Türkiye’nin istihdam karnesi açıklandı: En çok iş ilanı olan meslekler!

Türkiye’nin genel iş haritasını çıkartmaya yönelik yapılan bu haberimizin kaynağı istatistik veriler ekonomi.haber7 olarak gösterilmektedir. Bu kapsamda, kasım ayında 53 bin 204'ü erkek, 34 bin 237'si kadın, ülke genelinde 87 bin 441 kişi işe yerleştirildi. İŞKUR'un, 1 Ocak'tan kasım sonuna kadar geçen dönemde işe yerleştirilmesine aracılık ettiği kişi sayısı 1 milyon 98 bin 771'e ulaştı.

İş talebi yapılan ilk 10 meslek 

İşverenlerin eleman teminiyle ilgili İŞKUR'a en çok talepte bulunduğu meslekler, özel güvenlik görevlisi, satış danışmanı, turizm ve otelcilik elemanı, garson, konfeksiyon işçisi, reyon görevlisi, makineci (dikiş), elle yapılan diğer imalatla ilgili işçiler, market elemanı ve gıda alanında perakende satış elemanı olarak sıralandı. Ocak-kasım döneminde en fazla işe yerleştirme de yine bu mesleklerde gerçekleşti.

En fazla ve en az işe yerleştirilen iller

Ocak-kasım döneminde en fazla işe yerleşme, 227 bin 53 kişiyle İstanbul'da oldu. İstanbul'u 86 bin 119 kişiyle Ankara, 57 bin 885 kişiyle Bursa, 57 bin 846 kişiyle İzmir ve 36 bin 703 kişiyle Adana izledi. Bu süreçte en az kişinin işe yerleştirildiği iller ise 362 kişiyle Ardahan, 456 kişiyle Hakkari, 704 kişiyle Gümüşhane, 829 kişiyle Kars ve 874 kişiyle Kilis oldu.

İmalat en çok tercih edilen iş alanı oldu

Ayrıca işverenler tarafından kasım ayında 195 bin 210 açık iş ilanı kuruma iletildi. Ocak-kasım döneminde İŞKUR'un işverenlerden aldığı açık iş başvurusu sayısı ise 2 milyon 465 bin 682 olarak kayıtlara geçti.

İş başvurularının yüzde 98,8'i özel sektörden geldi.

Sektörler itibarıyla en fazla açık iş başvurusu 1 milyon 56 bin 81 ile imalat sektöründen yapıldı. İmalat sektörünü, 315 bin 910 ile toptan ve perakende ticaret, 302 bin 935 ile idari ve destek hizmetleri, 225 bin 623 ile konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri ve 157 bin 792 ile inşaat sektörleri takip etti.

Kayıtlı işsiz sayısında azalma var

Kasım ayında İŞKUR'a kayıtlı işsiz sayısı 2 milyon 381 bin 155 oldu. Kayıtlı işsizlerin yüzde 49'unu erkekler, yüzde 51'ini kadınlar oluştururken yüzde 25'i 15-24 yaş grubunda yer aldı. 2022'nin Kasım ayında 3 milyon 132 bin 788 olan İŞKUR'a kayıtlı işsiz sayısı, bu yılın kasım ayında yüzde 24 geriledi. Çalışma saatleri yaklaşık yüz yıldır dünyanın birçok ülkesinde 8 saat uygulanıyor. İş Kanunu'na göre Türkiye'de genel çalışma süresi haftada 45 saat, memurların çalışma süresi ise haftalık 40 saat uygulanıyor. Bu saatlerin üzerinde çalışılması "Fazla çalışma"ya giriyor. Pandemi sonrası esnek ve uzaktan çalışma yöntemlerinin yaygınlaşması nedeniyle çalışma saatleri sürelerinin azaltılması dâhil farklı formüller üzerinde duruluyor.

Çalışma sürelerinin azalması gündemde

Çalışma sürelerinin uygulama şekilleri İş Kanunu'na İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği ile düzenleniyor. Teknolojik değişim ve birim verimliğindeki artış dikkate alınarak çalışma sürelerinin yeniden belirlenmesi Meclis'in de gündeminde bulunuyor. Meclis Araştırma Hizmetleri Başkanlığı'nın araştırmasında çalışma saatlerinin tarihsel olarak azalma eğiliminde olduğuna dikkat çekiliyor. 

En sık sorulan sorular ve yanıtları…

Haftalık çalışma süresi Nedir, gece vardiyasında fazla çalışma sınırı var mı?

Yasal olarak haftada en çok 45 saat çalışılabiliyor. Sözleşme ya da işyerindeki uygulamaya göre çalışılan günler 5x9 şekilde eşit bölünebilir. İşyerinde haftanın çalışılan günlerine günde 11 saati geçmeyecek şekilde farklı da dağıtım yapılabilir. İşveren ve işçi arasında bunun altında çalışma süresi de belirlenebilir.

Fazla çalışma konusunda dava yoluna gidilirse ispat yükümlülüğü kimde?

Çalışanın fazla mesaiye kaldığını ispatlaması gerekiyor. Çalışanın imzasını taşıyan bordro, giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri kayıtları delil olarak kabul edilebiliyor. Fazla çalışma yazılı olarak belgelenemiyorsa tanık gösterilebiliyor. Fazla çalışma alacakları için beş yıllık zaman aşımı bulunuyor.

Fazla mesai için para yerine izin kullanabilir miyim?

İş Kanunu'na göre işveren tatil ve izin günlerinde serbest zaman kullandıramıyor. Çalışan isterse yaptığı günlük çalışma sürelerindeki çalışma için zamlı ücret alabilir ya da serbest zaman kullanabilir. Fazla çalıştığı her saate karşılık 1.5 saati serbest zaman olarak kullanabilir. Bunun için yazılı başvuru zorunluluğu bulunuyor.

İşveren çalışma süresini günlere göre farklı belirleyebilir mi?

Çalışma süresinin haftanın çalışılan günlerine farklı şekilde dağıtılmasına denkleştirme deniliyor. İşçi ve işverenin anlaşması ile yani iş sözleşmesi ya da toplu iş sözleşmeleri ile haftalık çalışma süresi haftanın çalışılan günlerine dağıtılabilir. Denkleştirme yapılan işyerlerinde 2 aylık süre içinde haftalık çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz. Denkleştirme süresi toplu iş sözleşmesiyle 4 aya kadar çıkartılabilir. Turizm sektöründe de bu süre 6 aya kadar uzatılabiliyor.

Günde 7.5 saat çalışanların ara dinlenmesi ne kadar? Mesai hesabında dikkate alınıyor mu?

Ara dinlenmeler fazla mesaide hesaba dâhil edilmiyor. Örneğin, 08:00-20:00 saatleri arası çalışılıyor ve günde toplam 1.5 saat ara dinlenmesi kullanılıyorsa günlük çalışma süresi 12 saat değil 10.5 saat olur. İş Kanunu'na göre ara dinlenme süresi yarım saat olup işveren isterse bunu uzatabiliyor. Günde 7.5 saatten fazla çalışanın ara dinlenmesinin en az bir saat olması gerekiyor