Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından
hazırlanan ‘Uzaktan Çalışma Yönetmeliği’ Resmi Gazete'de yayımlanıp yürürlüğe
girdi. Yönetmelikle uzaktan çalışmanın usul ve esaslarının belirlenmesinin
dışında uzaktan çalışmanın yapılamayacağı işler de açıklandı. Yönetmelikle
getirilecek düzenlemeler özetle şu şekilde:
SÖZLEŞME YAPILACAK
Uzaktan çalışmaya ilişkin iş sözleşmeleri yazılı şekilde
yapılacak. Sözleşmede; işin tanımı, yapılma şekli, işin süresi ve yeri, ücret
ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işveren tarafından sağlanan iş
araçları, ekipman ve bunların korunmasına ilişkin hükümler tespit edilecek.
İŞVERENLE İLETİŞİM
ŞARTLARI BELİRLENECEK
İşverenin işçiyle iletişim kurması ile genel ve özel çalışma
şartlarına ilişkin hükümler yer alacak.
UZAKTAN ÇALIŞMA
MASRAFINI İŞVEREN KARŞILAYACAK
Gerekli olması halinde, uzaktan çalışmanın yapılacağı mekân
ile ilgili düzenlemeler iş yapılmaya başlamadan önce tamamlanacak. Bu
düzenlemelerden kaynaklanan maliyetlerin karşılanma usulü, uzaktan çalışan ile
işveren tarafından birlikte belirlenecek. Uzaktan çalışanın mal ve hizmet
üretimi için gerekli malzeme ve iş araçlarının iş sözleşmesinde aksi
kararlaştırılmamışsa işveren tarafından sağlanması esastır. Bu malzeme ve iş
araçlarının kullanım esasları ile bakım ve onarım koşulları açık ve anlaşılır
bir şekilde uzaktan çalışana bildirilir.
BİLGİSAYAR, CEP
TELEFONU GİBİ ARAÇLARIN BEDELLERİ YAZILACAK
İş araçlarının işveren tarafından sağlanması halinde,
bunların işçiye teslim edildiği tarihteki bedellerini belirten iş araçları
listesi, işveren tarafından yazılı olarak işçiye teslim edilir. İşçiye teslim
edilen belgenin işçi tarafından imzalı bir nüshası ise işveren tarafından işçi
özlük dosyasında saklanacak. İş araçlarının listesi, iş sözleşmesi içerisinde
veya sözleşme tarihinde iş sözleşmesine ek olarak düzenlenirse ayrıca yazılı
belge düzenlenmesi şartı aranmayacak.
ZORUNLU GİDERLER
İşin yerine getirilmesinden kaynaklanan mal veya hizmet
üretimiyle doğrudan ilgili zorunlu giderlerin tespit edilmesine ve
karşılanmasına ilişkin hususlar iş sözleşmesinde belirtilir.
FAZLA ÇALIŞMA İŞÇİNİN
KABULÜNE BAĞLI OLACAK
Uzaktan çalışmanın yapılacağı zaman aralığı ve süresi iş
sözleşmesinde belirtilir. Mevzuatta öngörülen sınırlamalara bağlı kalmak
koşuluyla taraflarca çalışma saatlerinde değişiklik yapılabilecek. Fazla
çalışma işverenin yazılı talebi üzerine, işçinin kabulü ile mevzuat hükümlerine
uygun olarak yapılacak. Uzaktan çalışmada iletişimin yöntemi ve zaman aralığı
uzaktan çalışan ile işveren tarafından belirlenecek. İşveren; uzaktan çalışanı,
işyerine ve yaptığı işe dair verilerin korunması ve paylaşımına ilişkin işletme
kuralları ve ilgili mevzuat hakkında bilgilendirecek ve bu verilerin
korunmasına yönelik gerekli tedbirleri alacak. İşveren, korunması gereken
verinin tanım ve kapsamını sözleşmede belirler. Verilerin korunması amacıyla
işveren tarafından belirlenen işletme kurallarına uzaktan çalışanın uyması
zorunludur.
İŞ GÜVENLİĞİNİ
İŞVEREN TARAFINDAN SAĞLANACAK
İşveren, uzaktan çalışanın yaptığı işin niteliğini dikkate
alarak iş sağlığı ve güvenliği önlemleri hususunda çalışanı bilgilendirmekle,
gerekli eğitimi vermekle, sağlık gözetimini sağlamakla ve sağladığı ekipmanla
ilgili gerekli iş güvenliği tedbirlerini almakla yükümlü olacak.
TEHLİKELİ İŞLER
UZAKTAN YAPILAMAYACAK
Tehlikeli kimyasal madde ve radyoaktif maddelerle çalışma,
bu maddelerin işlenmesi veya söz konusu maddelerin atıkları ile çalışma,
biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan çalışma işlemlerini içeren
işlerde uzaktan çalışma yapılamayacak.
NORMAL ÇALIŞMA
UZAKTAN ÇALIŞMAYA DÖNÜŞTÜRÜLEBİLİR
İş ilişkisi doğrudan uzaktan çalışma sözleşmesi ile
kurulabilir veya hâlihazırda işyerinde çalışan işçinin iş sözleşmesi, işçinin
ve işverenin anlaşması halinde, uzaktan çalışma sözleşmesine dönüştürülebilir.
İŞÇİ TALEP EDEBİLİR
Yönetmelikte işçinin, uzaktan çalışma yapma talebi ile
ilgili hususlar da sıralandı: Talep yazılı olarak yapılır. Talep işyerinde
belirlenen usul doğrultusunda işverence değerlendirilir. Talep
değerlendirilirken, işin ve işçinin niteliği gereği uzaktan çalışmaya uygunluğu
ile işverence belirlenecek diğer kıstaslar kullanılır. Talebe ilişkin
değerlendirme sonucunun otuz gün içinde işçiye talebin yapıldığı usulle
bildirilmesi esastır. Talebin kabul edilmesi halinde 5 inci maddede belirtilen
hususlara uygun şekilde sözleşme yapılır. Uzaktan çalışmaya geçen işçi, ikinci
fıkrada belirtilen usulle tekrar işyerinde çalışma talebinde bulunabilir.
İşveren, söz konusu talebi öncelikli olarak değerlendirir. Uzaktan çalışmanın
mevzuatta belirtilen zorlayıcı nedenlerle işyerinin tamamında veya bir
bölümünde uygulanacak olması halinde uzaktan çalışmaya geçiş için işçinin
talebi veya onayı aranmaz.