Osmanlı’nın En Güçlü Kadın Sultanları

Hürrem Sultan ile başlayacak ve Köprülü Mehmet Paşa’nın sadrazamlığı ile son bulacak olan Kadınlar Saltanatı Devri içinde haseki sultanlar ve valide sultanlar, şehzadelerin ve eşlerinin üzerindeki etkileriyle dikkat çekmiştir. Peki, Osmanlı'nın en güçlü sultanları kimlerdir?

AYŞE HAFSA VALİDE SULTAN

Selim’in evlendiği ikinci eşidir. Osmanlı’nın gördüğü en muhteşem dönemlerden birinde padişah olan Kanuni Sultan Süleyman’ın annesidir. Osmanlı tarihinin ilk Valide Sultan’dır. Bu makam ona oğlu Kanuni tarafından verilmiştir. Devlet yönetiminde söz sahibi olduğu gibi, güzelliğiyle de dillere destan bir sultan olmuştur. Hürrem Sultan’ın gücünü dengelemesini sağlayan Valide Sultan, siyasi birçok konuda tavsiyede bulunmuştur.

HÜRREM SULTAN

Bir Osmanlı padişahıyla nikah yapan ve ilk haseki sultan olan Hürrem Sultan, Kanuni Sultan Süleyman’ın eşidir. Dizilere ve filmlere konu olan, şanı neredeyse tüm dünyada bilinen Hürrem Sultan bir devri hakimiyeti altına almıştır. Bu yüzden Süleyman’ın nikahsız eşi Mahidevran Sultan’ın hem devlet hem de Kanuni üzerinde güçlü bir etkisi olmamıştır.

Hürrem Sultan, Osmanlı’da Kadınlar Saltanatı Devri diye anılan dönemi kendisiyle başlatmış ve tarihe yeni bir dönem kazandırmıştır. Yönetimde söz sahibi saray mensuplarını ve en önemlisi eşi Kanuni Sultan Süleyman’ı zekası ve cesaretiyle etkisi altına alarak devlet için birçok önemli konuda karar mercii haline gelmiştir. Bilinen renkli ve entrika dolu hayatının hikayesi asırlarca tüm coğrafyalara yayılmıştır.

İhtiraslı ve kararlı yapısıyla bilinen Hürrem Sultan, bugün Ukrayna sınırları içerisinde bulunan Lehistan Krallığı’na ait Rohatyn’dan getirilmiş ve hareme alınmıştır. Bazı kaynaklara göre ise Kırım Han’ı onu saraya sunmuştur. 

MAHPEYKER KÖSEM SULTAN 

Osmanlı tarihinde oldukça etkili ve birçok tarih kitabına konu olmuş valide sultanlardan biri olan Kösem Sultan, birçok tarihçiye göre Rum asıllıdır ve Anastasya adıyla doğmuştur. I. Ahmet’in nikahlı eşi olan Haseki Kösem Sultan, oldukça zeki bir kadın sultan olarak anılır. Oğlu IV. Murat, 11 yaşında tahta geçince, kısa sürede sarayda nüfuz sahibi olan Kösem Sultan, Kösem ismini yol yordam göstermede öne çıkmasıyla almıştır. 

Osmanlı’nın en iyi kadın sultanları arasında bulunan Kösem Sultan; padişah torunu IV. Mehmet döneminde de gücünü korumuş ve Osmanlı Devleti’nin en güçlü kadın sultanlarından biri olmayı başarmıştır.

Son nefesine kadar iktidarını korumaya çalışan Kösem Sultan’ın ölümü bile bir mücadele içinde gerçekleşmiştir.

MİHRİMAH SULTAN

Kanuni Sultan Süleyman ve Hürrem Sultan’ın kızı olan Mihrimah Sultan, sarayda kardeşi II. Selim’in danışmanlık rolünü üstlenmiş biriydi. Kardeşi II. Selim’in tahta geçmesinden sonra annesi gibi adeta valide sultanlık yaparak, devlet işlerinde söz sahibi olmuştur. Yine rivayetlere göre, kendisine derin bir sevgi duyan Mimar Sinan’ın, Mihrimah Sultan adına, Edirnekapı’da cami, çeşme, hamam ve medresenin bulunduğu Mihrimah Sultan Camii ve Külliyesi’ni yaptığı söylenmektedir.

Babası Kanuni Sultan Süleyman’ın büyük bir sevgi duyduğu bilinen kızı Mihrimah Sultan, annesinin de yönlendirmesiyle Rüstem Paşa ile evlenen Mihrimah Sultan, eşinin sadrazam olarak güçlü duruşunda da etkili olmuştur.

BEZM-İ ALEM VALİDE SULTAN 

Dünya meclisi anlamına gelen Bezm-i Alem, aynı zamanda Osmanlı tarihinin tanınmış valide sultanlarından Bezm-i Alem Valide Sultan’ın adıdır. Oldukça hayırsever biri olan Bezm-i Alem Valide Sultan, saygın kişiliğiyle de bilinmektedir.

Birçok mimari eserin yapılmasında rolü olduğu bilinen Bezm-i Alem Valide Sultan’ın katkısı olan bazı eserler şunlardır;

- Maçka, Topkapı ve Yıldız’da üç farklı Bezm-i Alem Valide Sultan Çeşmesi

- Bezm-i Alem Valide Sultan Vakıf Gureba Hastanesi

- Mekteb-i Maarif ve Valide Mektebi (Bugünkü Cağaloğlu Lisesi binası)

- Haliç üzerinde yapılan ilk ahşap Galata Köprüsü

- Yıldız Sarayı Dilkuşa Kasrı

HASEKİ AFİFE NURBANU SULTAN

Osmanlı padişahı II. Selim’in haseki eşi ve Sultan III. Murat’ın annesi olan Haseki Afife Nurbanu Sultan, aslında Venediklidir. 10 yaşındayken Venedik’ten kaçırılmış ve Osmanlı Devleti’nin himayesi altına alınmıştır. Hürrem Sultan Nurbanu Sultan’a adeta liderlik yaparak onun güçlü bir kadın sultan olarak yetişmesini sağlamıştır. Birçok konuda ve yerde eğitim almasını sağlayarak onu iktidar için hazırlamıştır.

Şehzade Selim ile evlenen Nurbanu Sultan, oğlu III. Murat’ın tahta geçmesiyle birlikte etkisini daha da artırmıştır. Uyguladığı Venedik yanlısı politikalar ve devlet ilişkileri üzerine verdiği tavsiyeler sayesinde Osmanlı Venedik ile uzun süre barış içinde yaşamıştır.

HATİCE TURHAN SULTAN

Osmanlı tarihindeki 34 yıl olmak üzere, en uzun süreli valide sultan olan Hatice Turhan Sultan, I. İbrahim’in eşi, IV. Mehmet’in annesidir. Kösem Sultan’ın en büyük rakibi olan Hatice Turhan Sultan, Kösem Sultan’ın IV. Mehmet’i tahttan indirmeye çalıştığını öğrendiğinde, Kösem Sultan’ın sonunu getiren adımlar atılmıştır. Kösem Sultan’ın ses getiren ölümü üzerine güç, Hatice Turhan Sultan’a geçmiştir.

Köprülü Mehmet Paşa’yı sadrazam yapan Hatice Turhan Sultan, kadınlar saltanatı devrini de sona erdiren son güçlü sultandır.