi, her zaman, hiçbiri gibi genellemeler varsa bu seçeneklerin yanlış olma ihtimalinin yüksek olduğunu düşünebilirsin.

Bazı ipuçlarını iyi yakalamalısın. Bazen, çoğunlukla, bazıları gibi ifadeler varsa bu seçeneklerin doğru olma ihtimalinin yüksek olduğunu düşünebilirsin.

Bu kadar da kolay olabilir mi diye takılmamalısın. Soru dağılımı içinde, çok kolay sorular da olabilir. Bunları da diğer sorularla aynı önem düzeyinde çözmelisin.

Sınavda kendini rahatlatmak için kısa molalar verebilirsin. Özellikle testler arasındaki geçişlerde gözlerini dinlendirmen, duruşunu düzeltmen, kol ve bacak kaslarının rahatlaması için küçük egzersizler yapman iyi gelecektir.

Nefes her şeydir. Belirli periyotlar içerisinde alacağın derin nefesi birkaç saniye tutup yavaş yavaş vermen, kendinizi daha iyi hissetmenizde fayda gösterecektir. Bunu maskeni çıkarmadan da yapabilirsin.

Soruyu tekrar okuyup anlamadığında derin bir nefes almalısın. Sınavda dikkatin dağıldığında, soruyu tekrar tekrar okumak yerine 10 - 15 saniye kadar dinlendikten sonra soruya dönebilirsin.

Cevap sallamak mı? Asla! Emin olmadığın soruları, asla işaretlememelisin.

Altı çizili sözlere dikkat etmelisin. Olumsuz durumda olan soru köklerindeki olumsuz sözcüklerin (değildir, olmamalıdır gibi) altı çizili olur. Bunlara dikkat etmende fayda vardır.

Kimi zaman seçeneklerden yola çıkman da gerekli bir durum olarak karşında belirebilir. Bazı sorularda seçeneklerden sorunun çözümüne gitmek, çoktan seçmeli sınavlar esnasında başka bir alternatif olabilir. Yüzde yüz emin olmadığın bazı sorularda, seçenekleri eleyerek doğru cevabı yakalayabilirsin. Fakat bunu bilgiye dayalı bir şekilde olarak yapmalısın.

Kodlama hatası veya kaydırma yapmamak için, her sorudan sonra cevabı optik forma işaretlemelisin. Boş bıraktığın soru için de optiğin yanına küçük bir işaret koyabilirsin.

Sen izin vermediğin müddetçe çevresel faktörler seni etkileyemez. Sınav esnasında değiştiremeyeceğin dış etkenlerden dolayı, dikkatinin dağılmasına izin vermemelisin. 

Moralini bozmadan yalnızca sınavınla ve çözeceğin soru ile ilgilenmelisin.

Kaygı bulaşıcıdır, dikkat! Sınav hazırlık esnasında, kaygılı konuşmalar bulaşıcıdır ve beraberinde gerginlik de yaratabilir. Olumlu insanlar ile birlikte olmalı ve olumlu düşüncelere sahip olmalısın. Negatif bakış açılarının, insanın psikolojisini bozduğunu unutmamalısın.

Unutmaman gereken en önemli şey: Sınav zekânı ve kişiliğini değil, belirli zamanlar içerisinde edindiğin bilgini ve birikimini ölçer.

Sınavda bulduğunuz şıkları optik forma kodlamayı sona bırakmadan, kaydırma yapmamaya özen göstererek bu işi güzel bir şekilde yapın.

Zamanı kontrol etmeyi unutmayın. Hem bu sayede küçük molalar vermiş olursun hem de zamanı idareli bir biçimde kullanabilirsin.

Sınavda diğer adaylar ile ilgilenme, 'bak ya nasıl da çözüyor' derken kendini yakalarsan emin ol ki 10 saniye önce sol çaprazdaki de senin için benzer şeyi, düşündü. En iyisi dikkatimizi, enerjimizi kendinize vermek.

Önce soru kökünü oku, sorunun senden ne istediğini gör, Bunun ardından cevabı da görmüş olacaksın.

YKS GÜNÜ NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

Sınav günü iyi bir kahvaltı yapın. Enerji verecek ve seni zinde kalmanda fayda sağlayacaktır.

Sınava gireceğin okula mümkün olduğu kadar erken gidin. Çünkü geç kalma endişesi sizi olumsuz bir yönde etkisi altına alacaktır. Riskleri göz önünde tutun. Belki de binanın etrafında kısa bir yürüyüş yapmak bacaklarınızı açmanızda yarar sağlayacaktır.

Sınav kâğıdı gelmeden içinizdeki pozitif sese ağırlık verin. ‘Yapabilirim’, ‘Yapacağım’, ‘Yeterliyim’ cümlelerini içinizden tekrar edin.

Gözlerinizi kapatıp kendinizi mutlu ve güvende hissettiğiniz bir yer veya zamanda hayal edin. Bu zihinsel resim sınav esnasında ve kaygılandığınızda çok işinize yarayacaktır. Derin nefes alıp verin. Bunlara ek olarak kollarınızı yukarı ve yana doğru gerip esnetmenin de rahatlamanıza faydası olacağı su götürmez bir gerçektir.

Sınav salonunda biri öksürdüğü takdirde veya hapşırırsa panik olmayın, kaygı duymayın. Koronavirüs öncesinde de öksürenler, hapşıranlar oluyordu. Salonda sizin güvenliğinizi sağlayan görevliler bulunuyor. Endişelenmeyin, sınava odaklanın. Panik olmaya başladığınız takdirde bir kutu hayal edin. Kaygınızı daha sonra analiz edeceğinizi hayal ederek bu kutunun içine kapatın. Sonra da sınav kâğıdına geri dönmeye çalışın.

Bilmediğiniz soruyu sonra döneceğinizi hatırlatacak bir işaret koyun ve geçin. Sonra geriye dönüp bakabilirsiniz. Durduğunuz yerde durmak değil devam etmek önemlidir sınavda.

Bedensel olarak kendinizi rahat hissetmek için ellerinizi kavuşturup kendinize sarılabilirsiniz. 'İyi gidiyorsun!' sözünü kendinize diyerek sınava devam edebilirsiniz.

Sınavın yalnızca belli bir süre olduğunu ve sürekli sınav ortamında kalmayacağınızı kendinize hatırlatın. Sınavın bir süre sonra biteceğini ve hayat çizginizin sadece bir bölümü, parçası olduğunu kendinize çeşitli aralıklar içerisinde hatırlatın.

YKS'YA GİRECEK ADAYLARIN ANNE VE BABALARINA ÖNERİLER

Sınav hakkında uzun uzun konuşmayın. Çocuğunuz bugüne kadar, sınav için elinden gelen çabayı kuvvetli ihtimal gösterdi. Siz, daha fazlasını yapabileceğini düşünüyor olabilirsiniz. Fakat bunun suçluluğu ile sınava girmesinin, ona bir faydası olmayacaktır. Aksine daha büyük bir zararı olacaktır. Adaya olumlu mesajlar vermeniz daha büyük fayda gösterecektir.

Sınava kalabalık gruplar halinde gitmeyin. Sınavdaki başarısını değerlendirecek kişi sayısı arttıkça, çocuğunuzun stresi ve kaygısı da bununla doğru orantılı bir şekilde yükselecektir. Kaygısı üzerindeki kontrolü kaybeden ve sınav devam ettiği müddetçe, sınavdan çıktığında ona sınavın nasıl geçtiğini soracak olan onlarca akrabanın varlığını düşünen bir öğrencinin başarısı düşebilir.

Sınav binasına girmeden önce, çocuğunuzu abartılı bir şekilde uğurlamayın. Herkesin mutluluğunun onun başarısına bağlı olduğu hissi ile sınava giren bir aday, sınav sırasında büyük gerginlikler yaşayabilir. Sakin olmak, elini sıkmak ve bunlara ek bir şekilde sade bir sarılma ile başarılar dilemek gayet yeterli bir hareket olacaktır.

Ona değerli olduğunu hissettirin. Kaygılı olduğumuz zaman, hayatımızda en güvende hissettiğimiz ve korkularımızı unuttuğumuz yere dönmek isteriz. Bu yer, çoğu zaman ise anne ve babanın yanıdır. Çocuğunuzun, sizin onun yanında olduğunuzu hissetmesini sağlamaya çalışmanız ve destek olmanız en büyük faydası olacaktır.