Nato 5. madde nedir, ne yetki tanıyor? Nato 5. maddesinde ne anlatıyor? Nato ülkeleri ve maddeleri

NATO ne demek? NATO 5. madde nedir?

Halk tarafından NATO ülkeleri ve 5. maddesi merak edilmektedir. NATO nedir? sorularına cevap aramaktadırlar.

NATO ne demek?

4 Nisan 1949 tarihinde Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü, 12 ülke tarafından  Kuzey Atlantik Antlaşması imzalanarak 18 ülkenin de bulunduğu uluslararası askeri ittifaktır. 

NATO ülkeleri hangileridir?

Bir dış güce karşı gelebilecek saldırılara karşı örgüt üyeleri ortak olarak savunma yapmaktadır. Kuzey Amerika dahil 30 üyelerden biri olan Belçika'nın başkenti Brüksel, NATO'nun merkezidir. 

NATO'nun 'Barış için ortaklık' girişiminde 21 ülke var olurken 15 ülke ise kurumlaşmış diyalog programların içindedir. NATO örgütü üyelerini bütün askeri harcamaları, dünyadaki savunma harcamalarından %70 daha fazladır. Üyelerin savunma harcamaları GSYİH'lerin %2 olmalıdır.

NATO, askeri kuruluş kurulana kadar siyasi bir ortaklıktan ilerisi değildi. Daha sonra Kore savaşı ile Amerikalı komutanların yönlendirmesi ile askeri yapı önemini kazanmıştır.

Soğuk Savaş süreci ile beraber 1955'te kurulan Varşova Paktı'nın üye devletleriyle sorunlara yol açtı. Avrupa ülkeleri ve Amerika Birleşik Devletleri arasındaki ilişkinin gücü hakkındaki kuşkular arttı ve 1966'da Fransa'nın bağımsız nükleer caydırıcılığının güvenilirliği ve NATO'nun olası bir Sovyet işgaline karşı savunmasının güvenilirliği konusunda şüphe uyandırdı ve bu da Fransa'nın NATO'nun askeri kolundan çekilmesine sebep oldu.

Örgüt, 1989'da Berlin Duvarının yıkılmasıyla beraber Yugoslavya'nın dağılma sürecini başlattı. Bununla birlikte 1992-1995 yılları arasında ilk askeri müdahelelerini Bosna Hersek'te sonrada Yugoslavya'da gerçekleştirdi. Eski Varşova Paktı üyeleri ile politik olarak iyi ilişkiler kurulmaya çalışıldı. 1999 ve 2004'te ülkelerin bazıları ittifaka katıldı.

NATO 5.madde nedir?

NATO 5.maddesi, Kuzey Atlantik Antlaşması'na örgüt üye ülkelerin silahlı saldırıya maruz kalan herhangi bir üye ülkeye yardım etmeleri ile alakalı maddedir. NATO ilk ve tek 2001 yılında 11 Eylül saldırıları sonrasında uygulandı. Bu saldırıların ardından Afganistan'a NATO liderliğindeki ISAF komutasındaki askerler konuşlandırıldı. Grup ayrıca, Irak'a eğitmen göndermek, korsanlıkla mücadele operasyonlarını desteklemek ve BM Güvenlik Konseyi'nin 1973 sayılı Kararı uyarınca 2011'de Libya üzerinde uçuşa yasak bölge uygulamak da dahil olmak üzere çeşitli başka rollerde yer aldı.

Daha az etkili olan 4. Madde, NATO üye ülkelerini istişareler düzenlemek için toplantıya çağırdı. 2003 yılında Irak savaşı ve 2012 yılındaki Suriye iç savaşı sırasında silahsız bir Türk F-4 keşif uçağının düşürülmesi ve Suriye'den Türkiye'ye havan topları düşürüldü. Irak ve 2012 Suriye iç savaşlarına, Rusya'nın 2014 yılında Kırım'a müdahalesinin ardından Polonya tarafından ülkenin toprak bütünlüğüne tehdit oluşturmuş ve 2015 yılında beş kez uygulamıştır.