Milyonlarca çalışan erken emekli olmanın formüllerini arıyor. Yasalara göre bir çalışanın emeklilik hakkı kazanabilmesi için yıl, yaş ve prim şartı bulunuyor. Ancak sağlık, doğum, askerlik, gibi bazı durumlar çalışanlara erken emeklilik imkânı sunuyor. Bu durumlara ek olarak bazı meslek gruplarında çalışanlar için de ayrıcalık bulunuyor.
Fazla prim günü emeklilik yaşını düşürüyor
Kanunla tanımlanan bazı iş ve ya işyerlerinde çalışanların erken emekli olmasını sağlayan haklardan birisi de fiili hizmet zammı. Belirlenen bu iş ve işyerlerinde çalışanların Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) hizmetlerine çalıştıkları her yıl için ilave gün ekleniyor.
Örneğin Kurşun ve Arsenik işlerinde çalışanlar için ilave olarak yılda 60 gün ek hizmet süresi ekleniyor. Yani bu işte çalışan birisinin hizmeti 1 yıl için 360 değil 420 prim günü olarak hesaplanıyor.
Fiili hizmet zammına eklenen bu süreler emeklilik yaşından ve emekli olunacak süreden de düşmektedir. Örneğin cam fabrikasında çalışan işçi için fiili hizmet zammı süresi her yıl için 90 gündür. Diyelim ki bu işçi cam fabrikasında 3 yıl çalıştı. Bu durumda emeklilik yaşından 3x90=270 gün indirim yapılıyor.
Fiili hizmet zammından yararlanma şartları nelerdir?
Yukarıda belirtilen gün sayısı kadar fiili hizmet süresi zammından yararlanabilmeniz için belirtilen iş ve işyerlerinde fiili olarak çalışmanız gerekiyor. Fiili olarak çalışma olmamasına rağmen çalışanın bu kapsamda bildirilmesi ve SGK tarafından tespit edilmesi halinde yararlanılan fiili hizmet zammı iptal edilecektir.
Fiili hizmetten kimler yararlanabilir?
Meslek grubuna göre yapılacak fiili hizmet süresi indirimi farklılık göstermektedir. Buna göre işkollarına göre çalışılan her yıl için uygulanacak hizmet zammı şöyle: Sağlık sektöründe çalışanlar: 60 gün Cam fabrikası ve atölyelerinde çalışanlar: 60 gün Cıva üretimi işyerlerinde çalışanlar: 90 gün Çimento fabrikalarında çalışanlar: 60 gün Kok fabrikalarıyla termik santrallerde çalışanlar: 60 gün Alüminyum fabrikalarında çalışanlar: 60 gün Demir çelik fabrikalarında çalışanlar: 90 gün
Döküm fabrikalarında çalışanlar: 60 gün Asit üretimi yapan fabrika ve atölyelerde çalışanlar: 90 gün Yeraltı işlerinde çalışanlar: 180 gün Radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle yapılan işlerde çalışanlar: 90 gün Su altında ve ya su altında basınçlı hava işinde çalışanlar: 20-35 metreye ya da 2-3,5 kg/cm2 basınçta yapılan işler için: 60 gün, 35-40 metreye ya da 3,5/4cm2 basınçta yapılan işler ve dalgıçlık işleri için: 60 gün
Türk silahlı kuvvetlerinde çalışanlar için: 180 gün Emniyet ve polis mesleklerinde çalışanlar ile Milli İstihbarat teşkilatında çalışanlar için: 90 gün İtfaiye ve ya yangın söndürme işlerinde çalışanlar için: 60 gün Basın ve gazetecilik mesleğinde çalışanlar için: 90 gün Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumunda çalışanlar için: 90 gün TBMM’de çalışanlar için: 90 gün
Fiili hizmet süresi emekliliği nasıl etkiler?
Belirtilen tabloya göre çalışanlar fiili hizmet zammına tabi olarak çalıştıkları her bir yıl için belirtilen gün sayısı kadar ilave hizmet alıyor. İlave edilen bu hizmet süreleri de emeklilik için gereken yaş şartından indirilir. Yeraltı/madende çalışanlar haricindekiler içinse toplamda en fazla 3 yıla kadar fiili hizmet ilave edilebiliyor.