Karadeniz'de Sahil Yolunda Çatlak Tehlikesi

Karadeniz Bölgesi'nde, 1987 senesinde yapım işlemine başlanan ve 20 senede bitirilerek 2007 senesinde ulaşıma açılan 542 kilometre uzunluğundaki Karadeniz Sahil Yolu'nda çatlaklar meydana geldi.

Deniz dolgusu üzerine yapılan Karadeniz Sahil Yolu'nun Rize, Trabzon ve Artvin geçişlerinde oluşan çatlaklardan yağmur suyu sızarak yolun alt kısımlarına hasar almaması için karayolları ekipleri tarafından özel zift enjekte ederek asfalttaki boşluklar kapatıldı. Rize'nin İyidere ilçesinde asfalt yolun neredeyse 8 kilometre mesafelik bölümünde yapılan çatlak onarım işlemi bitirildi. Uzmanlar, sahile yakın deniz tabanından kum çekilmesiyle oluşan kıyı erozyonuyla yollarda çatlaklar meydana geldiğine işaret etti ve uyardı.

Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Hidrolik Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ömer Yüksek, yollarda çatlaklar meydana gelmesinin sebebi olarak, kıyıya yakın yerlerden kum çekilmesi olduğunu dile getirdi.

Prof. Dr. Yüksek, "100 metre açıktan çekilen kumun kıyıyla ne alakası var diyemeyiz. Zamanla, buradan çektiğimiz kumu doğa bir şekilde kendisi dolduracaktır. Yeterince kum bulamazsa bu sefer kıyıyı oymaya çalışacak ve zaman zaman yolların altını oyacaktır. Siz yolun üst yapısını ne kadar sağlam yaparsanız yapın, altı oyulduğu zaman çatlaklar ve zamanla kırıklar meydana gelecektir. Kosterlere kum çekme ruhsatı verilirken teknik analiz yapılması önemli. Nereden ne zaman, ne kadar ve nasıl malzeme alınacağını tespit etmek gerekiyor. Doğaya herhangi bir yerden müdahale ederseniz başka bir yerde olumsuz etki olarak karşınıza muhakkak çıkar. Deniz kendine yapılanı yanına koymaz" ifadelerini kullandı.

Karadeniz Teknik Üniversitesi Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Coşkun Eruz ise erozyonla götüren, derelerden gelen ve dalgaların kayaları yıpratmasıyla oluşan kumların plajları oluşturduğu ve derin denizlerin plaj kumlarını çekerek tabandaki boşluk oluşan yerleri doldurduğunu belirtti. Denizdeli kumun gemilerle yerinden alınması durumunda, denizin sahildeki kumu çekeceğini aktaran Doç. Dr. Eruz, "Denizin dibinde boşluk olması mümkün değil. O boşluklar mutlaka dalga ve akıntı etkisiyle doldurulacaktır. Eğer orada dengeyi iyi kullanmazsanız orada oluşan boşluğun karşılığında balçık şeklinde bir yapıysa heyelan şeklinde bir deniz dibi hareketi meydana gelebilir. Ciddi boşluklar yaratılırsa kıyıdan aşırı bir kum taşınımı olursa kısmi tehlike oluşabilir" ifadelerini kullandı.

Deniz zemininden kum çekilmesinin, mezgit ve barbun benzeri dip balıklarının yuvalanma ve beslenme yerlerine zarar verebileceğine işaret eden Doç. Dr. Erzu, "Bu alanların tahsisinden önce ekolojik olarak balıkçılığa nasıl bir zarar verebileceğini, dip ekolojisine nasıl zarar vereceğini mutlaka inceleyip ona göre karar vermek gerekiyor. Çünkü tahribat olursa uzun vadede o bölgedeki balık yataklarına ve balıkçılığa da etki etmemesi mümkün değil" diye konuştu.

Samsun’dan başlayarak, Artvin’in Sarp Sınır Kapısı’nda biten, 542 kilometre mesafedeki Karadeniz sahil yoluyla 6 şehir, 64 ilçe, 17 bucak merkezi, 9 liman, üç havalimanı ile pek çok yerleşim birimine ulaşım temin ediliyor.

Yolun yapımında, 138 milyon metreküp kazı-dolgu, 180 milyon ton tahkimat, üç milyon metreküp beton üretimi yapıldı. Hemen hemen 4.2 milyar dolara mal olan Karadeniz sahil yolunda 27 kilometre mesafedeki 263 köprü, 41 kilometre uzunluğunda 12 tek tüp tünel, 18,5 kilometre uzunluğunda 20 çift tüp tünel yer alıyor.