TC Kimlik numarası nasıl ve neye göre veriliyor? T.C. Kimlik numarası sistemsel hesaplaması

Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, TC vatandaşı olan herkeste mevcut durumda olan bir numaradır. Türk vatandaşı olarak doğan kişi, ömrünün sonuna kadar resmi işlemleri sırasında kendisi olduğunu belgelemesi için bu numarayı kullanır.

Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından uzun yıllar önce başlatılan bir çalışmayla ortaya çıkarılan ve hayata geçirildiği günden itibaren her vatandaş için ayrı ayrı belirlenen TC numaralarının nasıl ortaya çıktığı merak ediliyor.

Mernis projesi kapsamına alınan kimlik numarası verilme çalışmaları 1999 yılında başlatılmış ölen vatandaşlarda dahil edilmek üzere 122.145.860 kişinin kayıtları veri olarak sisteme yüklenmiştir. Peki, TC Kimlik numarasının hesaplamaları neye göre yapılıyor ve nasıl hesaplanıyor?

T.C. Kimlik numarası sistemsel hesaplaması

Vatandaşların ad ve soyad benzerliğinden dolayı ortaya çıkan sorunların ortadan kalkması ve kişinin kimlik tespitinin en hızlı şekilde yapılabilmesi için hayata geçirilen TC kimlik numarası projesi, bireyin doğumu itibariyle bilgi alışverişinin daha kolay hale gelmesini ve vatandaşa daha hızlı, daha güvenli bir hizmet verilmesi amacın kapsamaktadır.

Vatandaşlık numarası olarak da nitelendirilen T.C. Kimlik Numarası, 11 haneden oluşan ve sadece Türkiye vatandaşlarına özgü olarak verilen bir numara topluluğudur. Üzerinde basitçe parite ile hata bulma özelliği olan kimlik numarasının ilk 10 rakamının toplamının birler basamağı, numaranın 11'inci rakamını verecek şekilde hesaplaması yapılmıştır.

T.C. Kimlik numarası sistemsel hesaplaması

Söz konusu algoritmayı kullanan geliştiriciler yaklaşık olarak 900 milyona kadar geçerli TC numarası üretebilme kabiliyetine sahiptirler. Algoritmada hesaplama yapılırken aynı zamanda 1, 3, 5, 7 ve 9. rakamlarının toplamının 7 katıyla 2, 4, 6 ve 8. rakamlarının toplamının 9 katı birlikte toplanır ve çıkan sonucun birler basamağı kimlik numarasının 10'uncu rakamını; 1, 3, 5, 7 ve 9. rakamlarının toplamının 8 katı sonucu çıkan sonucun birler basamağı ise kimlik numarasının 11'inci rakamını vermektedir.

Bu kapsamda bireylere verilen kimlik numaralarında yukarıda verdiğimiz sistemsel hesapların mutlaka karşılanmsı gerekir. Bu durumun dışında sistem, bireye verdiği algoritmalara uygun olarak rastgele bir numara dizilimi atamaktadır.