Sanatçı ve Bilim İnsanı: Matrakçı Nasuh

Matrakçı Nasuh Efendi hakkında:

• Doğum yılı tam olarak bilinmese de Saraybosna’da dünyaya geldiği iddia edilmiştir.
• Ölümü için de tam olmasa da 1950’lerden sonra olduğu belirtilir.
• Devşirme olarak ifade edilen Nasuh’un dedesinin böyle olduğu bilinir.

İlk etapta dikkate alınması gerekenler bu yönde. Beraberinde hünerlerine ilişkin diğer hususlar ele alınabilir. Öyle ki sanata ve bilime dair gerçekleştirdiği çalışmalar ile tarihe adını kazımayı başarmıştır.

Matrakçı Nasuh’un Hayatı

Önceden de belirttiğimiz gibi sanatçı ve bilim insanı: Matrakçı Nasuh, çeşitli unvanlara sahip. Matrak oyununu bulduğu için öncelikle bu şekilde anılır. Beraberinde silahşor şeklinde de ifade edilen isimlerden bir tanesidir.

Ailesinin Bosnalı olduğu bilinen Nasuh, küçük yaşta yeteneklerini konuşturmayı başarmıştır. Örneğin önce saraya katılmış ve eğitim almaya başlamıştır. Enderun hocalarından aldığı eğitim ile kendini bir hayli geliştirmiştir. Buna karşı:

• Yavuz Sultan Selim döneminde kalemini eline almıştır.
• Çeşitli eserleri Sultan adı sergilenmiştir.

Bu şekilde Yavuz Sultan Selim’in son dönemlerine doğru adını duyurmuştur. Özellikle de sultana has eserleri ile dikkat çekmeyi başarmıştır. Ve akabinde Kanuni Sultan Süleyman devrine uzanmıştır.

Matrakçı Nasuh Yetenekleri Nelerdir?

Öncelikle sanatçı ve bilim insanı: Matrakçı Nasuh yetenekleri nelerdir dikkate almak daha doğrusu olacaktır. Baştan belirttiğimiz üzere matrak oyununu üretmiş ve pek çık kitleye yaymıştır. Aynı zamanda silah ve mızrakla oynanan çeşitli oyunlara imza atmıştır.

Hatta dönemin oyun yarışmalarını düzenleyen ve katılım gösteren nadir isimleri arasında. Hal böyle olunca Kanuni Sultan Süleyman’ın dikkatinden kaçmamıştır. Ve uzunca bir süre saray bünyesinde çalışma göstermiştir. Örneğin:

• Minyatür çalışmaları dikkat çekmiştir.
• Hattat olarak da kendini kanıtlamıştır.

Bunları takiben çeşitli alanlarda kitap yazarlığına soyunduğu biliniyor. Mesela matematik ve tarih alanında ün yapmış isimler arasında. Bu haliyle bilgin olduğunu da kanıtlar. Kısacası Osmanlı Döneminin çok yönlü isimleri arasında boy gösterir.

Matrakçı Nasuh’un Bilim Çalışmaları

Bir elinde on marifet olan ismin, bilim adamı olarak da anılması söz konusudur. Nitekim hem geometri hem de aritmetik çalışmalara yer verdiği için dikkatleri üzerine çekmeyi başarmıştır. Ve başta bilim adamları listesinde yerini almıştır.

Mesela uzunluk ölçülerine karşı hazırlıklara yer veren ilk isimler arasında. Yani geçmiş dönemin cetvellerine dair çalışmalara imza atmıştır. Hatta uzunluk ölçülerini öğrencilerine öğretmeyi de ihmal etmemiştir. Şöyle ki:

• Çalışma gösterdiği alanlara dair kitaplar hazırlamıştır.
• Kitapları birkaç kere basılmış ve nesilden nesile aktarılmıştır.

Hem matematik hem de geometri alanına dair el kitapları mevcut. Bunları takiben tarihe olan yakın ilgisini de kitapları ile sunmayı ihmal etmemiştir.