Van'da Şaşırtan Keşif! Böylesine İlk Rastlanıldı

Van'ın Çavuştepe Kalesi'nde 5 senedir sürmekte olan kazı çalışmaları sırasında Urartular dönemine ait iki mezar bulundu. Kazı çalışmaları sırasında bulunan mezarlar, daha önce karşılaşılan ölü gömme adetlerinden farklı bulgular elde edilmesini sağladı. Bulgular, ayrıca yaşam tarzına dair de yeni bulgulara da ulaşılmasını sağladı.

Urartu Kralı II. Sarduri tarafınca milattan önce 750 senesinde yaptırılan Çavuştepe Kalesi ve kuzey kısmındaki nekropol (arkeolojik şehirlerde mezarlıkların ve toplu mezar yerlerinin bulunduğu bölge), alanında devam etmekte olan kazı çalışmalarında, biri yetişkin biri de çocuk olduğu değerlendirilen iki yeni mezar tipinin de yeri belirlenmiş oldu.

Arkeologlar tarafından pür dikkat incelenen mezarlarda ölülerin değerli eşyalarının yerinde olmadığı ve kemiklerin farklı bir alanda olduğu da belirlendi.

Kazı başkanı Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, Çavuştepe Kalesi'nde 1961'den 1986'ya kadar açılmış ve ortaya çıkartılmış alanda daha çok konservasyon ve korumaya dair çalışma yaptıklarını ifade etti.

KAZI BAŞKANI PROF. DR. RAFET ÇAVUŞOĞLU: ÇOK ÖNEMLİ ARKEOLOJİK VERİLERE ULAŞILDI

Kalenin nekropol alanında 2017 tarihinden beri kazı yaptıklarını, bu çalışmalarda Urartu arkeolojisi ve ölü gömme gelenekleri açısından da çok önemli olduğunu ve arkeolojik verilere ulaşıldığını belirten Rafet Çavuşoğlu, bu seneki kazı çalışmalarında biri hocker (cenin) pozisyonunda gömülen çocuk diğeri ise yetişkin bir bireye ait olduğunu düşündükleri yeni mezarlar bulduklarını da konuşmasında belirtti.

Van'da kazı çalışmaları sırasında bulunan yeni tip mezarların Urartuların ölü gömme adetlerine dair kendilerine yeni bilgiler verdiğini belirten kazı başkanı Rafet Çavuşoğlu, ''Daha önce nekropol alanında sandık mezar, oda mezar, toprağa gömülü dediğimiz normal mezar ve ölünün yakılarak gömüldüğü urne mezar tipleri vardı. Şimdi ise yeni bir mezar tipiyle karşılaştık. Sıralı mezar şeklinde, cesetler bir platformun yanında konulmuş.'' dedi ve açıklamalarına devam etti.

''Muhtemelen eski çağdaki bu ölünün de takılarıyla gömüldüğünü ve bu takıları almak maksadıyla mezarın yeniden açıldığını tahmin ediyoruz. Kazının devam eden kısmında bu durum çok daha netlik kazanmış olacak. Bireylerde genellikle ona ait eşyalara rastlayabiliyorduk. Geçen yıl da buna benzer takılarıyla bulduğumuz bir mezarda önemli bir bulgu elde etmiştik. Ancak son bulduğumuz yetişkin bireyde herhangi bir şeye rastlamamanın yanında cesedinin karışık olarak bulunması, tahrip edildiğini gösteriyor çünkü cesedin baş kısmını ayakların yanında, omurlarını daha başka bir bölümde, dağılmış vaziyette bulduk. Akıllara defineciler tarafından kazılmış olma ihtimali de gelebilir ancak yaptığımız araştırmalarda kendi dönemi dışında herhangi bir kaçak kazı izine rastlamadık.''

DAHA ÖNCE KARŞILAŞMADIĞIMIZ BİR MEZAR GELENEĞİ

Van'da mezarları buldukları alanda özellikle taş sıralı mimari bir dokunun bulunduğunu belirten Rafet Çavuşoğlu, Urartuların klasik özelliklerini taşıyan mezarların dışında bir mezar bulduklarını ifade etti.

Yeni bir mezar geleneği ile de karşılaştıklarını ifade eden kazı başkanı Rafet Çavuşoğlu, sözlerine şu şekilde devam etti:

''Bulduğumuz yeni mezarlar sur duvarına benzer, üç sıra taş ile çevirili bir alanın eteğinde, belirli bir eksende ilerliyor. Bu duvarın hemen eteğinde, inhumasyon dediğimiz ceset gömü şekli iskeletlere rastlıyoruz. Daha önce Urartu'nun birçok nekropolü kazıldı ancak burada bizi şaşırtan daha önce karşılaşmadığımız bir mezar geleneği olması. Bunlardan birincisi belirli bir düzen içerisinde devam eden mimari bir doku var ve bu doku üzerinde herhangi bir kerpiç yapı yok. Platforma benzer bir düzen oluşturmuşlar. Bu düzenin hemen yarım ile bir metre arasındaki eteğinde inhumasyon gömülere rastlıyoruz. Bu gömüler de hem bizim için hem de bu alan için Urartu nekropolleri ve Urartu mezar gelenekleri içinde özel bir yer teşkil ediyor. Bu mezarlığın ise günümüzden 2 bin 750 yıl öncesinde kullanıldığını düşünmekteyiz.''