Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, birlik olarak üretimdeki israfı minimuma indirmek için eğitim faaliyetlerine başlayacaklarını açıkladı.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Bayraktar, yaptığı açıklamasında, üretimden sofraya uzanan her aşamada gıda israfının ciddi oranlara geldiğini belirtti.
İsrafın insani boyutunun yanı sıra ekonomik boyutunun önemine işaret eden Bayraktar, "Nihai tüketicide israf yıllık 27,2 milyar dolara ulaşıyor. Üretim, kullanım ve piyasa kayıpları da tüketici fiyatlarıyla 8,2 milyar doları buluyor. Böylece, toplam kayıp 35,4 milyar dolara ulaşıyor. Dünya Bankası tahminlerine göre, 2018 yılında 193 ülkeden 96'sının gayrisafi yurt içi hasılası, 35,4 milyar doların altında." açıklamasını yaptı.
Bitkisel üretimde, hasat, depolama, taşıma, aşamalarında kayıplar olduğunun altını çizen Bayraktar, şu ifadeleri kullandı:
"Üretimden tüketime kadar yüzde 25'i bulan kayıpların yaklaşık yüzde 60'ı hasat ve depolama safhasında meydana geliyor. Zamanında ve uygun araçlarla yapılamayan hasat ve gerekli koşulları taşımayan depolama sistemlerine bağlı olarak ürünlerin önemli bir kısmında kayıplar meydana geliyor. Yani 8,2 milyar dolarlık toplam kaybın yaklaşık 4,9 milyar doları hasat, taşıma, depolama kayıplarıdır. Tarımsal üretimde hasattaki kayıplar miktar olarak 5,1 milyon tonu bulurken, bu miktar 2019 yılı döviz kuruyla 3,1 milyar dolara denk geliyor."
Bayraktar, 51,4 milyon ton olan toplam yaş sebze ile meyve üretiminin 5,1 ile 15,4 milyon ton aralığındaki bölümünün israf olduğu bilgisini aktararak, "Meyve ve sebzelerde hasat sırasında yüzde 4-12, taşıma sırasında yüzde 2-8, pazara hazırlık evresinde yüzde 5-15, depolamada yüzde 3-10, tüketici evresinde yüzde 1-5 kayıp meydana gelmektedir. Zamanında ve uygun araç gereçlerle yapılmayan hasat işlemleri esnasında oluşan biçerdöver kayıpları ise yüzde 2 civarındadır." şeklinde konuştu.
İsrafla mücadelenin tarladan başlaması gerektiğini ifade eden Bayraktar, üretici firmaların yetiştirme ve hasat teknikleri hususunda da bilgilendirilmesi gerektiğine işaret etti.
Bayraktar, bitkisel üretimde hastalık ve zararlılarla yeteri kadar mücadele edilmemesinden doğan üretim kaybının % 35 olduğuna da dikkat çekerek, "Ürün olgunlaşmadan önce veya aşırı olgunlaşmış şekilde toplanmamalı. Bahçede uygun meyve ve sebze toplama kapları bulundurulmalı, ürün güneşten korunmalı, paketleme tesislerine teslimde veya pazara taşımada gecikilmemeli. Hasat edilen ürünler uygun şekilde paketlenmeli, taşınmalı ve depolanmalıdır. Bu amaçla soğuk hava depolarının sayısı ve kapasitesi yükseltilmeli ve bu tesislere verilen destekler artırılarak devam etmelidir." ifadelerini kullandı.
TZOB olarak israfı minimuma çekmek için farkındalık oluşturacak projeler yaptıklarına değinen Bayraktar, "Üretim aşamasındaki israfı en aza indirmek için de eğitim çalışmalarına başlayacağız. Çiftçilerimize israfı önlemek için yapılması gerekenler hakkında eğitim vereceğiz." diye konuştu.
Bayraktar, israfa karşı farkındalık oluşturmak için yaptıkları kamu spotlarının izleyiciyle buluşmasını sağladıklarını ifade ederek, israfla mücadelede bütün kaynak ve deneyimleri alakalı kamu kurum ile kuruluşlarıyla paylaşmaya hazır olduklarını söyledi.