Yerli Uçak Bombası Harekete Hazır

TÜBİTAK SAGE Enstitü Müdürü Gürcan Okumuş, AA muhabirine, SARB-83 ile SERT-82'yi, projelerin belirli bir düzeye ulaşmasıyla IDEF 2019 fuarında kamuoyuyla paylaştıklarını dile getirdi.

Envanterdeki nüfuz edici bombanın (NEB-84) iyileştirilme sürecinde sağlanan deneyimin benzer mühimmatların gelişiminin yolunu açtığını kaydeden Okumuş, şu ifadeleri kullandı:

"Uçak bombası olarak kullanılmayan, bildiğimiz kadarıyla ilk defa Türkiye'nin kullandığı bir teknoloji var, ardışık delicili harp başlığı teknolojisi. Bu teknolojiyi uçak bombalarında NEB-84 olarak dünyada ilk biz kullandık. Yerden atılan mühimmatlarda var ama uçak bombası olarak ardışık delicili yani çukur imlalı harp başlığı teknolojisi olarak yoktu. NEB-84'ten edindiğimiz tecrübeyle bunu Mark-83 (MK-83) geometrisinde ve kütlesinde yine ardışık delicili harp başlığı etkinliği olan bir mühimmat geliştirme projesi olarak öz kaynaklarımızla başlattık."

MK-83 uçak bombalarında yararlanabilen bütün güdüm kitlerinin SARB-83'te de faydalanabileceğini kaydeden Okumuş, SARB-83 projesinin SERT-82'ye kıyasla bir miktar daha hızlı yol aldığını, bombanın alt düzen denemeleri ve çevresel denemelerinin neticelendirildiğini ve projenin nihai denemeleri çerçevesinde son olarak kalifikasyon ve delici etkinliğini görme denemelerinin sonlandığını kaydetti.

Okumuş, denemelerin yapıldığı Hedef Balistiği Raylı Sistem Dinamik Test Altyapısı'nın (HABRAS) oldukça mühim bir altyapı olduğuna dikkat çekerek, şu açıklamaları yaptı:

"NEB-84 testini İngiltere'de yapmak zorunda kalmıştık, bu altyapı yoktu. Artık kendi altyapımızda kendi geliştirdiğimiz mühimmatı, SARB-83'ü test etmiş olduk. Çok güzel görüntüler de aldık ve test de çok başarılı oldu. Yaklaşık 1,5 metrelik, 35 megapascal güçlendirilmiş duvarı SARB-83 mühimmatı ön delicisiyle deldi ve ana delici duvarın içinden geçerek etkinliğini gösterdi. SARB-83 yaklaşık saatte 300 kilometre hızla ilerledi, duvarı deldikten sonra ana delicimizin hızı yaklaşık saatte 280 kilometreydi. Yani 1,5 metrelik güçlendirilmiş duvarın yavaşlatma etkisi yüzde 10'dan bile az oldu. Bu gerçekten çok yüksek bir etkinlik göstergesi. SARB-83 için belki son kez uçaktan tamamen canlı bir atış yapılmasını planlıyoruz. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığımızın ve Hava Kuvvetlerimizin ihtiyacı doğrultusunda gelecek taleplere göre seri üretimi yapılabilir durumda. SARB-83, yakın zamanda farklı güdüm kitleriyle kullanılabilecek stratejik bir mühimmatımız olarak kullanıma hazır."

SARB-83'ün güvenlik kuvvetlerine sağlayacağı operasyonel kabiliyetlerden bahseden Okumuş, şu ifadeleri kullandı:

"SARB-83'ün eş değeri olarak MK-83 uçak bombalarımız var. Bunların delici özelliği bulunmuyor, SARB-83'te ardışık delici harp başlığı var ve bu tip uçak bombası olarak dünyada belki tek ülkeyiz. Bunun avantajı daha düşük hızlarda ve açılarda dahi delici etkinlik gösterebilmesi. SERT-82'de tekil kinetik delici var. O, çeliğin kendi gücüyle bir delme etkisi gösteriyor. SARB ve NEB'de ardışık delicili harp başlığı teknolojisi olduğu için çukur imlalı ön delici duvarda bir açılma sağlıyor ve ana delici buradan yoluna devam edebiliyor, çok ciddi etkinlik gösteriyor. SARB-83 şu anda envanterde olmayan, dünyada da benzeri çok az olan bir mühimmat. En büyük avantajı MK-83 geometrisinde ve kütlesinde olduğu için yine TÜBİTAK SAGE tarafından geliştirilen Hassas Güdüm Kiti, Kanatlı Güdüm Kiti ile uyumlu şeklide görev yapabilecek, yurt dışına ihraç potansiyeli olan bir ürün olması. MK-83 geometrisine uygun yurt dışında kullanılan güdüm kitleriyle kullanılabilecek stratejik bir mühimmat. Karargahlar, hava alanları, sert zemine sahip baraj gibi stratejik hedeflerde çok yüksek etkinlik gösterebilecek bir mühimmat."

Okumuş, SERT-82 projesinin ise gelecek sene içinde ciddi bir aşamaya ulaşılacağını belirtti.

Gürcan Okumuş, HABRAS ve ülkemizin Avrupa'daki emsallerinden daha gelişmiş, daha teknolojik ve oldukça kabiliyete sahip bir deneme altyapısına sahip olduğuna işaret ederek, böylelikle yurt dışında artan büyük maliyetler önlenirken, stratejik mühimmatların verilerinin de yurtta kaldığını söyledi.

HABRAS'taki denemelerin mühimmatla kısıtlı olmayacağının altını çizen Okumuş, "Ses hızının 2 katına kadar hızlandırma yapabildiğimiz bir altyapı. Burada çok farklı testler, bileşen testleri yapılabiliyor. Milli Muharip Uçak Projesi kapsamında fırlatma koltuğu geliştirilmesi, paraşütlerle ilgili testler HABRAS'ta yapılabilecek." ifadelerini kullandı.

Bu denemeleri yerde yapabilmenin de maliyetleri ciddi miktarda da düşürüldüğünü ifade eden Okumuş, aksi durumda uçak kullanılarak yapılacak denemelerin zorlu, oldukça daha maliyetli ve tehlikeli yapılmak durumunda kalınacağını belirtti. Okumuş, HABRAS'ı kullanmayla alakalı taleplerden bahsederek, "Biz yurt dışına teste giderken bize yurt dışında test talepleri gelecek, geliyor da zaten." dedi.

Okumuş, SARB-83 denemesi yurt dışında yapılmaya mecbur kalınsa yalnızca deneme firmasına ödenecek miktarın 500 bin doları geçecek olmayacağını, lojistik masraflarla bu miktarın milyon dolara çıkabileceğini ifadelerine ekledi.