Haber365 Özel / Emre İliksiz
Son yıllarda her anlamda, her sektörde yerli ve milli bir atılım yapan Türkiye, savunma sanayiinde dünya devleri ile yarışan bir hale geldi. Bir ülkenin gelişmişlik seviyesini görmek için bakılacak ilk unsurlardan biri olan savunma sanayisi, hem ekonomik anlamda hem de askeri anlamda dünyadaki gücünüzü de yansıtır. Çünkü bu yönde geliştirilen teknolojiler ve araçlar, dışa bağımlılığı azaltır ve dış ülkelere ihraç edilerek ekonomik anlamda içeriye döviz akışını sağlar. Askeri açıdan ise başka devletlerin silahlarını kullanmaktansa yerli silahlara yönelmek daha uygundur.
Dünyada 2018’in verilerine göre en fazla silah satışı yapan ülkeler ABD, Rusya, Fransa, Almanya, İspanya olarak sıralanıyor. Ancak son iki senede dengeler değişmeye başladı. Güney Kore önemli miktarda savunma sanayi ihracatı yapmaya başlarken, Çin sıralamadaki yerini değiştirecek atılımlar yaptı. İsrail İHA konusundaki ihracatlarını çoğaltırken Türkiye de boş durmayarak yerli ve milli sanayi atılımıyla dünya çapında ‘En İyi 100 Savunma Şirketi’ arasına 7 Türk şirketini sokmayı başardı. İHA ve SİHA konusundaki başarımız diğer devletler tarafından takdir edilir hale geldi. Hatta Libya, Suriye ve Karabağ’da operasyonel olarak önemini kanıtlayarak çatışmaların seyrini değiştirdi.
Sonuç olarak son 17 yıldaki çabalarla birlikte savunma sanayiindeki yerlilik oranı yüzde 20’lerden yüzde 70’lere çıkmış durumda. Öyle ki 2002 yılını baz aldığımızda savunma sanayinin yüzde 80’i ithalatlarla karşılanıyordu.
DÜNYANIN EN İYİ 100 SAVUNMA ŞİRKETİ ARASINDAKİ TÜRK ŞİRKETLERİ
ASELSAN
TUSAŞ
BMC
ROKETSAN
STM
FNSS
HAVELSAN
ASELSAN
1975 yılında Türk Silahlı Kuvvetleri’nin askeri haberleşme ihtiyaçlarını karşılamak için kurulan ASELSAN, günümüzde birçok farklı alanda üretim yapan ve geliştiren bir savunma sanayii devine dönüştü. ASELSAN, geçtiğimiz yıl En İyi 100 Savunma Sanayi Şirketi arasında 52. sıradaydı, 2020’de ise 48. Sıraya yükseldi. 2018’de 1 milyar 792 milyon dolar olan cirosunu, geçen yıl yüzde 21 artırarak 2 milyar 172 milyon dolara çıkardı.
Askeri iletişim açısından TASMUS Taktik Saha Muharebe Sistemi ve pek çok haberleşme sistemini TSK’ya kazandıran ASELSAN’ın hava, kara ve denizdeki uydu sistemleri de ordumuza destek sağlıyor. Yerli hava savunma sistemi, mühimmat, insansız sistem, silah sistemleri ile birlikte sağlık, radar ve elektronik harp sistemlerinde ordumuza katkı sağlayan ASELSAN, Türkiye’nin yerli ve milli atılımına öncülük ediyor.
TUSAŞ
Türk Havacılık ve Uzay Sanayi (TUSAŞ), 1973’te hava platformlarının üretimi ve geliştirilmesi için kuruldu. 2020’de En İyi 100 Savunma Sanayi Şirketi arasında 53’lüğe yükseldi. 2019’da ise 69. Sıradaydı. 16 basamak birden atlayan TUSAŞ, 2018’de 1 milyar 307 milyon dolar olan savunma sanayisi cirosu yüzde 42 artarak 2019’da 1 milyar 858 milyona yükseltti.
Mevcut F-16 araçları gibi hava kuvvetlerimizdeki araçların elektronik harp sistemleri güçlendirme ve yapısal tadilat işlerine katkı sağlayan TUSAŞ, pek çok yerli üretim araçlarıyla son yıllarda öne çıktı. Motoruna kadar tamamen yerli üretilen GÖKBEY helikopteri, HÜRJET Eğitim Uçağı, ANKA ve AKSUNGUR insansız hava araçlarını, T129 Atak Helikopterini geliştiren TUSAŞ, Milli Savaş Uçağı’mızı da geliştirecek.
BMC
En İyi 100 Savunma Sanayi Şirketi arasında 89. Sırada olan BMC, 1964 yılında kurularak Türkiye’nin en büyük ticari ve askeri araç üreticisi haline geldi. Şirket mayına karşı korumalı olan Kirpi ile birlikte taktik tekerlekli araçlar, 7 kişilik kapasitesiyle Amazon gibi zırhlı araçlarıyla öne çıkıyor. BMC ayrıca Türkiye’nin Yerli ve Milli Ana Muharebe Tankı olan ALTAY tankını da üretecek.
ROKETSAN
1988 yılında ulusal roket ve füze araştırma ve üretim programlarına önderlik yapmak amacıyla kurulan ROKETSAN, 2020’de En İyi 100 Savunma Sanayi Şirketi arasında 91. Sırada yer alıyor.
Pek çok yerli silah ve hava savunma sisteminde imzası olan ROKETSAN, karada Bora, ÇNRA ve Yıldırım füze sistemleri ile öne çıkıyor. Hava savunma sistemi olarak ALKA, HİSAR-A, HİSAR-O ve HİSAR-U (SİPER) olarak kısa, orta ve uzun mesafede koruma sağlıyor. Denizde kullanılan ATMACA’nın kara versiyonu da geliştiriliyor. Ayrıca Cirit, TEBER, SOM gibi pek çok mühimmat Türk kuvvetleri tarafından kullanılıyor.
STM
1991’de kurulan STM, 2020’de En İyi 100 Savunma Sanayi Şirketi arasında 92. Sırada yer alıyor. Türk Silahlı Kuvvetleri’ne; proje yönetimi, sistem mühendisliği, teknoloji transferi, teknik ve lojistik destek ile danışmanlık hizmetleri sağlıyor.
Denizde fırkateyn ve karakol gemileri geliştiren STM, son yıllarda geliştirdiği TOGAN, KARGU ve ALPUGU gibi İHA sistemleri ile havada Türk ordusuna destek verecek. Siber güvenlik ve Bilişim’de de önemli hizmetler sunan şirket, uydu ve komuta kontrol servisleriyle de öne çıkıyor.
FNSS
Türkiye’de savunma sanayine yönelik ilk özel sektör kuruluşu olan FNSS, 1989’da kuruldu. 2020’de En İyi 100 Savunma Sanayi Şirketi arasına ilk kez 98’i sıradan girdi. FNSS, 2018’deki 367 milyon dolarlık cirosunu geçen yıl yüzde 2 artırarak 374 milyon dolara çıkardı.
Akıncı, Kaplan ve ZAHA gibi paletli zırhlı araçlarıyla öne çıkan FNSS, tekerlekli zırhlı araç olarak Pars’ı üretiyor. Çeşitli istihkam araçları ve kuleleri ile ihracata katkı sağlıyor.
HAVELSAN
Tıpkı FNSS gibi Havelsan da 2020’de En İyi 100 Savunma Sanayi Şirketi arasına ilk kez girdi. 99’u sıradan giriş yapan şirket, 1982’de TSK’ya yazılım mühendisliği alanında katkı sağlamak üzere kuruldu. Türk savunma sanayisinde yazılım tabanlı çözümler geliştiren HAVELSAN, 278 milyon dolarlık ciroyu yüzde 6 artırarak geçen yıl 295 milyon dolara yükseltti.