Öksürüğün Nedenleri Nelerdir, Nasıl Tedavi Edilir?

Öksürüğün sebepleri bireyden bireye değişiklik gösterse de kişide meydana getirdiği sonuçlar benzerdir. Nefes alımını zorlaştıran, uyku düzenini bozan uyku mevsim geçişinin de etkisi ile en sık rastlanan sağlık sorunlarından biri. Doç. Dr. Tülin Sevim, öksürüğün nedenlerini ve geçmeyen öksürük için neler yapılması gerektiğini anlattı.

Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Tülin Sevim son zamanlarda viral solunum yolu enfeksiyonlarında artışın meydana geldiğini belirterek, ''Çok sayıda hasta; üst solunum yolu enfeksiyonu ve geçmeyen, yaşam kalitesini bozan, inatçı öksürük şikayeti ile polikliniklere başvurmakta; nedeni Kovid-19 mu? Alerji mi? Reflü mü? Mevsimsel grip mi? diye belirlenmeye çalışılmaktadır'' dedi.

Öksürüğünün süresinin, nasıl bir seyir halinde olduğunun, öksürük ile birlikte başka şikayetler olup olmadığının önemli olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Sevim, öksürüğün altında yatan 10 sebebi, alınabilecek önlemleri ve öksürüğün tedavisini anlattı.

ÖKSÜRÜĞÜN EN YAYGIN SEBEBİ: NEZLE VE GRİP

Uzman isim, öksürüğün en sık görülen hali olan nezle ve grip kaynaklı öksürük için şunları kaydetti: ''Soğuk algınlığında öksürüğe; burun akıntısı, hapşırık, boğaz ağrısı, hafif ateş, halsizlik ve baş ağrısı gibi yakınmalar eşlik eder. Influenza virüsünün neden olduğu mevsimsel gripte ise; kuru ve inatçı öksürüğe, soğuk algınlığı belirtilerinin yanı sıra yaygın vücut ağrıları, yüksek ateş, nefes darlığı, kusma ve ishal gibi şikayetler eşlik etmektedir.''

KRONİK İNATÇI ÖKSÜRÜĞE DİKKAT!

Kronik inatçı öksürüğe dikkat çeken Doç. Dr. Sevim, ''Virüslerin neden olduğu viral solunum yolu hastalıklarına bağlı olarak gelişen öksürük günler içinde geriler ve kaybolur. Ancak bazı hastalarda tedaviye rağmen öksürük aylarca devam edebilmektedir'' diye belirtti.

Bu durumun kronik inatçı öksürük olarak tanımlandığını ifade eden Doç. Dr. Sevim, viral enfeksiyonlardan sonra meydana gelen ''öksürük aşırı duyarlılığı'' ile ilişkili olduğunu söyledi. 

Kronik inatçı öksürükler hakkında konuşan uzman, şöyle dedi: ''Bu tarz öksürük iki aydan uzun süre devam eder, genellikle kuru öksürük şeklindedir, çok az miktarda balgam görülebilir. Şarkı söylemek, gülmek, derin nefes almak, egzersiz, ısı değişikliği, soğuk hava, havadaki partiküller, kokular, kimyasal maddeler gibi faktörler öksürüğü artırır. Hastalar boğazlarına bir şey takılmış gibi hissettiklerini ve sürekli temizleme ihtiyacı duyduklarını ifade ederler. Öksürük aşırı duyarlılığı, aylarca devam eden, hastaları çok rahatsız eden, birçok kez doktora başvurmalarına neden olan, yaşam kalitesini bozan bir durumdur.''

ALERJİK ÖKSÜRÜK BELİRTİLERİ 

Alerjik öksürüğün özellikle de bahar aylarında, belli ortamlarda ya da belli tetikleyici faktörlerle bir araya geldiğinde artış gösterdiğini sözlerine ekleyen Doç. Dr. Sevim, ''Öksürükle birlikte; burun akıntısı, geniz akıntısı, hapşırık, gözlerde sulanma, kaşıntı, bazen nefes darlığı, hışırtılı solunum gibi şikayetler de mevcuttur. Ateş çok beklenen bir belirti değildir'' diye aktardı.

ÖKSÜRÜK KOVID-19 BELİRTİLERİ ARASINDA

Göğüs hastalıkları uzmanı ''Öksürük, Kovid-19’un belirtileri arasında yer almakla birlikte; kovid-19’da hastalarda öksürüğün yanı sıra; ateş, yaygın vücut ağrıları, halsizlik, kırıklık, boğaz ağrısı, tat-koku kaybı, nefes darlığı gibi şikayetler mevcuttur'' diyerek öksürüğün nedenlerinden birinin de koronavirüs olduğunu sözlerine ekledi.

GENİZ AKINTISI ÖKSÜRÜĞE YOL AÇIYOR!

Kronik öksürüğün en sebeplerinden birinin de geniz akıntısı olduğunu söyleyen uzman isim, geniz akıntısı nedir? Sorusunu şöyle yanıtladı: ''Geniz akıntısı, burun kanalından geriye, boğaza doğru akıntı hissetme durumu olarak tanımlanır. Hasta yatarken veya sabah uyandığında akıntının arttığını hissedebilir. Alerjik veya alerjik olmayan inatçı burun iltihabı (rinit) ve sinüzit ile birlikte görülebilir.''

Geniz akıntısının semptomlarına değinen Doç. Dr. Sevim, ''Hastalarda öksürükle birlikte, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, geniz akıntısı, hapşırık, damakta, burunda, boğazda kaşınma hissi bulunur, sürekli boğazlarını temizleme ihtiyacı duyarlar'' dedi.

Isı değişikliği, kimyasal maddeler ve kokuların öksürüğü tetiklediğini aktaran uzman, ''Alerji ile ilişkili olduğunda; belli mevsimlerde veya kişi duyarlı olduğu antijenle (ev tozu akarı, kedi, köpek tüyü, küf vb) karşılaştığında geniz akıntısı ve öksürük şikayetleri artar'' diye söyledi.

KRONİK ÖKSÜRÜĞE YOL AÇIYOR 

Reflünün görülme sıklığının arttığını ve kronik öksürüğün önemli sebeplerinden biri olduğunu belirten Doç. Dr. Sevim, şunları kaydetti: ''Reflü hastalığının tipik belirtileri; göğüs kemiğinin arkasında duyulan ve aşağıdan yukarıya, boğaza doğru yayılan yanma hissi, göğüs ağrısı, yenilen yiyecek veya ekşi sıvının ağıza veya yemek borusuna geri gelmesi, boğaz ağrısı, ses kısıklığı, geğirti, hazımsızlık, midede ekşimedir. Kalp ağrısı veya astım hastalığını taklit edebilir. Şikayetler genellikle yemeklerden yarım saat sonra başlar ve öne eğilmekle artar.''

ZARARLI MADDELERİN SOLUNMASI

Sigara dumanının, egzoz gazının, partiküllerin solunan havada sık karşılaşılan zararlı maddeler olduğunu dile getiren Doç. Dr. Sevim, zararlı maddelerin solunmasının öksürüğe yol açabileceğini vurgulayarak şunları kaydetti: ''Zararlı gaz, duman, toz, parçacık, kimyasal madde veya yabancı cisim solunması akut öksürük nedenidir. Yani ani başlar ve üç haftadan kısa sürer. Yaşadığımız ortamda, iş yerlerimizde, soluduğumuz havada bulunan bu zararlı maddeler solunum yollarını tahriş eder; maruz kalınan bu zehirli maddelerden kurtulmak, hava yollarını temizlemek, akciğerlerimizi korumak için öksürük refleksi çalışmaya başlar.''

AKCİĞER ENFEKSİYONU 

Zatürre; bakteri, virüs ya da nadiren mantarların yol açtığı bir akciğer enfeksiyonudur diyen Doç. Dr. Sevim, zatürrenin belirtilerini şöyle sıraladı: Ani başlangıçlı ateş, titreme, öksürük, balgam, nefes darlığı ve göğüs ağrısı.

HAVA YOLU HASTALIKLARI 

Hava yolu hastalıklarının kronik öksürüğün yaygın sebeplerinden olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Sevim, ''Astım, kronik öksürüğün önde gelen nedenlerinden biridir. Tipik olarak öksürükle birlikte hışıltılı solunum ve nefes darlığı da görülür. Ataklarla seyreder, ataklar dışında hasta tamamen sağlıklı olabilir. Astımın bir alt tipi olarak değerlendirilen öksürükle seyreden astımda ise hışıltılı solunum veya nefes darlığı bulunmayabilir, hastaların tek şikayeti öksürüktür'' diye aktardı.

HASTALIĞIN İLK BELİRTİSİ ÖKSÜRÜK

Hava yolu hastalıkları ile öksürük arasındaki bağlantı hakkında açıklamalarına devam eden uzman isim, şöyle dedi: ''Kronik bronşit; kronik öksürük ve balgam ile karakterize bir hastalıktır. Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığının (KOAH) bir alt tipidir. KOAH büyük oranda sigara ile ilişkilidir. İlerleyici ve geri dönüşümü olmayan bir hastalıktır. Hastalığın ilk bulgusu kronik öksürüktür. Ancak hastalar bu şikayeti sigaraya bağladıkları için önemsemezler. Zaman içinde hastalık ilerler bir süre sonra nefes darlığı gelişir''

O İLAÇLAR ÖKSÜRÜĞE NEDEN OLUYOR!

Yüksek tansiyon ve kalp yetmezliğinin tedavisinde kullanılan bazı ilaçların bazı kişilerde kronik öksürüğe yol açabileceğini söyledi. 

ÖKSÜRÜĞE NE İYİ GELİR?

Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Tülin Sevim, öksürüğe karşı önerilerini şöyle sıralıyor;

-Doktorunuzun verdiği ilaçları düzenli kullanın.

-Öksürüğü tetikleyen faktörlerden uzak durun. Örneğin; polen alerjiniz mevcut ise polen yoğunluğunun fazla olduğu günlerde çok gerekmedikçe dışarıda bulunmayın. 

-Yaşadığınız ortamı nemlendirmek önemli. Hava nemlendiricisi ya da sıcak buharlı bir duş, boğaz ve hava yollarını rahatlatır.

-Dinlenin ve bolca sıvı tüketin. Ilık su, et ya da tavuk suyu, günde 2 ila 3 fincanı geçmemek şartıyla bitki çayı tüketerek boğazınızı rahatlatın.  

-Sıcak ballı limon öksürüğü rahatlatmakta oldukça yardımcıdır. Zencefil çayı, hatmi kökü çayı, kekik çayı öksürüğü rahatlatmak için aşırıya kaçmadan tüketilebilir.

-Yemek yedikten sonra hemen yatmayın, özellikle de reflüye karşı yastığınızı yükseltin.

-Tuzlu su ile gargara yapın. Tuzlu su; boğazın arkasındaki balgam ve mukusu azaltıp öksürüğü rahatlatır.