Vatandaş 'Stok Oyunu'na Karşı Çaresiz Değil

Ticaret Bakanlığına son dönem içerisinde internet üzerinden yapılan alışverişlere yönelik çok sayıda şikayet ulaşıyor. Bu şikayetler dahilinde bedelinin tahsil edilmesine yönelik ürünün gönderilmemesi yahut satıcı tarafından sipariş iptali öne çıkıyor.

AYNI ÜRÜNÜ YÜKSEK FİYATA SATIYORLAR

Özellikle, satılan ve parası tahsil edilen ürünün fiyatında maliyetlerdeki artış gibi gerekçeler ile sonradan artış yapma isteğinde bulunan satıcılar, 'stok bulunmadığı' gerekçesi ile ürünleri göndermiyor yahut siparişi iptal yoluna gidiyor. Aynı satıcının aynı ürünü daha yüksek fiyatla da satışa devam ettiği de görülmekte.

ÖDEMELER EN GEÇ 14 GÜN İÇİNDE İADE EDİLMELİ

Tüketici mevzuatına göre, stok gerekçesi ile mağdur  edilen vatandaşların haklarını arama imkanı bulunmakta. Ticaret Bakanlığının Mesafeli Satış Yönetmeliği'ne göre malın stokta bulunmaması hali, mal ediminin yerine getirilmesinin imkansızlaşması olarak kabul görmüyor. Yönetmeliğe göre, sipariş konusu mal yahut hizmet ediminin yerine getirilmesinin imkansız bir hale geldiği durumlardaysa satıcının bu durumu öğrendiği tarihten itibaren 3 gün dahilinde tüketiciye yazılı bir şekilde ya da kalıcı veri saklayıcısı ile bildirmesi ve varsa da teslimat masrafları da dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri bildirim tarihinden beri en geç 14 gün dahilinde iade etmesi gerekmekte.

TÜKETİCİ ZARARINI TAZMİN EDEBİLİR

Bu durum dahilinde aynı ürünün aynı satıcı tarafından daha yüksek bir fiyattan satılmış olduğunu görmesi durumunda tüketicinin tüketici hakem heyetlerine başvurma hakkı da mevcut. Tüketici bu biçimde aynı ürünü daha yüksek bir bedelle alması durumunda doğacak zararı tazmin edebilecek.

STOKTA OLMAYAN ÜRÜN SATIŞA SUNULAMAZ

Tüketici Dernekleri Federasyonu Genel Başkanı olan Aziz Koçal, e-ticaretin gelişmesinin birtakım sorunlarla da birlikte getirmiş olduğunu ifade ederek, 'Özellikle döviz kurlarındaki oynamalar nedeniyle zaman zaman tüketicinin internet üzerinden verdiği siparişlerin stokta kalmadığı gerekçesiyle tüketiciye gönderilmediği yönünde birçok şikayet derneğimize ulaşmaktadır. Öncelikle, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde, stokta olmayan bir ürün satışa sunulamaz. Stokta olan bir ürününün de satışından kaçınılamaz. Bir ürün internette görseli var ve satışa sunulmuş ise stokta var demektir.' sözlerini kullandı.

ÖDEME UCUZ FAİZSİZ KREDİ OLARAK KULLANILIYOR

Bu kapsam dahilinde üç grup satıcı bulunmuş olduğunu ifade eden Koçal, nadir de olsa birden fazla platformdan ürün satan satıcıların gerçekten de stok sorunu yaşayabileceğini ifade etti. Koçal, ikinci grup satıcılarınsa 'stokta kalmadı' sözlerini kullanarak tüketicinin yapmış olduğu ödemeyi ucuz faizsiz kredi gibi kullanarak 3 - 4 ay sonra tüketiciye iade etmiş olduğunu söyleyerek, 'Bunlar tüketiciyi istismar eden satıcılardır.' dedi.

Koçal, üçüncü grup satıcılarınsa ürün stokta bulunduğu halde döviz kurlarındaki yahut perakende satış fiyatlarındaki değişiklik sebebiyle satıştan kaçınıp, 'stokta kalmadı' sözünü kullanarak aynı ürünü birkaç gün sonra daha yüksek bir fiyattan internet sitesine koyan satıcılar olduğunu belirtti.

ÜRÜNÜN ESKİ FİYATININ EKRAN RESMİ ALINSIN

Koçal, ek olarak şu ifadeleri de kullandı:

'Tüketici bu gibi durumlarda satıcı firma 'stokta kalmadı' deyip daha sonra sitesine yüksek fiyattan ürünü koymuş ise her iki ekran görüntüsünü alarak, yüksek fiyattan ürününü alıp ilk siparişi ile son sipariş arasındaki fiyat farkının talebi için tüketici hakem heyetlerine başvurabilir. Bunun için ilk sipariş ile son sipariş arasında fazla zaman farkı olmaması gerekir. Aynı zamanda tüketici o ekran görüntüleri ile Ticaret Bakanlığı Reklam Kuruluna da şikayette bulunarak firma hakkında inceleme başlatabilir. Satıcı, ürünün reklamında ya da görselinde sipariş anında yazılı herhangi bir teslim günü belirtilmiş ise o güne kadar, gün belirtilmemiş ise en geç 30 gün içinde ürünü teslim etmek zorundadır. Stokta ürün bulunmadığından para iadesi geç yapılmış ve para iadesi yapıldığında sitede aynı ürün yeni fiyatla satışa sunulmuş ise yine Tüketici Hakem Heyetine başvurarak aradaki farkı talep edebilir. Başvurularda mutlaka ürünün satışa sunulduğu ekranın görüntülerinin çekilmesi ve bunların çıktıları, varsa yazışmalar, gönderilen para dekontu gibi evrak başvuruya eklenmelidir.'

Aziz Koçal, sorunun giderilmesi için satış platformlarının da bu gibi gerekçelerle şikayet edilen firmaları platformlardan çıkarmaları önerisinde bulundu.