Swap Nedir, Swap Anlaşması Ne Demek?

Türkiye ve birçok ülke, Merkez Bankası rezervlerinin güçlenmesi için yurtiçindeki veya yurtdışındaki bankalarla döviz ve TL arasında takas anlaşması imzalıyor. Bu anlaşmalara swap anlaşması deniyor. İşte swap hakkında detaylar…

SWAP NEDİR?

İngilizce bir kelime olan “swap” sözlük anlamı olarak “takas” demek. İki ülke arasındaki değiş tokuş işlemine de swap deniyor. Bu değiş tokuşun belli şartları oluyor. İki ülke arasındaki anlaşmaya göre swap gerçekleşebilmesi için bir vade zamanı belirlenmeli ve para birimleri arasında değişim gerçekleşmeli. Bu değişimin miktarı iki ülke arasındaki ilişkiye ve anlaşma şartlarına göre değişiklik gösterebiliyor.

Vade zamanı dolduğunda iki para biriminde tekrar değiş tokuş yapılıyor ve aradaki anlaşmanın şartları sağlanmış oluyor. En son yaz aylarında Güney Kore ve Türkiye arasında böyle bir swap yapılarak 17,5 milyar liralık bir değiş tokuş işlemi gerçekleşmişti.

SWAP ANLAŞMASI NE DEMEK?

İki ülkenin döviz birimlerini değiştirme şartlarının belirlenmesine swap anlaşması deniliyor. Anlaşma üzerinde ne kadarlık bir para biriminin ne kadarlık bir dövizle değiştirildiği bulunuyor. Ayrıca bu para değişiminin ne kadar sürede tamamlanacağı yani vade zamanı da yer alıyor.

Swap anlaşması sadece döviz üzerinde yapılmaz. Zaman zaman iki ülkenin faiz oranlarını da değiştirdiği olur. Buna da faiz swapı denir. Burada amaç, daha düşük faiz ile kredilere ulaşabilmektir. Ayrıca kur swapı ve faiz swapı birlikte olarak da anlaşma yapılabilir. Bununla birlikte menkul kıymetler arasında da swap değişimi yapılabiliyor.

Swapların da şartları ve değiş tokuş cinsine göre çeşitleri bulunabiliyor. Buna göre fx swaplar, faiz oranı swapları (IRS), çapraz döviz swapları (CCS), emtia swapları, pay (hisse senedi) swapları, toplam getiri swapları (TRS), varyans swaplar, kredi temerrüt swapları (CDS) gibi çeşitleri bulunuyor.

DOLARI NASIL ETKİLER?

Swap anlaşması doları düşürür mü veya swap anlaşması doları nasıl etkiler sorularının cevabını uzmanlar şöyle açıklıyor: Belli miktardaki dövizin aynı anda farklı vadelerle alınıp satılması işlemine swap deniyor. Örneğin yurt dışında yer alan yüksek faiz oranından yararlanmak isteyen biri, dövizde faaliyet gösteren bir bankadan önce elindeki kendi para birimiyle döviz satın alır. Daha sonra belli bir sürenin ardından bu dövizleri teslim kaydıyla aynı bankaya geri satar. Böylece vadeli döviz işlemi tek seferde birleştirilir.

Swap denilen bu yöntemle amaçlanan, yüksek faiz oranlarından yararlanırken döviz fiyatındaki herhangi bir düşmeye karşı kendini korumaktır. Bireyselin dışında devletlerarası yapılan bu hamleler daha yüksek miktarlara ve oranlara sahip olmasıyla ulusal para biriminizi ve döviz kurunu etkiler. Burada önemli nokta düşen ya da yükselen döviz oranının kalıcı olup olmamasıdır.