Türk Edebiyatı'nın Koca Çınarı Yaşar Kemal Tarihte Bugün Doğdu

'Bir bahçede hep aynı çiçekten olursa o bahçe güzel olmaz. Sen, ben, o varız diye güzel bu bahçe. Koparma farklı çiçekleri, kalsın renkleriyle kokularıyla...'

'Türk edebiyatının koca çınarı' Yaşar Kemal, 6 Eylül 1923 tarihinde dünyaya geldi. Osmaniye'nin Kadirli ilçesine bağlı Hemite köyünde yaşama gözlerini araladı.

Van Gölü yakınlarındaki eski adı 'Ernis' olan Ünseli köyünden Birinci Dünya Savaşı'ndaki Rus işgalinden dolayı göç etmek zorunda kalan Halime-Sadık çiftinin çocuğu olarak dünyaya geldi. Ancak ilkokula geçince nüfus cüzdanına sahip olabilen Yaşar Kemal'in doğum tarihi kayıtlara 1926 olarak geçti.

Küçük yaşlarda ozanlardan duyduğu efsaneler, okudukları şiirler Yaşar Kemal'in derinden etkilenmesine neden oldu. Küçük yaşta olmasına rağmen ozanlara öykünerek türküler, şiirler söylemeye başladı. Kendisiyle atışan görme engelli Aşık Ali'nin 'Sen bu yaşta bu kadarsan sonunda Karacaoğlan gibi olacaksın' sözleri onu çok mutlu etti.

RÖPORTAJ VE FIKRA YAZARI OLARAK ÇALIŞTI

İlk olarak 1951-63 arasında Cumhuriyet gazetesinde röportaj ve fıkra yazarı olarak çalışan Kemal, burada 'Yaşar Kemal' ismini kullanmaya başladı.

1952'de ilk öykü kitabı olan Sarı Sıcak'ı, 1955'te ise bugüne dek 40'tan fazla dile çevrilen romanı İnce Memed'i yayımladı. 1962'de girdiği Türkiye İşçi Partisi'nde genel yönetim kurulu üyeliği ve merkez yürütme kurulu üyeliği görevlerinde yer aldı. Yazıları ve siyasi etkinlikleri dolayısıyla defalarca kovuşturmaya uğradı.

1967'de haftalık siyasi dergi Ant'ın kurucuları arasında yer aldı. 1973'te Türkiye Yazarlar Sendikası'nın kuruluşuna katıldı ve 1974-75 arasında ilk genel başkanlığını üstlendi. 1988'de kurulan PEN Yazarlar Derneği'nin de ilk başkanı oldu.

Daha çok, Çukurova'da yaşanan insan dramlarını roman ve öykülerine işleyen yazar, büyük başarılara imza attı. Büyük ün kazanan 'İnce Memed' romanı 40 dile çevrildi ve büyük dünya yazarları arasında yer aldı. 'İnce Memed'in de aralarında bulunduğu 9 eser beyaz perdeye aktarıldı.

YAŞAR KEMAL ÖDÜLLERİ

Kemal hayatı boyunca Fransa Kültür Bakanlığı tarafından verilen Commandeur des Arts et des Lettres Nişanı'nın da aralarında bulunduğu çok sayıda ödül kazandı. İşte bazıları...

1955 Gazeteciler Cemiyeti Başarı Armağanı ('Dünyanın En Büyük Çiftliğinde Yedi Gün' adlı röportaj dizisi ile)

1956 Varlık Roman Armağanı (İnce Memed ile)

1966 İlhan İskender Armağanı (Teneke’den aynı adla uyarlanan oyunu ile)

1966 Uluslararası Nancy Tiyatro Festivali Birincilik Ödülü ('Yer Demir Gök Bakır' romanından Nihat Asyalı'nın sahneye uyarladığı, Yılmaz Onay'ın sahneye koyduğu 'Uzun Dere' oyunu ile. Türkiye ödülü, Brezilya ile paylaştı.)

1974 Madaralı Roman Armağanı (Demirciler Çarşısı Cinayeti ile)

1977 Fransa Eleştirmenler Sendikası En İyi Yabancı Roman Ödülü (Yer Demir Gök Bakır ile)

1978 Fransa'da En İyi Yabancı Kitap Ödülü (Ölmez Otu ile)

1979 Fransa 'Büyük Jüri' En İyi Kitap Ödülü (Binboğalar Efsanesi ile)

1982 Uluslararası Cino Del Duca Ödülü

1984 Fransız Legion d’Honneur Ödülü Commandeur payesi

1984 TÜYAP Kitap Fuarı Halk Ödülü

1985 Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü

1986 Orhan Kemal Roman Ödülü (Kale Kapısı ile)

1988 TÜYAP Kitap Fuarı Halk Ödülü

1988 Fransa Kültür Bakanlığı Commandeur des Arts et des Lettres Nişanı

1991 Fransa Strasbourg Üniversitesi Onur Doktorası

1992 11. TÜYAP Kitap Fuarı Onur Yazarı

1992 Antalya Akdeniz Üniversitesi Onur Doktorası

1993 Kültür Bakanlığı Büyük Ödülü

1994 Mülkiyeliler Birliği Rüştü Koray Armağanı

1995 Morgenavissen Jylaand-Pösten Ödülü (Danimarka)

1996 Türkiye Yayıncılar Birliği Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülü

1996 Kanın Sesi ile Akdeniz Yabancı Kitap Ödülü (Perpignan, Fransa)

1996 VIII Katalunya Uluslararası Ödülü (Barcelona, İspanya)

1996 Lillian Hellman/Dashiell Hammett Baskıya Karşı Cesaret Ödülü, İnsan Hakları İhlallerini İzleme Örgütü, (New York)

1997 Toplu eserleri için Premio Internazionale Nonino Ödülü, İtalya

1997 Kenne Vakfı Düşünce ve Söz Özgürlüğü Ödülü (Uppsala, İsveç)

1997 Norveç Yazarlar Birliği ödülü, Wole Soyinka ile ortak

1997 Frankfurt Kitap Fuarı Alman Yayıncılar Birliği Ödülü

1998 Frei Üniversitesi Berlin Fahri Doktora

1998 Bordeaux Yayıncılar Birliği Yabancı Edebiyat Ödülü

2002 Bilkent Üniversitesi Fahri Doktora

2003 Z. Homerus Şiir Ödülü

2003 Savanos Ödülü (Selanik)

2003 Türkiye Yayıncılar Birliği Yayıncılık Emek Ödülü.

2008 Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük ödülü

2009 Çukurova Üniversitesi, Fahri Doktora

2011 Légion d'honneur

2013 Krikor Naregatsi Nişanı

2014 Beyaz Martı Edebiyat Ödülü

14 Ocak 2015'te İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi Hastanesi'ne kaldırılan Kemal'in doktorları, akciğer enfeksiyonu ve ritm bozukluğunun yanında çoklu organ yetmezliği yaşadığını açıkladı. Kemal, hastaneye yattıktan 45 gün sonra 28 Şubat 2015'de yaşamını yitirdi.