Milyonlarca çalışanı ilgilendiren yıllık izin kararı: Sakın bu hatayı yapmayın hem izninizden hem paranızdan olabilirsiniz

Yargıtay’dan özellikle özel sektörde çalışan milyonlarca vatandaşı ilgilendiren bir karar geldi. Buna göre Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, işçilerin yıllık izinlerini kullanıp kullanmadığının ispatı işverenin sorumluluğunda olduğu ifadeleri yer aldı. Ayrıca kararda işverenin yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile kanıtlaması gerektiği de ifade edildi. 

Yargıtay’dan emsal karar  

Ağır vasıta şoförü olarak çalışan bir işçi, çalıştığı yerin herhangi bir sebep bildirilmeden iş sözleşmesini feshetmesi ve yasal haklarının ödenmemesi üzerine İş Mahkemesi’ne başvuru yaptı. 

Çalışma süresi boyunca şirketinin fazla çalışmaların karşılığını kendisine ödemediği, çalıştığı süre boyunca yıllık izin kullanmadığını ve iş sözleşmesinin feshinde hak etmiş olduğu yıllık izin alacaklarının da kendisine ödenmediğini iddia eden çalışan, kıdem tazminatının, ihbar tazminatının, yıllık ücretli izin alacaklarının ve fazla çalışma karşılığındaki ödemelerinin tahsil edilmesini istedi. İşçinin çalıştığı şirket ise söz konusu iddiaları kabul etmedi. 

Şirket davayı istinaf mahkemesine taşırken, Bölge Adliye Mahkemesi, işverenin itirazını reddetti. Bu sefer de davalı şirket kararı temyiz edince Yargıtay 9. Hukuk Dairesi davayı devraldı. 

İşçinin yıllık izninin ispatı işveren sorumluluğundadır

Söz konusu davayı devralan Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, işçinin yıllık iznini kullanıp kullanmadığının ispatının işverenin sorumluluğunda olduğunu vurguladı ve  işverenin yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile kanıtlaması gerektiği hatırlatıldı. Bu konuda ispat yükü üzerinde olan işverenin işçiye yemin teklif edebileceği söylendi. 

İş sözleşmesinin feshi durumunda işçinin kullanılmayan yıllık izin sürelerinin bedelinin işçiye veya bir başka hak sahibine ödenmesi gerektiğini söyleyen Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin söz konusu kararında şu ifadeler yer aldı:

"Böylece iş sözleşmesinin feshinde kullanılmayan yıllık ücretli izin hakkı izin alacağına dönüşür. Bu nedenle zaman aşımı da iş sözleşmesinin feshinden itibaren işlemeye başlar.

Yıllık izin hakkı anayasal temeli olan bir dinlenme hakkı olup, işçinin iş sözleşmesinin devamı sırasında ücrete dönüşmez ve bu haktan vazgeçilemez. İşçinin iş sözleşmesinin devamı süresinde kullanmadığı yıllık izinlere ait ücreti talep etmesi mümkün değildir. Bu nedenle işçinin iş sözleşmesinin devamı sırasında izin hakkının bulunduğunun tespitini talep etmesinde hukuki menfaati vardır.

Somut uyuşmazlıkta hükme esas alınan bilirkişi raporunda davalı işyerinde 5 yılı aşkın çalışması olduğu tespit edilen davacının tüm çalışma süresi boyunca hak ettiği yıllık ücretli izin süresinin 100 gün olduğu belirtilmiş ve yıllık izin ücreti alacağına yönelik talep, davacının hiç izin kullanmadığı kabulü ile hüküm altına alınmıştır.

Ne var ki 5 yıl boyunca yıllık ücretli izin kullanılmadan çalışılması hayatın olağan akışına aykırı olduğundan, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 31. maddesi uyarınca hakimin davayı aydınlatma ödevi çerçevesinde davacı asil çağrılarak yıllık izinlerle ilgili beyanının alınmasından sonra sonucuna ve tüm dosya çerçevesine göre değerlendirme yapılarak bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir."