Osmanlı'da İlk Islahat Yapan Padişah Kimdir?

Osmanlı Devleti'nde II. Osman döneminde pek çok ıslahat hareketine girişilmiş fakat çeşitli nedenlerle pek de başarılı olunamamıştır. Bu dönem içerisinde çeşitli atama kararları ile askeri ve kültürel yenilikler yapmaya çalışan Genç Osman, 1620 yılında katledilerek öldürülmesi üzerine yapılmak istenen ıslahatlar yarıda kalmıştır. İşte detaylar...

GENÇ OSMAN KİMDİR?

Osmanlı'da batılı anlamda ıslahat yapan ilk padişah II. Osman'dır. Bu hükümdar Genç Osman olarak da bilinmektedir. 3 Mayıs 1604 tarihinde dünyaya gelmiştir. Genç Osman 16. Osmanlı padişahıdır. I. Ahmed'in ve Mahfiruz Hatice Sultan'ın çocuğudur. 14 yaşında tahta geçen II. Osman'ın saltanatı amcası Sultan I. Mustafa'nın tahttan indirilmesi ile olmuştur.

Şehzade Ömer, Şehzade Mustafa ve Zeynep Sultan isimlerinde çocukları olmuştur. Kendisi tahta çıktıktan sonra üst düzey yetkilileri değiştirmiş, müderris ve kadıların atanma yetkilerini şeyhülislamın görev tanımından çıkarmıştır. Bu dönemde birçok ıslahat girişiminde bulunulmuş olsa da bu ıslahatlar başarılı olamamıştır.

Genç Osman isyanda öldürülen ilk padişah olarak bilinir. 20 Mayıs 1622 tarihinde, 17 yaşında, Yedikule zindanlarında yeniçeriler tarafından boğularak öldürülmüştür. Cenazesi Sultanahmet Camii’nin yanındaki türbeye defnedilmiştir. Osmanlı padişahları arasında en küçük yaşta vefat eden olarak bilinir.

GENÇ OSMAN ISLAHATLARI

Osmanlı’da ilk ıslahat yapan padişah olan II. Osman başarısız olsa da birçok önemli ıslahatın ilk adımını atarak kendisinden sonraki ıslahatlara yer açmıştır. II. Osman'ın yaptığı ıslahatlar şunlardı:

- Şeyhülislamın elinden müderris ve kadıların atamaları gibi yetkileri aldı. Şeyhülislamın fetva vermek dışında bir yetkisi kalmadı. II. Osman'ın bu yeniliği yapmasının sebebi ilmiye sınıfının devlet işlerinden ayrılmasını sağlamaktı. 

- İlmiye sınıfının siyasi ve mali etkisini yok etmek ve sadece dini etkisini bırakmak istemişti. Böylece ilmiye sınıfı devlet işlerine karışamayacaktı.

- Maliyeye oldukça önem veren Genç Osman din adamlarına ve askerlere verilen fazla paraları kesmiştir.

- Osmanlı Devleti içerisinde saray dışından birisi ile evlilik yapan ilk padişah olmuştur. Bu şekilde sarayı halka açmaya çalışmıştır. Bu aynı zamanda sosyal alanda yapılan ilk ıslahattır.

- Zamanın ihtiyaçlarını gözeterek kanunların değiştirilmesi ve yeni kanunların yapılmasını istemiştir.

- Başkenti Anadolu'da bulunan başka bir şehre taşımak, kıyafet inkılabı yapmak, Fatih Kanunnamesi'ni kaldırarak yerine yeni bir kanun getirmek istemiştir.

- Hotin seferinde gördükleri nedeniyle Yeniçeri Ocağı’nı kaldırarak yerine Anadolu Türkleri ve Türkmenlerden oluşan yeni bir Ordu kurmak istemiştir. Fakat bunu duyan yeniçeriler Yedikule zindanlarında II. Osman'ı öldürmüştür.

GENÇ OSMAN NEDEN ÖLDÜRÜLDÜ?

Genç Osman, ıslahatlar sırasında yanında tecrübeli bir devlet adamı olmadığı için ve düşüncelerini zamansız duyurduğu için yeniçeriler tarafından öldürülmüş ve ıslahatlarını gerçekleştirememiştir. Yine de Osmanlı’da ilk köklü ıslahat girişimleri II. Osman ile başlamıştır. Kendisinden sonra gelen padişahlara da örnek olarak Osmanlı'da yeniliklerin önünü açmıştır. Yeniçeri ve sipahi zorbalarının ortadan kaldırılması ise IV. Murat döneminde olmuştur.

'Osmanlı Devleti'nde ilk ıslahatlar hangi alanda yapıldı?' sorusunun cevabını öğrenmek isterseniz tıklayınız.