Temettü elde edilen kardan pay alma olarak bilinir. Borsada yer alan yatırımcılar bu kavramı hissedar olan şirketin yıl içerisinde elde etmiş olduğu net dönem karının hissedarlara payları oranında dağıtılmasını ifade eder.Peki, Temettü nedir? Temettü nasıl alınır? İşte merak edilen tüm soruların yanıtları…
Temettü nedir?
Şirket içerisinde dönem boyunca elde edilen kârın şirkete ortak olan hissedarlara hisseleri oranında pay edilmesine temettü denmektedir. Borsada işlem gören olan şirketler ise bu kar payını ister nakit isterse hisse senedi olarak verebilir. Temettünün dağıtılması iki şekilde olur bunlar; nakit olarak ödeme ve bedelsiz sermaye artırımı olarak senet verilmesidir.
Temettü elde edilen kardan pay almadır. Borsada işlem gören temettü şirketin hisselerinin dönem boyunca net olarak elde ettiği karın hissedarlara dağıtılmasına denir. Kar payı hem nakit hem de bedelsiz pay olarak dağıtılan bilmektedir. Şirket elde ettiği karı intifa senedi sahiplerine, yönetim kurulu üyelerine ve ortak çalışanlarına dağıtabilmektedir. Bunun için Pay sahiplerinin temettü yerini alması şartı bulunur. Ayrıca pay sahiplerine dağıtılan Kar payı 1/4 oranını aşamaz.
Borsada işlem gören şirketlerin kar etmesi durumunda temettü dağıtma zorunluluğu yoktur. elde edilen kardan pay verebilme hakkı varken şirketlerin pay vermeme hakkı da bulunmaktadır. Temettü kararı yönetim kurulunun teklifi üzerine genel kurulda alınan bir karardır. Dağıtılan kar payı ise tüm pay sahiplerine payları oranında verilir. Kar payı almak isteyen kişilerin elinde paylarına dair senetlerinin olması şarttır.
Temettü tutarı toplam olarak duyulabileceği gibi pay senetlerinin borsa işlemlerinde dikkate alınan nominal değeri olan 1 TL üzerinden de duyurulabilir. Yani şirketten 100 milyon lira ve toplamda 20 milyon lira temettü ödemeye karar vermesi durumunda 1 TL nominal değer ile hisse sahiplerine her pay için 20 kuruş temettü ödemesi yapar. Bu da elinde 100 adet pay sahibi olan bir kişinin 20 TL gibi temettü alması demektir. Vergi düzenlemelerindeki istisnalar hariç bireysel yatırımcılar için yüzde 15'lik stopaj kesildikten sonra temettü geliri elde edilmiş olur.
Şirketler neden temettü dağıtır?
Temettü için ödemelerin hangi zaman fıstıklı ile yapılacağı tutarı ve zamanı şirket yönetimi tarafından belirlenir. Şirketler bunu karlarını açıkladıktan sonra çeyrek bilanço dönemlerinde senkronize olarak yapar. Yani ödemeler çeyreklik 6 aylık ya da yıllık olarak yapılabilir.Bunun dışında belirli koşullar altında bir defaya mahsus "özel temettü ödemeleri" de yapabilir. Yapılan bu ödemelerin nedenleri ise şu şekildedir:
Şirket kârının hissedarlara paylaşılmasına olanak tanır. Bu şirkete duyulan güvenin bir göstergesidir. Bu şekilde elinde hisse senedi olan kişiler bu konuda daha karlı çıkacaktır.
Hissedarların servetini normal büyümenin dışında maksimize etmeye yarar.
İstikrarlı olarak yapılan temettü ödemeleri şirketin performansını gösterir. Bu da yatırımcılar tarafından olumlu olarak karşılanan bir değerlendirmedir. Yani şirketin büyüme ve kazanç artışını gösterir.
Bu ödemeler şirketin yatırımcılar tarafından daha çok görülmesini ve cazip bir hale gelmesini sağlar. Bu da hisse fiyatlarının yükselmesine neden olur. Temettü ödemeleri ile hisse senedi fiyatında orantılı bir artış görülür.(Ancak beklentileri karşılayamaması halinde zaman zaman fiyatta bir miktar azalma da görülebilir.)
Kar paylarının daha öngörülebilir olduğu büyük ve köklü şirketler daha iyi temettü oranları vermektedir.
Temettü geliri nasıl elde edilir?
Temettü geliri elde etmek isteyen kişilerin Öncelikle bir şirketin hisse senetlerine sahip olması gerekmektedir. Yani şirketin belli bir kısmının elinde bulunması gerekir.
Şirket genel kurul kararı ile temettü dağıtımı için belli bir tarih açıklar. Bu tarihler şirketlere göre değişiklik gösterebilirken genel olarak yılın ikinci çeyreğinde yapılmaktadır.
Temettü sahibi olan kişiler belirlenen tarihlerde elde edilen kardan ellerinde bulundurdukları hisse kadar temettü geliri elde eder.