Sivrisinek ve kara sineklerin covid-19 salgınını tetiklediği iddiası gündemde büyük yer kaplıyor. bu doğrultuda bilgilendirmede bulunan sağlık bakanlığı bilim kurulu üyesi prof. dr. pınar okyay, söz konusu meseleye açıklık getirdi.
Okyay, bulaşıcı hastalıklarla ilgili her zaman enfeksiyon zincirinden bahsettiklerini hatırlatarak, “bu enfeksiyon etkeni taşıyan bir kaynak, bu bir insan, hayvan ya da herhangi bir ölü bir yüzey, eşya da olabilir. buradan etkenin alınma yolu, bulaşma yolu, bu hastalığa açık olan kişi, yani bu hastalık açısından sağlıklı, buna duyarlı olan kişi”
“ama covid-19’a özel biz şunu biliyoruz. covid-19 esasen damlacık enfeksiyonuyla bulaşıyor. bir de özellikle enfekte olan yüzeylerden başta elimiz olmak üzere elimizle yine aynı şekilde solunum yolumuza, gözümüz, burnumuz ya da mukozalarımıza, ağzımıza taşınmasıyla oluyor.
o yüzden sivrisinekler ve evdeki sinekler çok konuşuldu ama dsö çok açık bir şekilde bugüne kadar böyle bir bulaşmanın mümkün olmadığını, gösterilmediğini, asıl bulaşma yolunun damlacık enfeksiyonu ve bu kirli yüzeylerden temas şeklinde olduğunu bir kez daha söyledi” dedi.
Karasinekler ile ilgili çok yakın bir zamanda önemli bir dergide yayınlanan çalışmayı hatırlatan okyay, şunları söyledi:
“aslında dışkıda bu virüsün rna’sı dediğimiz bazı genetik materyalin izleri saptanmıştı. o yüzden özellikle karasinekler bazı dışkılara konuyor ve oradan bizlere ulaşabilir mi diye hep tartışıldı. ama bilinen şey şu; zaten böyle bir bulaş yolu yok, damlacık enfeksiyonu değil bu yol.
Bu bahsedilen yayında da belirtildiği gibi aslında dışkıda kalan canlı virüs değil, sadece orada virüsün bir parçası. aslında canlı virüs bile olsa birçok şey bulaşmayı çok etkiliyor. canlı virüsün miktarı, hastalığa açık olan kişinin direnci gibi birçok şey etkileyebiliyor. o yüzden pek mümkün değil.”
Bununla ilgili covid-19’a özel bir şey yapmak gerekmediğini vurgulayan okyay, “ama tabii bizim bütün yaz boyunca sivrisinekler, karasinekler ve diğer özellikle böceklerle ilgili başta bariyer dediğimiz, yani onlarla aramıza bir bariyer çekme, cibinlik gibi, evlerin penceresindeki teller gibi uygulamaları öncelikle yapmak durumundayız.
Bu bariyer önlemlerinin olamadığı durumlarda özellikle açık alanda olanlardaysa, yaz dönemi de olsa uzun kollu, ince, serin tutabilecek, ama sineklerin bize ulaşmasını engelleyebilecek uzun pantolonlar, uzun kollu kıyafetler, gerekirse eldivenler, botlar gibi, doğa yürüyüşleri için bunlar söylenebilir.
Bu tip önlemlerin alınması gerekiyor. çok gerekmedikçe üzerimize sıkılan böcek ve bunları öldürücüler ya da evlerimizdeki öldürücüleri hem kendi sağlığımız hem de çevre sağlığı açısından çok kullanmamalıyız” dedi.
Sivrisinekler ve karasineklerle covid-19’un bulaştığının şu ana kadar gösterilmediğinin altını çizen okyay, “covid-19 ile ilgili ana korunma unsurumuz her zaman söylediğimiz gibi damlacık enfeksiyonuna yönelik önlemlerdir. bunun için mutlaka gerekli olan el hijyenini sağlamalıyız, el yıkama ve el antiseptiği uygulama gibi. sosyal mesafemizi korumaya çalışmalıyız ve de mutlaka maske takmalıyız” uyarısında bulundu.
