Osmanlı'da Eyalet Askerleri

Osmanlı'da eyalet askerleri Osmanlı ordusunun oldukça önemli bir kısmını oluşturuyordu. Eyalet askerlerinin temelinde ise tımarlı sipahiler vardı. Bu askerler, oldukça disiplini olmaları ile bilinir. Eyalet askerleri kendi aralarında farklı sınıflara ayrılıyorlardı. Yerli kulu, serhat kulu gibi bölümlere ayrılan ordunun içinde de birçok teşkilat bulunuyordu. Bu birlikler arasında azablar, sekban, icareciler ve müsellemler gibi bölümler yer alıyor. İşte detaylar…

YERLİ KULU

- Azablar

Azab sözcüğü bekar erkek anlamına gelmektedir. Azablar daha önce evlenmemiş genç erkekler arasından seçiliyordu. Tersane ocaklarında çalıştırılırlardı. Bekar olmaları şart olduğu için Azab ismi verilmiştir.

Azablar savaşlarda ordunun en ön sırasında yer almalarıyla oldukça önemli bir görev üstlenirlerdi. Düşmanla ilk onlar karşılaştırdı ve en çok ölü veren birlik azablar olurdu. Azabların kurulma amacı düşmanı yavaşlatmaktır. Kendileri ölse ve yaralansa da düşmanı yıpratır ve kendilerinden sonra gelen ordunun işini kolaylaştırırlardı.

- İcareliler

İcareliler sadece sınırlarda bulunan kent ve kalelerde topçu olarak hizmet veriyorlardı. Subayları İstanbul’dan özel olarak gönderilirdi. Bu durumdaki askerlere de topi ya da topçu ağası denilirdi. Bu topçular ücretli olarak çalıştırıldıklarından dolayı “icareli” ismini almışlardır.

- Sekban

Yeniçeri ocağında bulunan sekban teşkilatı, askerin ihtiyacı olduğu takdirde halk arasından toplanan birliklerdi. Hatta zaman zaman Hristiyanlar bile bu birliklere katılabiliyordu. Hizmet gördükçe ulufe alırlardı. Silah olarak kılıç kullanan sekbanlar bir süre sonra yerlerini tüfekçi birliğine bıraktı.

- Müsellem

Müsellemler ilk başta atlı birlikler olarak başladılar. Daha sonra Ordu'nun geri hizmetine alındılar. Müsellemlerin ordudan önce ordunun geçeceği yolları açma, köprüleri tamir etme gibi görevleri vardı. Anadolu'da bulunan müsellemler “yörük” ismiyle bilinirdi.

SERHAT KULU

- Akıncılar

Akıncılar belirli aylarda düşman ordularına akınlar düzenleyip ordunun güvenle ilerleyebilmesini sağlarlardı. Savaş sırasında akınlar yaparak düşmanın moralinin bozulmasına sebep olurlardı. Sınır boylarında ülkeyi olası tehlikelerden koruma görevleri vardı. Çok hızlı hareket edebildikleri için akıncılar ismi uygun bulunmuştur. Tarihte kazanılan birçok savaş ve toprakta Akıncı birliklerinin emeği bulunmaktadır.

- Deliler

Deliler, savaşırken ayı postu giymeleri ile bilinirler. Ayı postu ile ordunun önünde yer alarak düşmana saldırır ve korkuturlardı. Düşmana korkusuzca saldırdıkları için deli ismi verilmiştir. Deliler iri yarı, güçlü kuvvetli ve korkusuz kişiler arasından seçilirdi. 16. yüzyılda Osmanlı ordusuna girdiler. Eğri pala, Kalkan, mızrak ve bozdoğan gibi silahlar kullandılar. Kendileri gibi güçlü atlara biniyorlardı.

- Gönüllü

Gönüllüler halk arasından seçilirdi. Sınırlarda bulunan şehir ve kasabaların korunması konusunda görev üstlenirlerdi.

- Beşliler

Bu birlik, her beş haneden alınan bir kişi ile oluşturulurdu. Geri hizmet ocakları arasında bulunurlardı. Sınırlarda bulunan kalelerin korunmasından sorumluydular.

- Tımarlı Sipahiler

Osmanlı'da eyalet askerleri ordusunun büyük bir kısmını tımarlı sipahiler oluşturuyordu. Tımarlı Sipahiler, dirlik sahiplerinin beslemek zorunda olduğu kişilerden oluşuyordu. Maaş almıyorlardı ve çağırıldıklarında orduya katılıyorlardı. Tımarlı Sipahiler aldıkları dirlikle hem kendi geçimlerini sağlıyor hem de dirlik sahibi oldukları için atlı askerlerin beslenmesini üstleniyorlardı. Böylece tımarlı sipahilerin devlete ekonomik bir yükü olmuyordu.