Türkiye’ye 550 yıl boyunca yetecek: En kalitesi o ilçede

Türkiye’nin ilk bor karbür tesisi Balıkesir’in Bandırma ilçesinde hayata geçirilmişti. Savunma sanayii başta olmak üzere pek çok alanda kullanılması beklenen bor madeninin çıkarıldığı Eskişehir Kırka, Bursa Kestelek, Balıkesir Bigadiç ve Kütahya Emek bölgeleri dikkat çekti. Bursa Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Doç. Dr. Nazlı Akçamlı Kaya, "Dünyanın yüzde 76 bor rezervini elinde bulunduran Türkiye, savunma ve hava sanayiinde hızla ilerliyor. Türkiye, yaklaşık 550 yıllık bor rezervini de elinde bulunduruyor. Bursa'nın Kestelek bölgesinde ise bu rezervin 5,5 milyona sahip olduğunu biliyoruz" dedi. 

Cevherden mücevhere sloganı ile başladı

 ‘Cevherden mücevhere' sloganı ile yolculuğu Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımı ile başlamıştı. Türkiye'de yaklaşık 3,3 milyar ton bor rezervinin olduğu açıklanırken, bu rezervin 5,3 milyon tonunun ise Bursa il sınırları içerisinde olduğunu belirtildi. Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesi Kestelek Mahallesinde Eti Maden tarafından çıkarılan bor konusunda açıklamalarda bulunan Bursa Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Doç. Dr. Nazlı Akçamlı Kaya, “Türkiye için bor gerçekten önemli bir mineral. Çünkü dünyadaki bilinen bor rezervlerinin yaklaşık olarak yüzde 76'sı Türkiye'de yer alıyor ve borun teknolojik olarak kullanımı da giderek yaygınlaşıyor. Çünkü şu ana kadar Türkiye bor uç ürünleri açısından bor oksit ve borikasit üretimi yapıyordu. Dolayısıyla bor karbür üretimine başlayarak önemli bir adım daha atmış oldu. Türkiye'de bor madenleri Eti Maden İşletmeleri tarafından işletiliyor. Bunlarda 4 ana sahada yürütülüyor. Bunlara baktığımız zaman Eskişehir Kırka, Bursa Kestelek, Balıkesir Bigadiç ve Kütahya Emek bölgelerinde gerçekleşiyor” dedi.

“Türkiye'nin bor rezervi 3,3 milyar ton”

Türkiye'nin bor rezervleri yaklaşık olarak 3,3 milyar ton civarında olduğunu ifade eden Kaya, “Genel olarak rezervlerimiz kolemanit, tinkal borax, üleksit dediğimiz tipte, bunlar sodyum ve kalsiyumdan oluşmuş borat hidratlı bileşiklerdir. En yaygın tip şu an için kolemanit esaslı cevherlerdir. Bunların bor oksit içeriği yüzde 50,8'dir. Dolayısıyla hem tenor olarak hem de bulunan rezerv açısından Türkiye'deki cevherlerin oldukça kaliteli olduğunu söyleyebiliriz” diye konuştu.

“Bursa'nın Kestelek ilçesinde 5,5 milyon ton bor rezervi var”

Bursa Kestelek bölgesinde, yine kolemanit esaslı cevherler olduğuna değinen Doç. Dr. Kaya, “Rezervlerimizin 5 ila 5,53 milyon tonu Bursa'nın Kestelek bölgesinden çıkartılıyor. Bor karbürü aslında bir ileri teknoloji olarak sarf malzemesi olarak söyleyebiliriz. Çünkü bir toz olarak üretiliyor ve sinterleme yoluyla son şekli veriliyor. Kullanım alanları olarak bakıldığında, balistik zırh en bilinenleridir. Dolayısıyla savunma sanayii için kritik öneme sahip” şeklinde konuştu.

“En hafif ürün olarak ilk sırada”

Özellikle hafifliğiyle öne çıkan bor karbür, yoğunluk olarak 2,5 gram santimetre küp olduğunu ifade eden Kaya, “Ayrıca 3. en sert malzeme ve insan eliyle sentetik olarak, en fazla üretilen malzeme grubudur. Bunlar dışında sert aşındırıcı malzeme olarak sanayide, ileri teknoloji uygulaması olarak nükleer radyasyon kalkanlama uygulamalarında ve durdurma çubukları olarak kullanım özellikleri vardır. Bor mineralleri içerisinde en yaygın olanı kolemanittir. Türkiye'de özellikle Emet, Bigadiç ve Kestelek yataklarında, Dünya'da ise Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunur” diye konuştu.

Türkiye'nin dünya bor pazarının yaklaşık yüzde 62'sine hakim olduğu uzmanlar tarafından ifade edilirken, 1954 yılından beri bor madeni çıkartılan Kestelek bölgesinin Türkiye'nin en kaliteli bor madeni olduğu da açıklandı. Kestelek köyünün mezarlığının maden sahasında kalması üzerine taşınmasına karar verilirken, köy mezarlığında bulunan 180 mezarın maden sahasında kaldığı için taşındığını ifade eden Kestelek köyü muhtarı Kemal Doğru, "Köyümüzde bor maden ocağı var, 1954 yılından itibaren buradan bor madeni çıkartılıyor. Atık barajı dolduğu için belli bir süre çalışmasına ara verildi. Eski AK Parti Bursa Milletvekili Mustafa Esgin sayesinde yeni atık barajı yatırımı yapıldı. Yaklaşık 300 kişi burada istihdam ediliyor. Yapılan atık barajı sayesinde çevreye hiçbir şekilde zarar vermez. Bu baraj dünyada belki ikinci, Türkiye'de ise ikincisi olmuştur. Türkiye'deki en kaliteli yani tenör oranı en yüksek madeni burada çıkmaktadır. Bizden sonra da inşallah 4 neslin burada emekli olacağını düşünüyorum" ifadelerini kullandı. (Kaynak: Milliyet)