Türkiye, geçmişten bugüne birçok medeniyete ev sahipliği yapmış kültür zengini bir ülke. Bu zenginlikleri tanıtım çalışmaları kapsamında ‘kültürportalı’ web sitesi çalışması yürüten Kültür ve Turizm Bakanlığı, ‘Türkiye’de Görülebilecek 10 Eşsiz Arkeolojik Eser’ listesini sundu. “Geçmişe uzanan bir yolculuk yap, tarihe dokun, eşsiz eserleri keşfetmeye hazırlan. Kendini antik çağlarda hissedeceğin benzersiz bir deneyime adım at” denilerek yayınlanan listede Göbeklitepe'den Afrodit Tapınağı'na varana kadar 10 bölge tanıtılıyor.
Aizanoi Antik Kenti’nde bulunan Zeus Tapınağı MS 1. yüzyılda İmparator Domitianus döneminde inşasına başlanılmış MS 2. yüzyılda İmparator Hadrian döneminde inşası tamamlanmış. Bir tepe üzerine kurulmuş olan ve şehrin önemli dinsel yapısı olarak görülen tapınak dünyanın en iyi korunmuş Zeus Tapınaklarından biri.
Zeugma Müzesinin en kıymetli eseri MS 2'nci yüzyıl tarihli Maenad ya da daha bilinir adıyla Çingene Kızı Mozaiği'dir. Maenad Villası’nda yemek odasının taban mozaiğinin geriye kalan tek parçasını meydana getiren figürün gözlerindeki mahzun ifade, bu mozaiği müzenin en beğenilen buluntusu yaptı ve Zeugma’nın Mona Lisa’sı olarak adlandırılarak antik kentin ve müzenin simgesi haline getirdi.
İskender Lahdi, üzerindeki betimlemeleri ve tarihsel anlatımıyla dikkat çekici özellikte. MÖ 4. yüzyıla sonuna tarihlenen eserin İssos Savaşı sonrasında İskender tarafından Sidon tahtına oturtulan Abdalonymus’a ait olduğu düşünülüyor.
Edessa (Urfa)’da günümüzde bilinen en erken tarihli mozaik Roma İmparatorluğu’nun vasal krallığı olan Osrhoene krallığı dönemine (MS 194 yılına) tarihlenen ve mitolojik figür olan Orpheus (Orfeus) tasvirli mozaiktir. Mozaikte lir çalan ozan Orpheus’un etrafına toplanan çeşitli hayvanlar müziği dinlerken tasvir edilmiş. Ozan Orpheus, orfizm denilen mistik inancın kurucusu sayılmaktadır.
Artemis, Yunan mitolojisinde Zeus ile Leto’nun kızı, Apollon’un kız kardeşi olarak biliniyor. Roma mitolojisindeki adı Diana. Vahşi doğanın, ormanın, avcılığın ve ayın tanrıçası. Büyük Artemis Heykeli, Anadolu’nun tarih öncesi çağlardan beri ana tanrıçası olan Kybele ile özdeşleşmiş olan bereketi temsil ediyor. Efes’te Prytaneum’da bulunmuş olan kolosal heykel Efes’li Artemis’in tüm özelliklerini taşıyor.
2009 yılında UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'ne giren Sagalassos Örenyeri’nin içinde bulunan Antoninler Çeşmesi Sagalassos'un en özel yapısı. Roma İmparatorlarından Marcus Aurelius döneminde yapılan çeşme, MS 160-180 yıllarında Yukarı Agora’nın kuzeyine inşa edilmiş. Görkemli çeşmenin yapımında yedi farklı renkli taş kullanılmış.
Arsuz Stelleri 2007 yılında Hatay’ın Arsuz ilçesinin Uluçınar bölgesinde bir donanma üssü arazisi içinde keşfedildi. Şu an Hatay Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen Arsuz Stelleri içerdiği şahıs ve yer adları bakımından, bölgenin tarihine ve tarihi coğrafyasına ait oldukça ilginç bilgiler içeriyor.
2017 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne giren ve günümüzde çok iyi korunmuş anıt yapıları ile Türkiye’nin en önemli arkeolojik yerlerinden biri olan Afrodisias Örenyeri'nin en önemli yapısı kuşkusuz Afrodit Tapınağı. Tapınağın ilk yapımı Arkaik devirde gerçekleştirildi. Tapınak, MS 500 civarında kiliseye dönüştürüldü. Bu özenli dönüşüm, aynı zamanda muazzam bir mühendislik girişimi. Tam anlamıyla ters yüz edilen tapınağın içi dışına çıkarılmış. Afrodit Tapınağı’nın günümüzdeki yapısının, Geç Antik Çağ’da dönüştürülmüş olan kilise olduğu bilinmektedir.
2018’de UNESCO Dünya Miras Listesine kaydedilen Göbeklitepe, bu büyüklükteki en eski anıt ve ilklerin ötesinde, birçok manada tarihin sıfır noktasını oluşturmaktadır. İnsanlığın, yaşamını avcı toplayıcı olarak sürdürdüğü bir dönemde, ileri düzeyde mimarlık gerektiren tapınaklar inşa etmesi tüm dünyada şaşkınlık yaratmıştır. Tarih öncesi insanın inanç dünyasını yansıtan, animist figürlerle zenginleştirilmiş tapınaklar ve bu tapınaklarda bulunan dikili taşlar Göbeklitepe’yi arkeoloji tarihinin en önemli keşiflerinden biri olmasını sağladı.
