Hangi borçlar yapılandırma kapsamına giriyor? Taksitlerde aksaklık olursa yapılandırma bozulacak mı? Faiz uygulanacak mı? İşte yapılandırmada merak edilen soruların cevapları...
1-) Yapılandırma kapsamına hangi borçlar giriyor?-Esas olarak vergi dairelerine yani Hazine ve Maliye Bakanlığı'na, Sosyal Güvenlik Kurumu'na, belediyelere, gümrük müdürlüklerine, özel idarelere, YİKOB'lara olan borçların yapılandırılmasıyla ilgili kararları barındırıyor. Aynı zamanda TOBB, Barolar Birliği, TESK, TÜRMOB, dış satımcı birliklerinin mensuplarından olan aidat alacakları, Sanayi Bakanlığı bütçesinden organize sanayi bölgelerine ve sanayi sitesi yapı kooperatiflerine sağlanan krediler, KOSGEB'in kredi alacakları da kapsama dahil.
-Özel yönetimlerin, belediyeler ile belediyelere ait firmaların, % 50'sinden fazlasına sahip olduğu firmaların irtifak hakkı ile kiralama işlemlerinden doğan kira alacakları ve hasılat oranları, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve mazbut vakıfların kira alacakları, kalkınma ajanslarının özel yönetimler, belediyeler ile sanayi odalarından olan alacakları, Türk Standartları Enstitüsü'nün (TSE) sağladıkları hizmet sebebiyle doğan alacakları da yapılandırılıyor.
2-) Yapılandırma işleminde hangi tarih temel alınacak?
-Kanun çerçevesine 31 Ağustos 2020 tarihi ve öncesindeki borçlar dahil olacak. İhtilaflı alacaklar da kapsama dahil olmuyor. Yapılandırma için sene sonuna kadar müracaat edilebilecek. Hazine ve Maliye Bakanlığı ile gümrüklere yapılacak ödemeler 2021'in birinci ayında, Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) yapılacak ödemeler de ikinci ayda başlayacak.
3-) Yapılandırma nasıl yapılacak?
-Borçların yapılandırılmasında % 0.35 olarak düzenlenen Yİ-ÜFE temel alınacak. Gecikme zammı veya faizi yerine Yİ-ÜFE katsayısı temel alınacak ve borçluya alternatifler sunulacak.
-Altı ile on sekiz ay arasında taksit yapılabilecek, 2'şer ayda bir ödeme yapılabilecek. Peşin ödeme yapmayı seçen borçlulara % 90 miktarında hesaplanan Yİ-ÜFE tutarından indirime gidilecek. İlk iki taksit ödeme süresi içerisinde borcunu tamamen ödeyen borçlulara Yİ-ÜFE'de % 50 miktarında indirim yapılacak.
-Taksit ile ödeme yapmayı tercih eden borçlular da kanunda düzenlenen bir katsayıyla taksit dönemi ile ilgili bir ilave sorumlulukla karşılaşacaklar. Bu da daha önceki yapılandırmalardaki gibi % 4.5 faiz olacak.
-Komisyon müzakerelerinde verilen bir emsale göre 100 TL'lik bir vergiye örneğin 80 TL gecikme zammı yapıldı. Tekrar hesaplanırken 80 TL silinecek, bunun gibi bir durumda Yİ-ÜFE 40 TL çıktı ve borç 140 TL'ye indi. Peşin ödeme ile ödeme yapılırsa ödeme 104 TL olacak. Bir başka ifade ile Yİ-ÜFE tutarının dört TL'si ödenecek, 36 TL silinecek.
-Taksitle ödeme yapılırsa tekrar alternatifler devreye sokulacak. Örneğin altı taksit tercih edildi. 140 TL 0,045 oranında yani senelik % 4,5 miktarında bir katsayıyla çarpılarak artırılacak, bu miktar taksitlere bölünecek.
4-) Kapsam dışa olan cezalar hangileri?
-Adli para cezaları, üst heyetler aracılığıyla, düzenleyici kontrol edici kurullar aracılığıyla kesilen idari para cezaları, koronavirüs salgınıyla mücadele çerçevesinde Hıfzıssıhha Kanunu kapsamında verilen para cezaları ile yasak alanlarda tütün kullanımı sebebiyle verilen para cezaları kanunun kapsamına alınmayacak.
5-) Taksitlerde aksaklık olursa yapılandırma bozulacak mı?
-Kanundan faydalanmak için ilk iki taksitin zamanında ödenmesi gerekiyor. İlk 2 taksitin ardından da, bir takvim senesinde iki taksit süresinde ödenme yapılmazsa bir şans daha sunulacak. Bu ödenmeyen iki taksit, son taksiti takip eden ayda gecikme zammıyla beraber ödenirse kanundan faydalanmayı sürdürebilecek.
6-) Belediyeler ile spor kulüplerinin SGK'ya olan borçlarında nasıl yapılandırma yapılacak?
-Belediyelere 120 aylık bir ödeme planı oluşturuldu. Özel idareler ile spor kulüplerine yetmiş iki aylık bir zaman verildi, bu çerçevede borçlarını otuz altı taksitte ödeyebilecekler.
7-) Yapılandırma taksitlerinin bir bölümü ödenemezse nasıl bir yol izlenecek?
-Böyle bir halde ödenen tutar yapılandırma kapsamında olacak. Kalan borç da alakalı mevzuata bakılarak takibi yapılacak ve tahsil edilecek.
8-) Borçluların önceki yasalar kapsamında yapılandırdıkları borçları ne olacak?
-2018 senesinde çıkan yapılandırma yasasının on üçüncü taksit ödemesi yapılmış halde. Bu yapılandırmada hala borcunu ödeyenler de isterlerse, yeni yasa çerçevesine gelebilecek.
-Bunun gibi bir vaziyette yaptıkları ödemeler eski kanun kapsamında faydalandırılacak, kalan borç tekrar hesaplanarak bu yasaya getirilecek ve tekrar bir ödeme süresi elde etmiş olacaklar. Daha önce olan yapılandırmalarda hakkını yitirmiş borçlu vatandaşlar da, ödemedikleri miktarlar için müracaat edebilecek.
9-) Sosyal güvenlik çerçevesinde hangi borçlar ne şekilde yapılandırılacak?
-31/8/2020 tarihinden önceki dönemin olan sigorta primleri, Genel Sağlık Sigortası primleri, idari para cezaları, işsizlik sigortası primleri, rücu alacakları, yersiz ödenen kazanç ile aylıklardan kaynaklanan alacaklar da yapılandırılacak. Aynı zamanda Genel Sağlık Sigortası için kazanç testine hiç müracaat etmemiş olanlar, 31 Mart 2021 tarihine dek gelir testine müracaat ederlerse geriye dönük borç çıkarılmayacak.
-Genel Sağlık Sigortası olan tahakkuk eden borçlular da, prim borçlarını 30 Nisan 2021 tarihine kadar öderse gecikme zammı ile gecikme faizinin hepsinden cayılacak.
-Bağ-kurlu olanlar için de düzenleme olacak. Karar uygulamaya konduktan iki ay sonraya kadar prim borçlarını ödemeyen ya da yapılandırmayan Bağ-Kurlu vatandaşların sigortalılığı sonlandırılacak. Daha evvel durdurulan sigortalılıkları için müracaat edenler de yapılandırmaya göre bu borç ödemesi yapabilecek.
10-)Daha önce olan yapılandırmalarda tahsilat miktarı ne oldu?
-2018 senesinde çıkarılan 7143 sayılı tekrar yapılandırma yasasına bakılarak SGK'nın tahsilatı % 15.39 oldu. Hala bu yapılandırma işleminin taksitleri sürüyor. 7020 sayılı tekrar yapılandırma yasasında da SGK'nın tahsilat miktarı %22.45'te kaldı.
-Gelir İdaresi'nde de 7143 sayılı kanun ile 49.6 milyar TL yapılandırılırken toplanan 25.8 milyar TL oldu, tahsilat miktarı % 37.1 seviyesinde kaldı. 7020 sayılı kanunda da yapılandırılan miktar 13.8 milyar lira, toplama da 5.6 milyar TL oldu. Burada tahsilat miktarı % 40.8 seviyesine yükseldi.
Yapılandırma ile alakalı kasa affının kapsam içinde olup olmadığı ile ilgili, Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Osman Dinçbaş açıklamada bulundu. Dinçbaş, şu ifadeleri kullandı:
'Bu çalışmanın, bu inisiyatifin en önemli hedefi, tıkanmış olan insanlara bir şekilde bu tıkanmayı gidermek için bir yol göstermek. Stok affı, kasa affı gibi konular bu tıkanmayla ilgili değil.
Bunlar aslında kayıt dışı ekonomiye yardım eden elementler. Kasa affını getirdiğiniz zaman özellikle patronların şirketlerindeki fonları çekip kasada varmış gibi göstererek yani yalan miktarlar göstererek vergisini ödemeden işte bonustu, maaştı vesaireyi ödemesini sağladıkları bir yöntem. Bunu affederek 'Evet, biz vergi almadan bunu geçiştirmeyi sağlıyoruz' diyoruz. Böyle bir şey artık söz konusu olmayacak'