TRT Payı ve Enerji Fonunun Kaldırılması Elektrik Faturasını Ne Kadar Etkiler?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın TRT payı ve enerji fonu ile alakalı son dakika açıklamalarından sonra faturalar hesaplanmaya başladı. Fakat bu hesabı yaparken bazı oranları dikkate almak önem taşımakta. Elektrik tüketimi üzerindeki tüm vergiler, fatura borcunun yüzde 21'ine denk gelecek şekilde ayarlanmıştır. Faturalardaki en büyük vergi neye sorusunun cevabı ise KDV'dir.

ELEKTRİK FATURALARINDA BULUNAN TRT PAYI KALKTI

Türkiye'de nüfus ve elektrik tüketimi geçtiğimiz her yıl artmasından ötürü altyapı ihtiyacı için elektrik enerji fonu ücreti tahsil edilir. Ek olarak Türkiye Radyo Televizyon Kurumu'nun giderlerinin karşılanabilmesi adına elektrik faturalarında TRT payı isimli bir bedel yer alır.

Bir elektrik faturasının yüzde 1'i TRT Payı olarak ayarlanmıştır. Bir elektrik faturasının yüzde 0.35'i de Enerji Fonu'na ayrılacak şekilde tasarlanmıştır. Yani 2 kalemde 100 TL'lik bir fatura ele alındığında 1 TL 35 kuruşluk kesinti artık vatandaşın cebine yansımayacak.

TRT ELEKTRİK FATULARINDAN 1 MİLYAR TL ELDE ETTİ

2019 tarihinde TRT, bandrol gelirleri dışında tüm hanelerdeki elektrik faturalarından toplam 1 milyar TL kasasına geçmişti. Bir başka ifade edilişi ile birlikte vatandaşlar faturalarında bulunan yüzde 1'lik ek kesinti ile 1 yılda TRT'ye 1 milyar lira kaynak oluşmuştu.

Türkiye'de 37 milyon mesken elektrik abonesi var ortalama bir tüketicinin faturalarından yılda 29 TL TRT'ye kaynak olarak aktarımı gerçekleşiyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2019 Kamu İşletmeleri Raporu'nu yayımlamıştı. Söz konusu bu rapora göre, Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu'na (TRT) vatandaştan 1,8 milyar TL bandrol ücreti, 1 milyar TL de enerji payı geçmiş oldu.

TRT PAYINA EK OLARAK BANDROL GELİRİ DE VAR

Televizyondan radyoya, cep telefonundan ev sinema sistemine, akıllı kol saatinden bilgisayar ve tabletlere dek pek çok sayıda cihazdan yüzde 16 ila yüzde 0,01 arasında değişmekte olan oranlarda bandrol ücretine de sahip oluyor. Televizyon, video kameralar ve radyolarda bu oran yüzde 16, cep telefonlarında ise yüzde 10. Bunlara ek olarak bilgisayar ve tablette ise yüzde 2.

Yurt dışından getirilmiş olan televizyonlar, radyolar, videolar, set üstü medya kutularına ise 2020 tarihi için ek bandrol ücreti düzenlemesine gidilmişti. Ticari olmayan amaçlar ile yurt dışından cep telefonu getirenden 20 euro, bilgisayar getirenden ise 10 euro bandrol ücreti alınmaya devam ediliyor.

ELEKTRİK KESİNTİSİNDE HANGİ GİDERLER VAR?

Bir faturada şu gider kalemleri yer almakta:

- Elektrik Tüketim Bedeli: Tüketmiş olduğunuz elektriğin kWh fiyatı ile çarpılması sonucu bu bedel elde edilir. Bir elektrik faturasının %49.95'i Elektrik Tüketim Bedeli'dir.

- Elektrik Dağıtım Bedeli: Elektrik dağıtım şirketinin sağlamış olduğu hizmet için ödenen bedel olarak ifade edilir. İndirim yapılamaz. Bir elektrik faturasının %30.95’i Elektrik Dağıtım Bedeli olacak şekilde ayarlanmıştır.

- TRT Payı: Elektrik tüketim bedelinin %2'sidir. Bir elektrik faturasının %1'i TRT Payı olarak ayarlanmıştır.

- Enerji Fonu: Elektrik tüketim bedelinin %0.7'sidir. Bir elektrik faturasının %0.35'i Enerji Fonu için ayrılır.

- Belediye Tüketim Vergisi (Elektrik Tüketim Vergisi): Meskenler ve ticarethaneler adına elektrik tüketiminin %5'i, sanayi için elektrik tüketiminin %1'i olarak ayarlanmıştır. Bir elektrik faturasının %2.5'i mesken ve ticarethane için Belediye Tüketim Vergisi'dir.

- Katma Değer Vergisi (KDV): Bir elektrik faturasının %15.25'i KDV olarak ayarlanmıştır.

ELEKTRİK TÜKETİMİ PANDEMİ İLE BİRLİKTE ARTTI

Peki, pandemi etkisi ile birlikte elektrik tüketiminin evlerde yüzde 15 artmış olduğu araştırmalar ile ortaya koyulurken Türkiye'de ortalama hanelerin elektrik faturasındaki kış aylarında son durum nedir?

Ortalamalar ele alındığında en düşük tüketim ekim ayında, en yüksek tüketim ise ocak ayında olmaktadır. En yüksek tüketiminin olduğu ocak ayının en düşük tüketiminin olduğu ekim ayına oranı 1.35'tir. Yani şu şekilde belirtmek gerekirse sabit elektrik bedeli ile bile Ekim ayından Ocak’a tüketim ve faturalar %35 yükselmektedir. Mevsimsel tüketim değişimlerinden ötürü elektrik faturalarında

-Ocak ayı faturaları Ekim ayına kıyasla %35,

-Kasım ayı Ekim ayına kıyasla %8,

-Aralık ayı Kasım ayına kıyasla %12, Ocak ayı da Aralık ayına kıyasla %12 daha yüksek gelmektedir. Söz konusu bu yükselişler Şubat, Mart, Nisan ve Mayıs aylarında geri düşmektedir.

Tüketici, her ay giderek yükselen elektrik tüketimlerinin yol açmış olduğu elektrik fatura artışlarını genel olarak ifade edildiğinde zam olarak algılamaktadır. Oysa ki bu tüketimin sebebi mevsimsel değişimlerdir.