Özellikle son yıllarda Vertigo hastalığına sahip olan kişi sayısında dikkate değer bir artış yaşanıyor. Bu artış neticesinde insanlar Vertigo hastalığının ne olduğuna, nasıl ilerlediğine ve tedavi yollarına yönelik merak duyuyorlar. Peki, Vertigo nedir?
VERTİGO NEDİR?
Vertigo, kişinin kendisinin ya da çevresindeki her şeyin dönüyormuş gibi hissetmesine yol açan bir histir. Bu hastalığa sahip olan kişi sıklıkla bulantı, kusma, denge kaybı gibi sağlık sorunlarına karşı karşıya kalabilir. Vertigo, halk dilinde baş dönmesi olarak adlandırılsa da her baş dönmesi Vertigo değildir. Vertigo hastalığında ataklar zaman zaman sakin, bazı zamanlar da kişinin günlük hayatını etkileyecek seviyede olabilmektedir.
VERTİGO TEŞHİSİ
Vertigo tanısında ilk yapılması gereken hastaya duyduğu hissin tarif ettirilmesidir. Daha sonra altta yatan nedeni bulmaya yönelik olarak merkezi sinir sistemi ve iç kulakla ilgili testler yapılır. Beyne kan akışı yetersizliğinden şüphelenilirse doppler ultrason, BT anjiyografi, manyetik rezonans anjiyografi (MR) veya kateter anjiyografi yöntemleri uygulanabilir. Tedavi tanıya bağlı olarak planlanır.
VERTİGO SEBEPLERİ
Vertigo başlıca merkezi sinir sistemi ve iç kulak hastalıklarından dolayı kaynaklanır. Benign paroksizmal pozisyonel vertigo (BPPV) en sık görülen vertigo tipidir. Bu vertigo çeşidinde 15 saniye yada bir kaç dakika kadar süren, genellikle başın hareketini takiben oluşan şiddetli baş dönmesi görülür. Başı öne arkaya sallamak veya yatakta dönme sonucu ortaya çıkabilir. Genellikle yaşlılarda görülür. Solunum yolu hastalıkları ve baş bölgesine kan akışının azalması bu duruma yol açabilir. Bulgular rahatsız edici olsa da BPPV iyi huylu bir rahatsızlıktır. Genellikle tedavi gerektirmez.
Vertigo labirentit ve vestibüler nörit denilen iç kulağın iltihaplanması sonucu oluşabilir. Etken genellikle virüslerdir. En sık rastlanılan etkenler grip, kızamık, kızamıkçık, herpes, kabakulak, çocuk felci, hepatit ve EBV virüsleridir. Baş dönmesi ile birlikte duyma kaybı da olabilir.
Vertigonun görüldüğü diğer bir hastalık ise Meniere hastalığıdır. Meniere hastalığında vertigo belirtileri dışında kulak çınlaması ve işitme kaybı görülür. Meniere hastalığı ataklar ve yatışma dönemleri şeklinde seyreder. Hastalığın nedeni tam olarak bilinmese de kafa travmaları, virüsler, kalıtım ve alerji nedenler arasında gösterilmektedir.
Akustik nörinom, iç kulağın sinir dokusunun bir çeşit tümörüdür. Vertigo ile birlikte kulak çınlaması ve işitme kaybı ortaya çıkar.
Vertigo beyin damarlarının tıkanması veya beyin kanaması sonucu da ortaya çıkabilir. Vertigonun görüldüğü diğer bir hastalık ise multipl sklerozdur (MS).
Kafa travması ve boyun yaralanmalarından sonra vertigo ortaya çıkabilir. Diyabet, düşük kan şekeri, anksiyete ve panik bozukluğu vertigonun diğer nedenleridir.
VERTİGO BELİRTİLERİ
Vertigoda kişi kendisinin veya etrafındakilerin döndüğüne dair bir hisse kapılır. Vertigoya bulantı, kusma, anormal göz hareketleri ve terleme eşlik edebilir. İşitme kaybı ve kulak çınlaması görülebilir. Görme bozukluğu, yürümede zorlanma ve bilinç değişiklikleri tabloya eşlik edebilir. Vertigoya eşlik eden problemler vertigoya neden olan esas hastalığa göre değişiklikler gösterir.
NE ZAMAN DOKTORA BAŞVURULMALIDIR?
-Vertigo ile birlikte aşağıdaki belirtiler varsa hemen doktora başvurmalısınız:
-Çift görme
-Konuşma güçlüğü
-Baş ağrısı
-Kol ve bacaklarda güçsüzlük
-Denge kaybı
-Bilinç kaybı
VERTİGO TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Vertigo tedavisi için öncelikle hastalığın altında ki ana sebep bulunmalıdır. Mesela orta kulak enfeksiyonundan kaynaklı bir vertigo yaşanıyorsa öncelikle, orta kulak iltihabı antibiyotik ile tedavi edilir. İlaçlı tedavide düzelme meydana gelmezse cerrahi operasyon gerekebilir.
Vertigonun altında yatan bir diğer rahatsızlık ise miner hastalığı olabilir. Menier hastalığında hastalara tuzsuz diyet ve idrar söktürücü ilaçlar kullanılır. Benign paroksizmal pozisyonel vertigoda (BPPV) hastalık birkaç hafta veya ayda kendiliğinden sonlanır. Bazı durumlarda doktor tarafından tedavi uzatılabilir. Yine bir düzelme yaşanmazsa cerrahi operasyona gidilebilir.
BPPV li hastalar ani baş hareketlerinden kaçınmalı, bol istirahat etmeli, bol sıvı tüketmelidirler. Yüksekte çalışmaktan ve tehlikeli cihaz kullanmaktan kaçınmalıdırlar. Vertigo tedavisinde fizik tedavi de kullanılmaktadır. Vertigo tedavisi esnasında kafein, tütün ve alkolden uzak durmak gereklidir.