Pankreas organı, sindirim sürecine yardımcı olan önemli organlardan birisidir. Vücutta bulunan 'Human pankreatik lipaz(HPL)' adlı yapların parçalanmasına yardım eder. Böylelikle triglesirdleri monoglycerides ile serbest yağ asitlerine dönüşümünü sağlar.
Lipaz enziminin kontrol edilebilinmesi için kan testleri yapılır. Sağlıklı bir ansan lipaz enziminin belirli bir düzeyde olması gerekir. Peki bu değer kaçtır?
Lipaz normal değeri kaç olmalı?
Referans olarak belirlenen normal lipaz değerleri bazı laboratuvarlarda ve bazı ülkelerin test usullerinde farklılık gösterebilir. Genel olarak bu birim "7 ila 58 birim / L" şeklinde belirlenmiştir. Bazı laboratuvarlar incelemelerinde "0 160 birim / L" "oranını ise lipaz enzimi için normal sınır olarak kabul edilebilir.
8 saatlik bir açlık sonrası yapılan lipaz testi sonucu akut pankreatit yani pankreas iltihabı, kronik pankreatit hastalığı ve pankreasla ilgili başka rahatsılıkların tespitinde kullanılır. Lipaz testi ayrıca kistik fibrozis hastalığı ile birlikte çölyak hastalığı ve Crohn hastalığının da tespitlerinde kullanılır.
Lipaz değerinin yüksekliği ve tedavisi
Normal sınırlarda olan lipaz düzeyi sindirim sağlığının korunmasına oldukça faydalıdır. Pankreas iltihabı oluşması halinde lipaz seviyesi yüksek çıkar. Genel olarak normal değerin 5 ila 10 katından daha fazla yükselme gösterebilir. Bu seviye ise akut pankreatit atağı sonrasındaki iki gün içinde kendisini gösterebilir.
Pankreatik kanalında tıkanma, pankreas kanseri ve başka pankreas hastalıkları lipaz seviyesini, yükseltebilir. Lipaz değerlerinde görülen yükselme aynı zamanda viral gastroenterite ve mide ülserine de işaret edebilir. Pankreatitten dolayı yükselen lipaz düzeyi, ilaç kullanılması ve aynı zamanda pankreatit diyet uygulamasıyla takip edilerek normal seviyelerine düşürülebilir.
Lipaz düşüklüğü ve tedavisi
Lipaz düzeylerinde görülen azalma kişide pankreasından lipaz enzimini üreten hücrelerin bir hasara uğradığını gösterir. Tıpta Kistik fibroz adı verilen yani kişide akciğer, bağırsak ve pankreasın, kalın mukus ile tıkandığı şeklinde değerlendirilir.
Lipaz düşüklüğü hazımsızlığa neden olabildiği gibi sürekli hazımsızlık sorunu yaşayanlar mutlaka lipaz testi yaptırmalıdır. Lipaz düşüklüğü halinde lipaz takviye alımları yapılır ve tedavi bu yolla gerçekleştirilir.