Van’da Pers Mezarlığı Bulundu: Büyük Ses Getirecek

Van'ın Edremit ilçesi Şabaniye Mahallesi'nde 10 ay kadar önce kaçak kazı sonrası ekiplerin bölgede başlattığı kurtarma kazısında kentte ilk defa Pers Mezarlığı bulundu. Pers’lilere ait bu mezarlığın büyük ses getireceği konuşuluyor. Birinci derece sit alanı olarak ilan edilmiş olan alanda önümüzdeki yıl da çalışmaların yürütülecek olduğunu belirten Van Müze Müdürü Erol Uslu, ‘Bölgede yaptığımız çalışmalarda Müslüman mezarlığı, altta Pers, biraz daha altında ise belgelediğimiz tümülüs olduğuna işaret eden bazı veriler var’dedi. ‘Burada Van özelinde bir tümülüsün varlığının ortaya çıkarılma Defineciler hakkında soruşturma başlatılırken, polis zırhlı araçlarla geldiği bölgede nöbet tutmaya başladı. Ardından da Van Müze Müdürlüğü ekipleri bölgede inceleme başlattı’ şeklinde konuştu. ‘Yapılan yüzey araştırmasında üst tabakada İslami döneme ait mezarlar bulundu. Bunun üzerine Van Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu'nca tepenin bulunduğu parsel 1'nci derece arkeoloji sit alanı olarak tescillendi’ şeklinde konuştu. ‘Daha sonra da Van Müze Müdürlüğü'ne bağlı 13 kişilik ekip bölgede kazı çalışması yürüttü. ‘Şunu açık ve net söylemek gerekirse bölge açısından çok büyük bir ses getirecek’ şeklinde açıklamalar yaptı.

TUNÇ BİLEZİKLER VE MÜHÜR BULUNDU

Van Müze Müdürü olarak görev yapan Erol Uslu, ‘Başlattığımız 10 günlük kurtarma kazısında Müslüman mezarlığının hemen alt kısmında Van'da hâkimiyeti bilinen ancak fazlaca kültürel kalıntısı olmayan Pers İmparatorluğu'na ait bir mezar bulundu’ dedi. ‘Bu iki mezar arasında 2 bin 500 yıllık zaman farkı bulunuyor. Bu tür bir mezar yapısına ilk defa burada karşılaştık. Mezar içinde yer alan kemiklerin üstünde tunç bilezikler, boncuklar ve mühür bulundu. Mühür üzerinde yer alan simge daha çözülemedi’ şeklinde konuştu. ‘Ancak mühür, lapis lazuli diye bilinen kıymetli bir taştan yapılmış. Bu taş cinsi ağırlıklı olarak Afganistan, Pakistan ve İskandinav bölgelerinden getirilen bir taştır’ şeklinde konuştu.

TÜMÜLÜS OLDUĞUNA DAİR İŞARETLER VAR

Van'ın tarihi kimliğinin oluşturulması ile ilgili olarak özellikle Urartu sonrası bir kesintinin meydana geldiğini belirten Uslu, ‘Pers dönemi milattan önce 590'larda başlıyor. Bu hanedanlığın burada varoluşu Van'ın tarihsel kimliğinin ön plana çıkarılması kimliğinin bir parçasının daha oturması açısından çok önem arz ediyor’dedi. Burada önümüzdeki yıllarda da bir çalışma yürüteceğiz. Tepenin üst kısmında Müslümanmezarlığı, ortada Pers İmparatorluğu, en alt kısımda ise tümülüs olduğuna işaret eden veriler var’dedi. ‘Van özelinde bir tümülüsün varlığının ortaya çıkarılması ve belgelenmesi söz konusu olursa şunu açık ve net söylemek gerekir ki bölge açısından çok büyük bir ses getirecek. Ve bölge turizmine de büyük katkı sunacağını düşünüyoruz’ şeklinde ifadeler kullandı.

İLK DEFA PERSLERE AİT MEZAR BULUNDU

Önümüzdeki senelerde yapılacak olan bilimsel kazılar sonucunda tepeden bir kesit almayı düşündüklerini bildiren Erol Uslu, ‘Tepenin orta kısmından bir kesit alarak tümülüs olduğu düşünülen alanı ortaya çıkarmaya çalışacağız’ dedi. ‘Bu alanda yapılacak çalışmaların tamamlanması sonucunda, alanın turizme kazandırılması yönünde gerekli çalışmalar yapılacak ve paydaşlarla birlikte alanın en iyi bir şekilde korunup, değerlendirilmesi için gerekli girişimlerde bulunulacaktır. Çalışmalardan elde ettiğimiz kalıntılar, Pers döneminde de tepeliğin mezarlık olarak kullandığını net bir şekilde belgelemiş olduk’ şeklinde konuştu. ‘Şimdiye kadar bölgede bilindik bir Pers mezarlığının varlığından söz etmem mümkün değildir. Pers-Akamenid dönemine ait olduğu düşünülen ve Van Kalesi Höyüğü'nde yapılan kazı çalışmaları sonucunda bir adet pişmiş toprak kap ele geçirildi. Ancak mezar olarak ilk defa bulunuyor’ diyen Erol Uslu, ‘Yani ilk defa Pers dönemine ait bir mezar kalıntısı buluyoruz’ şeklinde ifadeler kullandı.

BÖLGEDEKİ BİLGİ HEYECAN VERİCİ

Kurtarma kazısında ele geçirilmiş olan verilerin Van'ın inanç turizmi bakımından oldukça önem taşıdığına dikkat çeken Erol Uslu, ‘Kazı yaptığımız bölgede hem Müslüman hem de Pers dönemi var.   Yani hem milattan önce hem de milattan sonra hem de altta bulunacak bulgular belki de bizi farklı bir yere götürecektir’ dedi. ‘Alanda çıkarılacak bulgular Van bölge arkeolojisi açısından yeni bir tarihi kimliğin oluşmasına da zemin oluşturacaktır Şunun da bilinmesi gerekir ki Van Müzesi sergi salonunda Pers dönemine ait teşhirde çok sayıda sikke, bilezik, küpe gibi eserler sergilenmektedir’ şeklinde konuştu. ‘Ancak insi-tu konumunda bir mezar bulunması heyecan ve umut verici’ ifadelerine konuşmasında yer verdi.

KAÇAK KAZIYA GEÇİT YOK

Birinci derece sit alanı olarak ilan edilmiş olan ve koruma altında alınmış olan parselin 3 tarafı kapatılıp geri kalan kısımları da tel örgü ile çevirileceğini belirten Erol Uslu, bölgede bir daha kaçak kazının yapılmaması konusunda çalışmaların çok titiz bir şekilde devam ettiğini belirterek, ‘Van İl Emniyet Müdürümüze ve ekibine çok teşekkür ediyoruz. Gerçekten alanı tespitinden bu güne uzun bir süredir güvenlik güçleri tarafından koruma altına alınmıştır’ dedi. ‘Bu saatten sonra da bu alanın korunmasını yapacaklar. Artık burada kaçak kazı olaylarının yaşanmaması için elimizden gelen tüm imkânlara seferber edilecektir’ şeklinde ifadeler kullandı. ‘Toplumun mirası hiç kimse tarafından yok edilmesine fırsat verilmeyecektir. Van Müzesi olarak toprağın bağrında saklı olan kültürel mirasın gün yüzüne çıkarılarak toplumun mirası haline getirmek amacımızdır’ dedi.