TÜİK konut satış istatistiklerini açıkladı: En çok satış Ruslara

TÜİK konut satış istatistiklerini açıkladı: Uzman isimlerden dikkat çeken değerlendirmeler

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), aralık ayı konut satış verilerini açıkladı. Buna göre, aralıkta konut satışları geçene yılın aynı ayına göre yüzde 8,2 azalarak 207 bin 963 oldu. Konut satışları 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 0,4 azalarak 1 milyon 485 bin 622 olarak gerçekleşti.

Konut satışlarında aralıkta İstanbul 36 bin 744 konut satışı ve yüzde 17,7 ile en yüksek paya sahip oldu. Satış sayılarına göre İstanbul’u 16 bin 365 konut satışı ve yüzde 7,9 pay ile Ankara, 11 bin 168 konut satışı ve yüzde 5,4 pay ile Antalya izledi. Konut satışlarının en az olduğu il 58 konut ile Ardahan oldu.

Türkiye genelinde ise diğer konut satışları aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,7 artarak 186 bin 167 oldu. 2022 yılında gerçekleşen diğer konut satışları ise bir önceki yıla göre yüzde 0,7 artışla 1 milyon 205 bin 302 oldu. Toplam konut satışları içinde diğer satışların payı aralık ayında yüzde 89,5, 2022 yılında yüzde 81,1 olarak gerçekleşti.

Türkiye kapsamında ilk el konut satış sayısı aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1,5 artarak 77 bin 889 oldu. İlk el konut satışları 2022 yılında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0,3 azalışla 460 bin 79 olarak meydana geldi. Toplam konut satışları içinde ilk el satışların payı aralık ayında yüzde 37,5, 2022 yılında yüzde 31,0 olarak yer aldı.

Türkiye genelinde ikinci el konut satışları aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 13,1 azalış göstererek 130 bin 74’ geriledi. İkinci el konut satışları 2022 yılında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0,5 azalışla 1 milyon 25 bin 543 olarak gerçekleşti. Toplam konut satışları içinde ikinci el satışların payı aralık ayında yüzde 62,5, 2022 yılında yüzde 69,0 oldu.

2022 yılında en çok satış Ruslara

Tük verileri yabancı uyrukluların aldığını konut miktarında ise Ruslar ön sıralarda yer alıyor. Rusya Federasyonu vatandaşları 2022 yılında Türkiye'den 16 bin 312 ev satın aldı. Rusya Federasyonu'nu 8 bin 223 konut ile İran vatandaşları ve 6 bin 241 konut ile Irak vatandaşları izledi. Aralık ayında ise Rusya Federasyonu vatandaşları Türkiye'den 2 bin 403 konut satın aldı. Rusya Federasyonu vatandaşlarını sırasıyla 675 konut ile İran, 345 konut ile Irak vatandaşları izledi.

Yabancı yatırımcı sektöre yüksek katkı sağladı

Bu yıl yabancıya satış oranının yüzde 15,2 artarak 67 bin 490 olduğunu görüyoruz. Aslında kur artışı nedeniyle yabancı yatırımcı için fiyatların çok cazip olduğu bir yılı geride bıraktık. İlk yarıyı gayet iyi geçirdik, yılın ikinci yarısında yabancıya satışlarda istediğimiz rakamları göremesek de iç piyasanın durgun olduğu bir dönemde yabancı yatırımcının yaptığı alımlar sektörü ayakta tuttu. Gelişmiş ülkelere baktığımızda doğrudan yatırımlarda en büyük payı gayrimenkul yatırımlarının aldığını, bu ülkelere gelen yatırımının yarısından fazlası gayrimenkul ile gerçekleştiğini görüyoruz. Yabancı yatırımcı lüks konut satın alıyor. Bugün gördüğümüz konut satış rakamlarında yabancının katkısı yüksek, bunu unutmamak lazım.

Konut fiyatlarındaki artış yabancıyı da etkiledi

Sektörde 2021 yılını yabancıya satış için öngörülen 50 bin adetlik hedefi 11 ayda geçmiş ve tüm zamanların aralık ayı rekoruyla yılı kapatmıştı. 2022'de ise yaklaşık 70 bin adede varan yabancıya gayrimenkul satış hedefi bulunuyordu. Bu yıl yabancıya satış oranı, yüzde 15,2 artarak 67 bin 490 gerçekleşti. Hedefe yakın bir seviyede kaldı. Bunun sebebini şöyle açıklayabiliriz; konut fiyatları inşaat maliyetlerinden dolayı çok arttı. Bu durum yabancılar için bir dezavantaj olarak değerlendirilebilir. Buna ek olarak alınacak gayrimenkulün değerinin 250 bin dolardan 400 bin dolara yükseltilmesinin de bu durum üzerinde etkisi oldu. Ancak sektörümüzü önümüzdeki dönemde daha hareketli piyasa şartları oluşacağını tahmin ediyoruz. Özellikle Yeni Evim Programı kapsamında müteahhitler için Hazine destekli KGF kefaletiyle 25 milyar liralık finansmana erişim imkânı da sunulmuş oldu. Bu da konut üreticileri için önemli bir destek sağlayacak ve üretimler artacak.

Hem üretim hem de satış tarafında canlılık bekliyoruz

Özellikle ikinci altı ayda son derece durgun geçen bir yılın ardından açıklanan rakamlar bizleri hiç de şaşırtmadı. Artan maliyetlere, olumsuz ekonomik şartlara ve arzın talebi karşılayamama durumuna rağmen yıllık satış rakamlarının geçen yılın rakamlarından çok da uzak olmadığını görüyoruz. Bugüne kadar ‘konut satış rakamlarının istenilen seviyeye ulaşması için konut üreticilerinin de konut almak isteyen kesimin de kampanya ve teşviklerle desteklenmesi gerekiyor’ dedik. Geçtiğimiz günlerde ilan edilen Yeni Evim kampanyasıyla bu talebimiz gerçekleşmiş oldu. Sektörü canlandırmak için uygun şartlar sağlandı. Bundan böyle hem üretim hem de satış tarafında canlılık bekliyoruz demek yanlış olmayacaktır.

Türkiye geneli yıllık konut satış rakamlar tahmin ettiğimiz gibi geçen yılla başa baş geldi. Önümüzdeki dönemde de hem yurt içi konut talebinin hem de yurt dışı konut talebinin canlı olmasını beklemekteyiz. Gayrimenkul, yatırımcı için enflasyon ve ekonomik belirsizlik dönemlerinde her zaman güvenli limandır. O nedenle bu rakamların önümüzdeki dönemde daha da yukarılara çıkmasını bekliyoruz. Hele ki; ihtiyaca rağmen konut alımlarının durma seviyesinde olduğu bir dönemde düzenlenen Yeni Evim Programı ile hem evi olmayan orta gelirli vatandaşa ev sahibi olma şansı doğdu. Üstelik müteahhide verileceği açıklanan 25 milyar liralık finansman desteğiyle yeni yatırımların da önü açılmış oldu. Müteahhitler yeni projelere başlayabilecek. Dolayısıyla yakın dönemde konut üretim ve satış rakamlarının yukarılara doğru çıkmasını beklemek hiç de yanıltıcı olmaz.

TÜİK rakamları çok da istediğimiz seviyede gelmese de Yeni Evim kampanyasının devreye alınması bizi bu rakamların yukarıya çıkacağı konusunda umutlandırıyor. Zor bir yılı geride bıraktık. Ancak yeni yıl, bu uygulamanın sektördeki olumlu etkilerini hissetmeye başlayacağımız bir yıl olacak. Konut almak isteyen vatandaşın finansmana erişimde ve ödemelerde kolaylık sağlanmış oldu. Çünkü, elinde nakit parası olmayan ama konut almak isteyen kesim için kredi faizleri belirleyici kriter oluyor. Bu durumda yeni kampanyayla faizlerin yüzde 1’in altında tutulması en önemli unsuru oluşturuyor. Geçen yıl kasım aralık ayları çok hareketli geçmişti. O hareketi bu sene göremedik ancak yine de rakamlara baktığımızda aralık ayında biraz canlanmayı gördük. Bundan sonra alıcılar kampanyanın verdiği motivasyonla sektörü hareketlendirecek diye düşünüyorum. Ev almak isteyen kesim, fiyatların daha da artacağını öngörerek bu yıl harekete geçecek.

Yeni Evim Programı’yla ev sahibi olmayan vatandaş ev sahibi olma imkanına kavuştu. Dolayısıyla bu destekle sektörde hareketlenme umuyoruz.  Bu kampanya ile birlikte özellikle İstanbul’un Anadolu Yakası’ndaki evlere yoğun ilgi olacağını öngörüyorum. Çünkü o taraftaki evlerin fiyatları daha makul seviyelerde seyrediyor. Evi olmayan alt ve orta gelir grubuna sahip ailelerin konut alabilmelerini sağlayacak projelerin belli aralıklarla hayata geçirilmesi sektör için çok önemli bir katkı sağlar. Ayrıca uydu kentler ve yüksek adetli sosyal konut projelerinin de hayata geçirilmesi sektördeki hareketliliği sürdürülebilir hale getirecektir.