Teşvikler İlçe Bazına İndi: Hangi İlçelere Teşvik Verilecek?

Teşvik yönteminde ilçe bazında kategorize etmek ve teşviklerin tasarlanması için ciddi bir hamle geldi. Cumhurbaşkanı kararı ile ilçe bazında olduğu şehir sebebiyle olduğundan daha gelişmiş listesinde olan bir ilçenin teşvikten daha fazla faydalanmasının önü açıldı.

OSBÜK Başkanı Memiş Kütükçü, 'İlçelerimizde, özellikle doluluk oranı düşük OSB’lerimiz için yepyeni bir yatırım sayfası açılacak' diye konuştu. Sanayicilerin uzun süredir istediği ilçe bazlı teşvik sisteminin yürütülmesi ile ilgili karar, yatırımcıların yüzünü güldürdü. Resmi Gazete’de yer alan karara göre, 53 şehrin ilçeleri teşvikten faydalanabilecekken, 28 şehir de kapsam dışı kaldı. Görevliler, bulundukları şehrin gelişmişlik seviyesinin altında olan ilçelerin seçildiğini aktardı.

Teşvik yönteminde, uzun zamandır istenen ilçe bazında gruplara ayırma ve teşviklerin ilçe ilçe tasarlanması isteklerine yönelik ilk adım atıldı. Resmi Gazete’nin 21 Ağustos tarihli sayısında yayımlanan 'Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar'da farklılık yapan Cumhurbaşkanı Kararı ile, kendi bölgesindeki desteklerin bir alt bölgesindeki desteklerden faydalanacak ilçeler belirlendi.

'Bulunduğu ilin bir alt grubunda teşvik uygulanacak' ilçelerin esas seçim ölçütleri, oldukları şehrin gelişmişlik seviyesinin altında yer almaları olarak uygulandı. Böylelikle, ilçe bazında olduğu şehirden daha gelişmiş görünen bir ilçenin problemi ortadan kalkmış oldu. Görevliler, faaliyetin 60’ın üzerinde ölçüt ile yapılan ilçelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksi temel alınarak gerçekleştirildiğinin altını çizdi. Böylece, ilçenin durumu başka ilçeler ve şehrin durumuyla kıyaslanarak sıralama yapıldı.

NEDEN 53 ŞEHRİN İLÇESİ?

İlçe bazındaki desteğin ilk ölçütü için 53 şehrin ilçesi sınıflandı. 28 şehir de kapsama dahil edilmedi. Görevliler bunun sebebinin, 'ilgili ilde, o ilin teşvik grubundan (sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyinden) daha düşük seviyede ilçe bulunmaması' olduğunu aktardı. Aynı zamanda, en fazla teşvikten faydalanan 6. Bölgedeki şehirler, alt bölge olmadığı için kapsama dahil olmadılar.

Görevliler, ilçe seviyesinde gelişme yoluna girmiş bir ilçede yatırımların teşvik sebebiyle hiç gelişmemiş, aynı zamanda sürdürülebilirliği kısıtlı olabilecek bir ilçeye kaymasına yol açmayacağı görüşüne de vurgu yaptılar. Bir sanayi yatırımının kararında, insan kaynaklarına, ekosistemden, ulaşım yollarına yakınlıktan enerjiye kadar pek çok kıstasın etkili olduğunu, kamu teşvikinin etkisinin 4. sıraya kadar gerilediğini ifade ettiler. Böylelikle ilçe seviyesindeki yatırımlarda yalnızca teşvikin ana etken olmayacağı, yeni getirilen destek maddesinin gelişmeye katkı vermeyi hedeflediği aktarıldı.

İLÇE BAZINDA DESTEĞİN İLK HAMLESİ

Karar şimdilik yalnızca alt bölge desteğinden faydalanacaklar kriterini barındırıyor fakat önümüzdeki dönemde bu sınıflamaya dayalı bir şekilde yeni teşvik etkenlerinin tasarlamanın da yolu açıldı. Aynı zamanda, OSB’lerin ait oldukları şehirlerin bir alt bölgesi desteğinden faydalanmasına dair dipnot da teşvik kararnamesi içerisinde yer alıyor. Bu sebeple sayılan ilçelerdeki OSB’lerde yatırım yapıldığında, 2 alt bölge desteğinden faydalanılabileceği doğrultusunda yorumlar yapıldı fakat bu meselede çeşitli yorumlar yapılabiliyor. Kamuoyunda teşvik kararnamesi olarak isimlendirilen Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda, hala uygulanmakta olan şehirlerin altı kola ayrılarak, bu kollara göre teşvik etkenlerinin verilmesi kategorize edilmesinin yanında, her bir şehrin içinde başka ilçelere kıyasla daha az gelişmiş ilçeler tespit edildi. İlçe sınıflaması ilk defa Karara girmiş oldu. Her ilçe için veya bir bölgedeki ilçeler için daha 'özel' bir düzenlemeye gidilmedi. Fakat bu sınıflamaya göre önümüzdeki zaman diliminde ilçe bazında özel teşvik düzenlemelerine de imkan olacak. Bu etapta verilen teşvik, alakalı ilçenin şehri hangi teşvik grubunda ise, bir alt kolun teşvikinden faydalanacak şekilde düzenlendi.

21 Ağustos 2020 günlü Resmi Gazetede yayımlanan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanı Kararı (2846) ile şehrinin ait olduğu teşvik kolundan bir alt kola teşvik verilecek ilçeler şu şekilde:

Ankara: Çamlıdere, Bala, Haymana

Amasya: Göynücek, Hamamözü

Adana: Yumurtalık, îmamoğlu, Karataş, Karaisalı, Tufanbeyli, Aladağ, Feke, Saimbeyli

Afyonkarahisar: Kızılören, İhsaniye, Bayat, Sinanpaşa, Hocalar, Çobanlar

Aksaray: Ortaköy, Sarıyahşi, Eskil, Ağaçören, Güzelyurt, Gülağaç

Antalya: Gündoğmuş

Aydın: Kuyucak, Germencik, Karacasu,. Sultanhisar, Köşk, Buharkent, Yenipazar, încirliova, Bozdoğan, Koçarlı, Karpuzlu

Bartın: Kurucaşile

Balıkesir: Savaştepe,  Dursunbey,  Sındırgı,  Havran,  Kepsut,  İvrindi,  Balya

Bilecik: Gölpazarı,  İnhisar,  Yenipazar

Bolu: Yeniçağa,  Mudurnu,  Göynük,  Seben,  Kıbrısçık,  Dörtdivan

Bursa: Harmancık,  Keleş,  Büyükorhan

Burdur: Kemer,  Ağlasun,  Çavdır,  Çeltikçi,  Yeşilova,  Altınyayla

Çanakkale: Bayramiç,  Yenice

Çorum: Ortaköy,  Boğazkale,  Uğurludağ,  Mecitözü, Bayat,  Laçin

Çankırı: Bayramören

Denizli: Babadağ,  Kale,  Beyağaç,  Baklan,  Güney,  Çameli

Düzce: Çilimli, Kaynaşlı, Cumayeri, Gölyaka, Yığılca

Edirne: Enez, İpsala, Meriç, Lalapaşa

Elazığ: Kovancılar, Karakocan, Alacakaya, Maden, Palu, Baskil, Sivrice, Ancak

Erzincan: Otlukbeli, Tercan, Çayırlı

Zonguldak: Kilimli, Gökçebey

Erzurum: Horasan, Hınıs, Şenkaya, Çat, Köprüköy, Tekman, Karaçoban, Karayazı

Eskişehir: Alpu, Günyüzü, Han

Gaziantep: Nizip, İslahiye, Oğuzeli, Nurdağı, Karkamış, Araban, Yavuzeli

Hatay: Arsuz, Reyhanlı, Yayladağı, Hassa, Kumlu, Altınözü

İsparta: Şarkikaraağaç, Aksu, Gelendost, Sütçüler

Karabük: Eskipazar,  Yenice, Ovacık, Eflani

Karaman: Kazımkarabekir, Başyayla, Sanveliler, Ayrancı

Kastamonu: Daday, Cide, İhsangazi, Hanönü, Azdavay, Pınarbaşı, Şenpazar, Doğanyurt

Kayseri: İncesu, Felahiye, Yahyalı, Bünyan, Yeşilhisar, Pınarbaşı, Sarıoğlan, Tomarza, Sarız, Akkışla

İzmir: Bayındır, Beydağ, Kiraz

Kırıkkale: Karakeçili, Delice, Keskin, Sulakyurt, Balışeyh, Çelebi

Kırklareli: Demirköy, Pehlivanköy, Kofçaz

Kırşehir: Akpınar, Çiçekdağı, Boztepe, Akçakent

Kilis: Musabeyli, Polateli, Kulu

Kütahya: Domaniç, Hisarcık, Şaphane , Pazarlar, Dumlupınar, Altıntaş, Çavdarhisar, Aslanapa

Konya: Sarayönü, Hadim, Taşkent, Güneysımr, Hüyük, Kadınhanı, Doğanhisar, Tuzlukçu, Yalıhtiyük, Bozkır, Derebucak, Altınekin, Çeltik, Yunak, Derbent, Halkapmar, Emirgazi, Ahırlı

Nevşehir: Derinkuyu,  Acıgöl

Malatya: Hekimhan,  Doğanşehir,  Akçadağ,  Yazıhan,  Doğanyol,  Arguvan,  Kuluncak,  Kale,  Pütürge

Manisa: Saruhanlı,  Köprübaşı,  Ahmetli,  Gölmarmara,  Selendi

Muğla: Seydikemer

Niğde: Altunhisar,  Çiftlik

Osmaniye Sumbas

Mersin: Aydıncık,  Mut,  Gülnar

Rize: Hemşin,  Güneysu,  îyidere,  Derepazarı,  İkizdere,  Kalkandere,  Çamlıhemşin

Sakarya: Kaynarca,  Ferizli,  Karapürçek, Taraklı

SamsunKavak,  Havza,  Alacam , Yakakent , Vezirköprü,  Salıpazarı,  Asarcık,  Ayvacık

Sinop: Dikmen

Sivas: Akıncılar, Zara, Gölova, Kangal.Ulaş, Altınyayla,Hafik,,Yıldızeli,Koyulhisar

Trabzon: Çarşıbaşı, Araklı, Şalpazarı, Demekpazarı, Tonya, Köprübaşı, Hayrat, Düzköy

Uşak Banaz, Karahallı, Sivaslı

Yozgat: Aydıncık