Osmanlı'da Minyatür Sanatı Nedir?

Minyatür bir resim sanatına verilen isimdir. Minyatürler çok ince işlenerek yapılan küçük boyutlu resimlerdir. Latince minimum kelimesinden türemiştir. Türkiye'de daha çok nakış ya da tasvir olarak bilinir. Minyatür sanatını icra eden kişilere de nakkaş ya da musavvir ismi verilmiştir. Genellikle kağıt ya da fildişi gibi malzemeler üzerine yapılmıştır.

OSMANLI'DA MİNYATÜR SANATI

Osmanlı'da minyatür sanatı çoğunlukla Osmanlı saray kültürünü yansıtan bir öğe olmuştur. El yazmaları gibi lüks sayılan ürünleri süslemek için kullanılmıştır. Çoğunlukla padişah ya da yüksek rütbeli devlet görevlilerine hediye olarak sunulan bir sanat şekli olmuştur.

Minyatür sanatının en yüksek gelişmişliğe ulaştığı dönemler Orta Çağ’da Türk ve Pers hanedanlarının hükümdarlık dönemlerinde olmuştur. Osmanlı’da minyatür sanatı ile birlikte gelişen diğer sanatlar arasında Hat, Nakş, Tezhip, Ebru, Cilt sana hakları bulunuyor.

Osmanlı'da minyatür sanatının gelişmesi ve Osmanlı’yı yansıtan bir unsur haline gelmesi II. Mehmet dönemi ile I. Süleyman dönemi arasında olmuştur. 18 yüzyıla kadar saray da oldukça önemli bir yer edinmiştir.

OSMANLI DEVLETİ DÖNEMİNDE NAKKAŞHANE

Osmanlı'da minyatür sanatı nakkaşhanelerde icra edilmiştir. Süslü el yazmalarının üretilmesi için Osmanlı İmparatorluk Nakkaşhanesi kurulmuştur. Osmanlı İmparatorluk Nakkaşhanesi II. Mehmet tarafından yaptırılmıştır. Bu nakkaşhanede minyatür sanatının yanı sıra Kitab sanatı üzerine de eğitimler verilmiştir. Nakkaşhanelerde aynı zamanda tahta oymacılığı, seramik gibi başka sanatlar da icra edilmiştir.

Ustalar minyatürist veya nakkaş olarak anılmıştır. 16. Yüzyılda Herat, Semerkant, Şiraz, Bağdat ve Tebriz gibi bölgelerden usta nakkaşlar getirtilmiştir. Bu sayede Osmanlı'da minyatür sanatında büyük bir gelişim yaşanmıştır. Daha sonra Balkanlar, Avrupa ve Orta Asya'dan da nakkaşlar getirtilerek gelişme daha yüksek bir seviyeye taşınmıştır.

OSMANLI'DA MİNYATÜR SANATININ GELİŞİMİ

Osmanlı'da minyatür sanatı kendisinden önceki Türk topluluklarının izlerini barındırmaktadır. Fakat bu izler Osmanlı kültürü ile harmanlanarak kendine özgü bir sanat anlayışı oluşturmuştur. Avrupa ve Balkanlar gibi çok farklı bölgelerinde izlerini yansıtmaktadır.

Minyatür sanatının Osmanlı devleti tarafından önemli görülmeye başlanması 15. yüzyılda olmuştur. Bunda II. Mehmet'in minyatür sanatına ilgili olması oldukça etkilidir. II. Mehmet Osmanlı'ya farklı ülke ve kültürlerden pek çok sanatçı getirtmiştir. Osmanlı devleti içerisinde yaşayan önemli sanatçılar da İstanbul’a getirilmiştir. İstanbul’a getirilen bu sanatçılar arasında bulunan Venedikli Costanzo de Ferrera tarafından II. Mehmet’in büst portresi yapılmıştır. Venedikli başka bir ressam olan Gentile Bellini'nin yaptığı portrenin ünü ise günümüze kadar ulaşmıştır. Osmanlı’da bu şekilde gelişmeye başlayan minyatür sanatı uzun yıllar ilgi kazanmaya devam etmiş ve bu konuda başarılı Osmanlı sanatçıları ortaya çıkmıştır