Türkiye Cumhuriyeti 100’üncü yaşını kutluyor

Türk tarihinin en önemli zaferlerinden olan, Mustafa Kemal Atatürk'ün 19 Mayıs 1919 yılında  Samsun'a çıkmasıyla Anadolu'nun düşman işgalinden kurtarılmasıdır. Bağımsızlığını elen Türkiye için "Egemenlik kayıtsız, şartsız milletin" oldu. Büyük zaferin ardından TBMM'nin 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet'i ilan etmesiyle Türk tarihinde şanlı bir sayfa açıldı. Mustafa Kemal Atatürk ve Türk milletinin büyük mücadelesinin sönmeyen bağımsızlık meşalesi, Mustafa Kemal Paşa'nın 28 Ekim 1923'te "Yarın Cumhuriyet ilan edeceğiz" sözüyle başladı. 28 Ekim gecesi Mustafa Kemal Paşa 1921 Anayasası'nın bazı maddelerini değiştiren kanun tasarısını hazırladı. "Türkiye devletinin hükümet şekli cumhuriyettir." hükmünün yer aldığı tasarı üzerinde TBMM'de yapılan konuşmalardan sonra saat 20.30'da oturuma katılan 158 üyenin tamamının oyuyla Cumhuriyet'in ilanı kabul edildi. Cumhuriyet'in ilanı "Yaşasın Cumhuriyet" sesleri ile büyük bir coşkuyla karşılandı.

“Türkiye Cumhuriyeti mesut, muvaffak ve muzaffer olacaktır”

Cumhuriyetin ilanından sonra ise cumhurbaşkanlığı seçimine geçildi. Yapılan gizli oylamada 158 milletvekilinin tamamının oyunu alan Gazi Mustafa Kemal Paşa, TBMM tarafından yeni Türk devletinin ilk cumhurbaşkanı seçildi. Cumhurbaşkanı olan Mustafa Kemal Atatürk, "Efendiler; asırlardan beri Doğu'da haksızlığa ve zulme uğramış olan milletimiz, Türk milleti, gerçekte soydan sahip bulunduğu yüksek kabiliyetlerden yoksun zannediliyordu. Son yıllarda milletimizin fiili olarak gösterdiği kabiliyet, istidat ve kavrayış kendi hakkında kötü düşünenlerin ne kadar gafil ve ne kadar gerçeği görmekten uzak, görünüşe aldanan insanlar olduğunu pek güzel ispat etti. Türkiye Cumhuriyeti, dünya devletleri arasında tuttuğu yere layık olduğunu eserleriyle ispat edecektir. Daima milletin sevgi ve güvenine dayanarak hep birlikte ileri gideceğiz. Türkiye Cumhuriyeti mesut, muvaffak ve muzaffer olacaktır."

Dünyaya ilan edildi

Anadolu Ajansı arşivlerinde, Cumhuriyet’in ilanı ve Mustafa Kemal Atatürk’ün Cumhurbaşkanı olduğu ve kürsüde ilk yaptığı konuşma bulunuyor. Arşivde, 29 Ekim 1923 Pazartesi toplanan Meclisin, saat 20.30'da oturuma katılan 158 üyenin tamamının oyuyla yeni devletin yönetim şeklini cumhuriyet olarak kabul ettiği bilgisi yer alıyor.

'Egemenlik milletindir'

Tüm dünyaya ilan edilen ve Fransızca yazılan Cumhuriyet ilanı metninde, "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. Ulusal işlerin fiili idarenin yönetim şekli halka dayanmaktadır. Türkiye Devleti bir cumhuriyettir. Türkiye Devleti'nin dini İslam, resmi dili Türkçedir. Türkiye Devleti, Büyük Millet Meclisi tarafından yönetilir. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Türk Devleti'nin başıdır” ifadeleri yer alıyor