Salep, orkide bitkisinin bazı türlerinin yumrularından elde edilen ve toz haline getirildikten sonra sıcak su veya sütle hazırlanan geleneksel bir içecektir. Özellikle Türkiye, İran ve Orta Doğu'da popüler olan salep, kış aylarında sıcak olarak tüketilir. Salep tozu, yapısındaki nişasta benzeri polisakkaritlerden dolayı koyulaştırıcı bir özellik gösterir ve bu, içeceğe kendine özgü yoğun kıvamını kazandırır. Salep, sütle birlikte kaynatılarak üzerine tarçın eklenerek tüketildiğinde, hem lezzetli hem de besleyici bir içecek olarak soğuk kış günlerinde tercih edilir. Ayrıca, dondurma yapımında kıvam verici olarak da kullanılır; Türk dondurmasının geleneksel yoğun ve sakız gibi yapısı da salepten gelir.
İşte salebin başlıca faydaları:
1. Sindirim Sistemi: Salep, mideyi rahatlatır ve sindirimi kolaylaştırır. Kabızlık sorununu gidermeye yardımcı olan lifli yapısı sayesinde bağırsak hareketlerini düzenler.
2. Enerji Verir: İçeriğinde bulunan doğal karbonhidratlar, enerji seviyelerini artırarak gün boyu zinde kalmanıza yardımcı olur.
3. Öksürük ve Soğuk Algınlığı: Boğazı yumuşatma özelliği sayesinde öksürük ve soğuk algınlığı gibi kış hastalıklarına karşı etkilidir.
4. Bağışıklık Sistemi: Salebin içerdiği vitamin ve mineraller, bağışıklık sistemini güçlendirerek hastalıklara karşı koruma sağlar.
5. Kemik Sağlığı: Kalsiyum açısından zengin olan salep, kemik sağlığına katkıda bulunur ve kemik erimesini önlemeye yardımcı olur.
6. Strese Karşı Etkili: Rahatlatıcı etkisi sayesinde stres ve kaygıyı azaltabilir, ruh halini iyileştirmeye destek olabilir.
7. Regl ağrılarının etkilerini hafifletir ve adet düzensizliğine iyi gelir.
8. İçeriğinde yer alan glucomannan, bağırsaklarda kolesterol ve safra asitlerini bağlar. Böylece kan kolesterol düzeyini düşürerek kalp damar hastalıklarına karşı korur.
9. Tarçın, salep ile uyumlu bir baharattır. Aromatik bir lezzet oluşturduğu için genelde bu şekilde tercih edilir. Bu ikili, sağlık açısınan bazı faydalar sunar. Özellikle tatlı tüketimini sınırlandırmakta zorlanan kişiler için dengeleyicidir. Kan şekerini kontrol altına alan tarçın, tatlı tüketme isteğini bastırır. Böylece toz şeker eklemden bu baharatı eklemek açlık hissini kontrol altına alır ve buna bağlı olarak tokluk hissi vererek sağlıklı bir şekilde kilo vermeye yardımcı olur.
10. Salep, sütle hazırlanan bir içecek olduğu için yüksek kalsiyum ve protein içerir. Bu maddeler vücudun daha fazla yağ yakmasına yardımcı olyr. Aynı zamanda kasları korur ve geliştirmeye yardımcı olur.
11. Salep, yüksek oranda protein ve lif içeren bir içecek türüdür. Bunlar, vücuda enerji veren önemli bileşenlerdir. Bundan dolayı ölçülü miktarda tüketilen salep halsizliğe iyi gelir ve vücudu zinde tutar. Vücudun ısı kontrolünü sağladığı için soğuktan uyuşan bedene enerji verir.
12. Salep, özünde quercetin gibi flavonoid bileşenler ve polifenoller yer alır. Bunlar, önemli antioksidanlardır ve karaciğeri serbest radikallere karşı korur. Yapılan bazı araştırmalara göre içeriğinde karaciğeri toksinlere karşı koruyan ferolik asit bulunduğu ispatlanmıştır.
Kimler Salep Tüketmemelidir?
Salep, faydaları ile öne çıkan bir içecek türü olsa da ölçülü miktarda tüketilmesi gerekir. Her ne kadar vitamin ve mineral içerse de yüksek oranda karbonhidrat barındırır. Ayrıca tatlandırmak için toz şeker kullanılması bazı sağlık sorunları olanlar için uygun değildir. Özellikle de diyabet hastaları salebi kontrollü bir şekilde tüketmelidir.
Aynı zamanda sütle hazırlandığı için laktoz intoleransı olan kişilerin tüketimine de uygun değildir. Zira, sütün içerisindeki bu madde sindirimi zorlaştırı. Diğer yandan süt alerjisi olan kişilerin de salep içmesi tavsiye edilmez.