Yıldırım Beyazıt Kimdir, Kaç Yıl Tahtta Kaldı, İstanbul'u Kaç Kez Kuşattı?

Osmanlı'nın kaderini değiştiren, girdiği savaşlarla Osmanlı'yı ileriye taşıyan Yıldırım Beyazıt, Ankara Savaşı ile büyük bir hezimet yaşamıştır. 

KİMDİR?

Osmanlı sultanlarının dördüncüsü Bayezid Han 1360 yılında doğdu. Annesi Gülçiçek Hanım’dır. Çocukluğundan itibaren iyi bir eğitim alan Bayezid Han, şehzadelik dönemini Kütahya’da geçirmiştir. Babası ile birlikte Kosova savaşına katılmış, onun şehit düşmesi ile idareyi eline almıştır.

HAYATI

Yıldırım Beyazıt diğer bir ismi ile I. Beyazıt, babası I. Murat'tan sonra dördüncü Osmanlı padişahıdır. 1354 yılında Edirne'de doğup, 1403 yılında Akşehir'de hayatını kaybetmiştir. 1389 yılından başlayarak, 1402 yılına kadar süresince bir hükümdarlık serüveni geçirmiştir. Yıldırım Beyazıt çocukluğun da İslam eğitimini fazlasıyla almış ve bununla birlikte askerlik ve idari derslerine de büyük önem vermiştir. Kendisinden ilk olarak söz edilmesi, adının ilk olarak duyulması Yıldırım Beyazıt'ın, Devlet Hatun ile evlenmesi ile öne çıkmıştır. Yıldırım Bayezıt ise diğer padişahlar da olduğu gibi onda da bulunmaktadır.

NEDEN YILDIRIM İSMİNİ ALMIŞTIR?

Yıldırım Beyazıt bir yıl içerisinde Sinop'tan, Eflak şehrine gidip burada yıldırım gibi her yere yetişen bir karakteri olduğu için, Emir Sultan tarafından Yıldırım Beyazıt'a Bursa'da iken Beyazıt'ım diyerek ona yıldırım gibisin demesi ile birlikte onun yıldırımı olduğunu ve isminin de Yıldırım Beyazıt Han olmasını sağlamıştır. Çoğu kişi tarafından bu isim bilinmeyen bir yönü olarak belirlenmiştir.

KİŞİLİĞİ

Yıldırım Beyazıt bilinmeyen yönleri arasında aynı zamanda meraklı kişiliğinin av ve avcılıkla ilgili olmasıyla da tanınmıştır. Padişah alanın da başarılı bir pehlivan olması ile birlikte de aynı zaman da halk arasın da dikkat çeken bir isim olmuştur.

Zamanın da yaptığı silah kullanımları ile günümüz tarihçileri ve kaynaklarda da anlatıldığı gibi Yıldırım Beyazıt'ın usta bir şekilde silah kullanması oldukça bilinen ve saygı gösterilen bir durumdur.

Atları çok seven Yıldırım Beyazıt, atlara olan ilgisi ile birlikte altlara binerken ki ustalığı ve atları kullanırken ki başarısı ile birlikte oldukça başarılı bir at binme sergilemiştir.

Osmanlı padişahları arasında İstanbul'u ilk kuşatan padişah olmasının yanında hatta çoğu zaman ilk değil birkaç kez defa İstanbul'u kuşatmıştır. Bu yönüyle de tarihe adını yazdıran bir padişahtır.

Yıldırım Beyazıt oldukça başarılı bir şiir yazan padişahtır. Şiirlerin de Yıldırım ismini kullanması ile birlikte de şiirlerinin kendisine ait olduğunu da göstermektedir. Başarılı şiirleri alanın da başarılı yazarlar, şairler tarafından da oldukça dikkat çekmiştir. Ve çoğu yerde de yayınlanmış şiirleri bulunmaktadır.

Padişaha ait olan bir havuz bulunmaktadır ve bu havuz gümüşten bir havuzdur. Padişah, yani Yıldırım Beyazıt gusül abdestini gümüş havuzun da almaktadır. Gümüş taşlarla süslenmiş oldukça gösterişli olan bu havuz Yıldırım Beyazıt'ın dışında kimse kullanmamaktadır.

TİMUR İLE MÜCADELESİ

1399’da Anadolu’ya dönen Bayezid, Karaman ve Kadı Burhaneddin topraklarını ilhak ederek Toroslardan Tuna’ya kadar uzanan merkezi bir imparatorluk kurmuştur.

Bu arada Orta Asya ve İran’a uzanan güçlü bir imparatorluk kurmuş bulunan Timur(1335-1405); Anadolu topraklarına girmeden önce Çağatay, Harzemşah ve İlhanlı gibi hanedanların son varislerini de ortadan kaldırmış bulunmaktaydı. Bu nedenle kendisi bu hanedanların doğal varisi olarak görmekteydi. 1400 yılına gelindiğinde ise Anadolu topraklarına yönelerek Kadı Burhaneddin Devleti’nin başkenti olan Sivas’ı ele geçirdi. Bunu gören Türkmen Beyleri derhal Timur’un tarafına geçerek onun yanında yer aldılar.

Sultan Bayezid ve Timur’un karşılaşması kaçınılmazdı. Türk dünyasının lideri olma iddiasındaki bu iki büyük hükümdar her ne kadar birbirlerinden farklı hedeflere sahip olsalar da birbirleri ile mücadele etmeye mecbur kalmışlardı.

NE ZAMAN VE NASIL ÖLDÜ?

İşte bu halde iken iki tarafın ordusu 27 Ağustos 1402’de Ankara yakınlarında Çubuk Ovası’nda karşılaştılar. Coğrafya itibarıyla daha avantajlı bir konumda savaşa giren Timur’un ordusu daha kalabalıktı. Savaşın başında üstünlük sağlamasına rağmen, bazı Türkmen yedek kuvvetlerinin ve Sırp vasal kuvvetlerinin Timur’un tarafına geçmesi sonucunda Bayezid savaşı kaybetti. Osmanlı Ordusu yenildi ve Bayezid esir düştü. İki oğlu, Şehzade Musa ve Mustafa ile birlikte Akşehir’e sürgüne gönderilen Sultan, 9 Mart 1403 tarihinde vefat etmiştir.

Sultan Bayezid tahta geçerken; Türkmen beylerinin desteklediği şehzade Yakup’a karşı devşirme unsurların desteğini alarak tahta çıkmıştır. Onun idaresi zamanında devşirme sistemi tekrar canlandırılmış ve Hıristiyan gençleri sadece bir asker olarak değil aynı zamanda bir Osmanlı ve idareci olarak da yetiştirilmeye başlanmıştır. Bunun yanında Sırbistan Kralı’nın kızı ile evlenmesi, Avrupalı prensliklerle nispeten iyi ilişkiler kurması, onun devşirme unsurların etkisinde kalmakla itham edilmesine sebep olmuştur.

EŞLERİ

- Angelina Hâtûn - 1372'de evlendiği Birinci eşi.

- ............... Hâtûn - 1372'de evlendiği İkinci eşi. 

- Devlet Şah Hatun - 1378'de evlendiği Üçüncü eşi

- Mustafa Çelebi ile Büyük Musa Çelebi'nin annesi. 

- Maria Hâtûn - Dördüncü eşi. 

- ........... Hâtûn - 1386'da Yenişehir'de evlendiği Beşinci eşi. 

- ........... Hâtûn - 1389'da evlendiği Altıncı eşi.

- Hafsa Hatun - 1390'da evlendiği Yedinci eşi. 

- Karamanoğlu..........hanım - Sekizinci eşi.

- Sultan Hâtûn - Dokuzuncu eşi.

- Mileva Olivera Despina Hatun - 1390'da evlendiği Onuncu eşi.

- Devlet Hatun - On ikinci eşi. 

YILDIRIM BEYAZIT DÖNEMİ OLAYLARI

- İstanbul ilk kez karadan ve denizden kuşatıldı.

- Bulgaristan ele geçirildi.

- Selanik imparatorluğa katıldı.

- Niğbolu savaşı yapıldı ve kazanıldı.

- Osmanlı sınırı Tuna Nehrine kadar uzandı.

- Halife tarafından Sultan- İklim-i Rum unvanı verildi.

- Ankara Savaşı yapıldı ve yenilgi sonrası esir alındı.

YILDIRIM BEYAZIT'TAN SONRA TAHTA KİM GEÇTİ?

Yıldırım Beyazıt'ın ölümü sonrası devlet Fetret Devrine girmiştir. Kendini sultan ilan eden Emir Süleyman, İsa Çelebi, Musa Çelebi ve Çelebi Mehmet arasında taht kavgası başlar. Sonunda kazanan Çelebi Mehmet olur. 

YILDIRIM BEYAZIT KAÇ KEZ İSTANBUL'U KUŞATTI?

Sultan Bayezid’in en büyük emeli şüphesiz İstanbul’u fethetmekti. Bunun için Boğaza Anadolu Hisarını yaptırmıştır. Üç defa İstanbul’u kuşatmasına rağmen hem Batıdan hem Doğudan gelen tehditler, diğer taraftan İstanbul kalelerini aşacak teknik yetersizlikler ve yabancı danışmanlarının etkisi, onu bu emeline kavuşmaktan mahrum bırakmıştır.

Merkezi hazinenin genişletilmesi, teşkilatlanma alanlarında önemli bürokratik yenilikler bu devire ait gelişmelerdir. Tahrir sistemine ait en eski kayıtlar bu döneme aittir. Ulemanın tasarrufundaki pek çok vakıf malı bu dönemde devlet erkine devredilmiş, idarede kul sistemi geniş ölçüde uygulanmaya başlamıştır. Hatta eski kayıtlarda, Bayezid’in, görevlerini suistimal eden kadıları çok şiddetli bir biçimde cezalandırdığına dair kayıtlar da bulunmaktadır.

Diğer taraftan Sultan Bayezid, oldukça iyi bir idareci ve askerdir. Batıda ve Doğuda etrafını kuşatan düşmanlarına karşı aldığı kararlarda ve manevralarda son derece hızlı hareket etmesinden dolayı kendisine ‘Yıldırım’ lakabı verilmiştir.