Dünyaca ünlü yatırım uzmanı Marc Faber, CNN TÜRK dış haberler muhabiri Hilken Doğaç Boran'ın sorularını cevapladı.
Türkiye'nin yatırım için cazip bir piyasa olduğunu söylediniz. Türkiye'ye yatırım yapacak mısınız? Başkaları neden Türkiye'ye yatırım yapmalı?
FABER: Yatırım dünyasında en önemli şey ucuza alıp pahalıya satmaktır. Ama iş icraata gelince birçok kişi tereddüt ediyor. Bu çok doğal çünkü tarım, emtia, değerli metaller, hisse ya da bonolarda fiyat düşükse temelde bir sorun var demektir. Türkiye pazarına baktığımda Türk lirasının geçmişe göre değer kaybettiğini görüyorum.
Dünya'daki diğer pazarlara kıyasla daha zayıf bir noktada. Bu yüzden bence şu an Türkiye'ye yatırım yapmak için uygun bir zaman. Örneğin New York'ta TUR sembolüyle işlem gören Türkiye Borsa Yatırım Fonunu ele alalım. 2010'da en fazla 79 dolardan işlem gördü. Geçtiğimiz yıl en düşük fiyatı 18 doların altındaydı. Yakında 29 civarındaydı şimdiyse 23'e düştü. Tarihsel olarak bakarsak, 20'nin altına düşebilir. Bu bir risk. Ama ileride 30 ila 50 dolar civarına yükseldiğini görebiliriz. Türkiye'de yatırım cazip deme sebeplerimden biri bu.
TÜRKİYE'YE YAKLAŞIM YA ÇOK İYİMSER YA ÇOK KÖTÜMSER
Diğer bir sebep ise Türk lirasının diğer para birimlerine kıyasla en az değer biçilen para birimi olması. Türkiye'de sanayi sektörü ve bankalar diğer ülkelere kıyasla çok daha iyi işletiliyor aslında. Defalarca Türkiye'yi ziyaret ettim. Türkiye'ye yaklaşım ya çok iyimser ya çok kötümser oluyor. Son zamanlarda dünya genelinde kötümser bir bakış var. Ama bu Türkiye'ye özel değil. Tüm gelişmekte olan pazarlara Amerika'ya kıyasla kötümser yaklaşılıyor.
Türkiye'nin doğu pazarlarına yatırım yapmayı planlayanlar için iyi bir sıçrama tahtası olabileceğini söylediniz. Nedenini söyleyebilir misiniz?
FABER: Bildiğiniz gibi Türk şirketler Orta Doğu ve Orta Asya'da oldukça aktif. Bir yatırımcı arkadaşım Özbekistan'da yatırım yapmak için bir fon başlattı. Ama sıradan insanlar için Orta Asya'ya yatırım yapmak çok zor. Bu yüzden bölgedeki Türk şirketler çok iyi bir yatırım hedefi.
EN ÇOK ALTIN, GÜMÜŞ VE PLATİNYUM ALIYORUM
Bugünlerde herkes kripto paraları konuşuyor. Bu paralara vergi getirmeyi planlayanlar var. Sizce vergi getirilmeli mi? Bu yeni gelişen piyasaya yatırım yapmalı mıyız yoksa uzak mı durmalıyız?
FABER: Genel olarak yatırımcılarda mutlaka kripto para bulunmalı. Asıl soru miktar. 100 milyon dolarınız varsa 1 milyon mu 10 milyon mu 100 milyon mu koyacağınıza karar vermelisiniz. Nasıl altın, gümüş ve platinyum alıyorsanız aynı şekilde kripto paranız da olmalı. En çok tercih ettiğim yatırım araçları altın, gümüş ve platinyum. Ana yatırımımı elle tutulur şeylere yapıyorum. Ama yeri geldiğinde Bitcoin de alıyorum çünkü kar potansiyeli çok yüksek. Şu anda tanesi 60 bin dolar civarında. Eğer 62 bini geçerse bence 80'e kadar çıkabilir. Bu resmi öngörüm değil ama böyle bir ihtimal görüyorum.
ONLAR DA KRİPTO PARA ALACAK
Çünkü piyasa şu anda küçük yatırımcılar ve bazı büyük aktörlerin elinde. Ama zaman geçtikçe Amerika'daki emeklilik fonları da devreye girecek. Fon sahipleri yöneticilere baskı yapacak, onlar da kripto para almaya başlayacak. 100 milyar dolarlık bir fon birkaç yüz milyon dolarını kripto paraya yatıracak. Çünkü kimse kripto paraların değeri sıçradığında yatırım fırsatını kaçırmış olmak istemeyecek.