Fransızca’da karşılığı ‘’inflation’’ kelimesi olan ve dilimize bu şekilde gelen enflasyon, ekonomi dilinde para şişkinliği anlamına gelmektedir. Günümüzde Türkiye’nin hayat pahalılığı ve gelirlerinin azalmasına sebep olan enflasyonun detayları bir çok insanın gündeminin en üst basamaklarına yerleşmiş durumda. Enflasyonun dallarından birisi olan yapısal enflasyon da araştırılan konular arasında yer alıyor.
Yapısal enflasyon nedir, özellikleri nelerdir?
Piyasada dolaşan para miktarının azalması ile birlikte, maddi değer taşıyan hizmetlerin ve insanların satın alabildiği malların birim olarak değerlerinin artması anlamını taşıyan enflasyon, fiyat artışına göre enflasyon ve nedenlerine göre enflasyon olmak üzere iki türdedir.
1- Fiyat Artışına Göre Enflasyon
a- Hiperenflasyon
b- Yüksek Enflasyon
c- Ilımlı Enflasyon
2- Nedenlerine Göre Enflasyon
a- Maliyet Enflasyonu
b- Talep Enflasyonu
c- Yapısal Enflasyon
Fiyat Artışına Göre Enflasyon
Hiperenflasyon nedir?
Enflasyonun kontrol edilmesinin zorlaştığı, üretimin azaldığı ve piyasanın dengesizleştiği enflasyona hiperenflasyon adı verilmektedir. Hiperenflasyon, piyasada dövizin etkin rol aldığı ve ulusal para biriminin değerini hızlıca yitirdiği durumlarda yaşanmaktadır.
Yüksek enflasyon nedir?
Tüketicinin alım gücünün hızla azalması ve ürün fiyatlarının beklenenden hızlı şekilde artması ile yüksek enflasyon gerçekleşmektedir.
Ilımlı enflasyon nedir?
Net rakamların olmadığı ve insanların ekonomiye kısmen güven duyduğu enflasyon şekline ılımlı enflasyon adı verilmektedir.
Nedenlerine Göre Enflasyon
Maliyet enflasyonu nedir?
Maliyetin arttığı, ham maddenin zamlandığı, üretmenin pahalılaştığı enflasyon türüne maliyet enflasyonu adı verilir. Arz konusunda azalmaların yaşanması durumunda maliyet enflasyonu gerçekleşir.
Talep enflasyonu nedir?
Mevcut olan ürün ve eşya sayısının yetersiz geldiği ve talebin arttığı enflasyon türüne talep enflasyonu adı verilmektedir. Bu tür enflasyonda arzı az olan ürünlerin değerinin yükselmesi mümkündür.
Yapısal enflasyon nedir?
Şirket ve firmaların etkin olduğu, ürüne özel fiyatlama ve talebin bulunduğu enflasyon çeşidine yapısal enflasyonu adı verilmektedir. Yapısal enflasyon, şirketlerin baskın geldiği ve sözünün daha etkin olduğu, aynı zamanda fiyatların piyasa fiyatları üstünde olduğu durumları içerir.
Yapısal enflasyonun özellikleri ise şu şekilde:
Genelde az gelişmiş veya gelişmekte olan ekonomilerde görülür.
Piyasada görülebilen tekelci eğilimler vardır.
Kontrolsüz nüfus büyümesi ve şehre olan göçlerin görülür.
İhracat ithalatı büyük oranda karşılamaz.
Para ve maliye politikaları yapısal anlamda bozuktur.