Vefatının 65'inci Yılında Öykücü 'Sait Faik Abasıyanık'

"Uçurtmalar" adlı ilk öyküsü 9 Aralık 1929'da Milliyet gazetesinde yayımlanan şair, öykü ve roman yazarı Sait Faik Abasıyanık vefatının 65'inci yılında anılıyor.

Semaver", "Şahmerdan", "Kumpanya" ve "Alemdağda Var Bir Yılan" gibi birçok esere imza atan Mehmet Faik Bey ile Makbule Hanım'ın oğlu olarak 23 Kasım 1906'da Sakarya'da dünyaya geldi.

İlköğrenimini yabancı dille eğitim veren Rehber-i Terakki okulunda bitiren Abasıyanık, sırasıyla Adapazarı Lisesi, İstanbul Erkek Lisesi ve Bursa Lisesi'nde öğrenim gördü.

Adapazarı'ndaki öğrenciyken "Hamal" adını taşıyan ilk şiirini kaleme alan sanatçı öyküye ise Bursa'daki öğrencilik zamanında geçti.

Asıl ününü yazdığı öykülerle elde eden Abasıyanık, ekonomi eğitimi almak üzere 1931'de babasının isteğiyle gittiği İsviçre'nin Lozan kentinden kısa bir süre sonra Fransa'ya geçerek, Grenoble Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde eğitimine devam etti.

Babasının teşvikiyle başladığı ticaret işinde de başarılı olamayan edebiyatçı, Halıcıoğlu Ermeni Yetim Okulunda 6 ay kadar Türkçe ders verdi.

1934-1940 arasında Varlık, Ağaç, Servet-i Fünun, Uyanış, Ses, Yeni Ses, Yaprak, Yenilik gibi dergilerde yayınlanan öyküleriyle edebiyat dünyasında tanınmaya başlayan Abasıyanık'ın "Sarnıç" adlı ilk kitabı 1939'da Çığır Kitabevi tarafından yayımlandı.

MAHKEME MUHABİRLİĞİ DE YAPTI

Aynı yıl babasını kaybeden yazarın 1940 ile 1948 arasında kaleme aldığı öyküleri, Yürüyüş, Büyük Doğu ve İnkılapçı Gençlik dergilerinde yayımlandı.

Şahmerdan kitabında yer alan, ilk kez 1937'de Kurun’da ve ardından 1940'ta Varlık'ta yayımlanan "Çelme" öyküsü sebebiyle Askeri Mahkeme'de yargılanan Abasıyanık, görülen dava sonucunda beraat etmiş olsa da bir süre yazın hayatına ara verdi.

1944'te yayımlanan "Medar-ı Maişet Motoru" adlı romanı asılsız bir ihbar üzerine toplatılan Abasıyanık'ın hikaye ve diğer yazıları Milliyet, Kurun, Vakit gazeteleriyle başta Varlık olmak üzere Ağaç, Büyük Doğu, Yücel, Yeni Mecmua, Servet-i Fünûn, İnkılapçı Gençlik, Yürüyüş ve Yedigün dergilerinde yayımlandı.

Haber-Akşam Postası gazetesi için 1942'de bir ay kadar mahkeme muhabirliği yapan Abasıyanık, bu süreçte 28 mahkeme röportajı yazdı. Bu yazılar 1956 yılında, Varlık Yayınları tarafından "Mahkeme Kapısı" ismiyle kitaplaştırıldı.

Abasıyanık'ın yaşadığı düzensiz hayat ve alkole düşkünlüğü gittikçe sağlığını bozunca 1944'te siroz teşhisi konuldu.

1951'de tedavi için gittiği Paris'ten de tedaviye başlamadan birkaç gün içinde geri dönen usta öykücü 5 Mayıs'ta hastaneye kaldırıldı ve 11 Mayıs 1954'te yaşam mücadelesi son buldu.

Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedilen yazarın ölümünden sonra Makbule Hanım, 8 Kasım 1954'te hazırladığı vasiyetinde mal varlıklarının çoğunu, yazarın eserlerinin telif haklarını ve Sait Faik Abasıyanık Müzesi yapılması koşuluyla Burgazada’daki köşkü Darüşşafaka Cemiyeti’ne bıraktı.

Darüşşafaka Cemiyeti, kendisine 1964 yılında intikal eden bu vasiyete sahip çıkarak, Sait Faik Abasıyanık Müzesi adıyla 22 Ağustos 1959’da halka açılan müze evin bakım, onarım gibi sorumluluklarını üstlendi. Vasiyetinde, oğlunun adına her yıl bir hikaye armağanı verilmesi şartını da koşmuş olan Makbule Hanım'ın bu isteği de 1964'ten bu yana Darüşşafaka Cemiyeti tarafından yerine getiriliyor.

ESERLERİ

Hikaye: Semaver (1936), Sarnıç (1939), Şahmerdan (1940), Lüzumsuz Adam (1948), Mahalle Kahvesi (1950), Havada Bulut (1951), Kumpanya (1951), Havuz Başı (1952), Son Kuşlar (1952), Alemdağda Var Bir Yılan (1954), Az Şekerli (1954), Tüneldeki Çocuk (1955)

Şiir: Şimdi Sevişme Vakti (1953)

Roman: Medarı Maişet Motoru (1944, Bir Takım İnsanlar adıyla 1952), Kayıp Aranıyor (1953).

Röportaj: Mahkeme Kapısı (1956).

Diğer eserleri: Balıkçının Ölümü (1977), Açıkhava Oteli (1980), Yaşasın Edebiyat (1981), Müthiş Bir Tren (1981), Sevgiliye Mektup (1987).

Çeviri: Yaşamak Hırsı (Georges Simenori’dan, 1954)