İyelik Eki Nedir?

'İyelik eki nedir?' sorusu, birçok öğrencinin sınavlara girmeden önce sorduğu sorulardan biridir. Aslında bir hayli kolay olan iyelik eki konusu, zaman zaman karıştırılabilmektedir. Şahıs ekleri ile arasında ufak farklılıklar olan iyelik eki temelde bir kelimenin isim ya da ek fiil olmasıyla ayrılıyor. İşte detaylar...

NEDİR?

İyelik eki isim veya isim soylu kelimelerin sonuna gelir ve sonuna geldiği kelimelerin kime veya neye ait olduğunu belirtir. Bu tür eklere iyelik eki denmesinin sebebi 'iye' sözcüğünün eski Türkçe'de sahip anlamına gelmesidir. Yani iyelik eki, özet olarak sahiplik bildiren eklerdir. İyelik ekleri, çekim ekleri olarak da bilinir. İyelik eki konu anlatımı ve örnekleri için okumaya devam edin.

İYELİK EKİ KONU ANLATIMI VE ÖRNEKLERİ

İyelik ekleri altı farklı şahsa göre çekimlenirler. Bu şahıslar; ben, sen, o, biz, siz ve onlar'dır. İyelik ekleri bu kişilere göre çekimlenirler ve o kişilerin sahip oldukları varlık yahut kavramları ifade ederler.

Tekil şahıslar: Ben, sen, o

Çoğul şahıslar: Biz, siz, onlar 

İyelik eklerinin şahıslara göre çekimleri ise şu şekildedir:

Ben (1. tekil şahıs); -ım, -im, -um, -üm

Sen (2. tekil şahıs); -ın, -in, -un, -ün

O (3. tekil şahıs); -ı, -i, -u, -ü

Biz (1. çoğul şahıs); -mız, -miz, -muz, -müz

Siz (2. çoğul şahıs); -nız, -niz, -nuz, -nüz

Onlar (3. çoğul şahıs); -ları, -leri

Yukarıda sıraladığımız ekler aslında günlük hayatta sıklıkla kullandığımız eklerdir. Ancak bir çoğumuz bu ekleri farkında olmadan kullanırız ve sınavlarda karıştırırız. Bu iyelik eklerini ezberlemekten çok daha etkili bir yöntem bulunmaktadır. O yöntem de kelimelerin başına 'benim, senin, onun, bizim, sizin, onların' şahıs kelimelerini eklemektir. Bir örnekle bu konuyu pekiştirelim:

Örneğin 'araba' kelimesini ele alalım. 

- Benim arabam

- Senin araban

- Onun arabası

- Bizim arabamız

- Sizin arabanız

- Onların arabaları

Yukarıdaki örnekte de rahatlıkla görüleceği şekilde, kelimenin başına kimin sahip olduğunu ekleyerek iyelik eklerini kolayca bulabiliyoruz.

İYELİK EKLERİ VE ŞAHIS EKLERİ

İyelik ekleri ve şahıs ekleri birbirleriyle sıklıkla karıştırılmaktadır. İyelik ekleri sonuna geldiği kelimelerden yeni bir kelime türetmezler. Bu nedenle onlara 'çekim ekleri' deriz. Örneklerle detaylandıracak olursak;

- Öğrenciyim kelimesindeki -'im' eki bir şahıs ekidir. 

- Kitabım kelimesindeki '-ım' eki ise bir iyelik ekidir.

- İki ek de 1. şahsa göre çekimlenmiştir.