Trans Yağ Kısıtlaması Geliyor

Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) gıda tedarik zincirinden trans yağın kaldırılması hakkında oluşturulan senelik rapor yayımlandı. 58 ülkede endüstriyel trans yağ kullanımına kısıtlama, DSÖ'nün 2018'te yaptığı çağrı doğrultusunda getirilmişti. Yeni yasal düzenlemeler uygulamaya geçirildiğinde Örgüt, 2021 yılı sonuna kadar 3,2 milyar kişinin korunmasının sağlanacağını açıkladı. Bu açıklamalar doğrultusunda, 100’ün üzerinde ülkenin trans yağı kaynaklarından uzaklaşmak için harekete geçmesi bekleniyor.

2020 Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Küresel Eylem Haftası dolayısıyla gerçekleştirilen online etkinlik kapsamında yayınlanan raporda, Kanada, Latvia, Slovenya ve ABD'nin 2017'den beri DSÖ önerilerini uyguladığı fakat Azerbaycan, Butan, Bangladeş, Ekvator, Hindistan, Mısır, İran, Pakistan, Meksika, Nepal ve Kore Cumhuriyeti'nde hala acil şekilde tavsiyelere uyulmasının beklendiği açıklandı. 

TÜRKİYE’DE EN İYİ UYGULAMA

Trans yağ kısıtlaması için harekete geçen ülkelerin, ‘2023'e Geri Sayım - Küresel Trans Yağ Eliminasyonu 2020 Raporu’ başlıklı raporda, Brezilya, Türkiye ve Nijerya'da yeni kabul edilen veya uygulamaya konulan yeni politika önlemlerinin tümünün, DSÖ'nün en iyi uygulama politikaları kriterlerini karşıladığı belirtildi.

HEDEF 2023

DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, etkinlikte gerçekleştirdiği değerlendirmede, bütün dünyanın pandemiyle savaştığı bir dönemde , insanların sağlığını korumak için büyük çaba gösterilmesi gerektiğini vurguladı. Tüm önlemlere uyulması gereketiğinin altını çizen Ghebreyesus, insanları koronavirüse daha duyarlı hale getirebilecek ve bulaşıcı olmayan fakat erkek ölümlere neden olabilecek hastalıkları önüne geçmek adına, 2023 yılına kadar trans yağları tamamen ortadan kaldırma hedefinin geciktirilmemesine çağrı yaptı.

Prof. Dr. Elif Dağlı, yayımlanan raporu ve Türkiye’deki uygulamaları değerlendirirken ‘100 gram yağda 2 gram trans yağ’ kısıtlamasının 2020 yılında başladığını hatırlattı ve ‘Ocak 2021'e girdiğimizde, Türkiye'de son tüketiciye ulaştırılan gıdalarda endüstriyel trans yağ miktarı toplam yağın 100 gramında 2 gramı geçemeyecek’ ifadelerini kullandı. Endüstriyel amaçla üretilen trans yağların gıdalarda kullanılmasının önüne geçilmesinin imkansız olmadığını söyleyen Dağlı, aynı zamanda uygun maliyetine ve hayat kurtarıcı yanına dikkat çekti. Ayrıca laboratuvar kapasitesinin artırılarak gıda sektörünün kontrol edilmesi gerektiğine vurgu yaptı. 

Prof. Dr. Elif Dağlı, devletin uyguladığı halk sağlığı politikasına destek vereceklerini ‘DSÖ, hükümetler, politika yapıcılar, endüstriler, akademi ve sivil toplum tarafından verilen taahhütlerin gerçeğe dönüşmesini sağlamak için takipçi olacak. Endüstriyel trans yağların 2023 yılına kadar tümden yasaklanması hedefine doğru yol alınırken, trans yağ kısıtlamasına uyumun yurttaşlar tarafından da talep edilmesi önem taşıyor. Toplumda farkındalık yaratmak için çalışmalarımıza devam ederek devletimizin konuyla ilgili halk sağlığı politikasına destek vereceğiz" cümleleriyle belirtti.

YOLUN BAŞINDAYIZ

Sağlığa Evet Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Tanzer Gezer ise yolun başında olduğumuzu ve 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren yeni yönetmeliği uygulayacağımızı belirtirken ‘Yeni düzenlemeye uyumun izlenmesini ciddiyetle sürdürmek ve denetleme mekanizmasının efektif olup olmadığını raporlayabilmek için bu bilgilere ihtiyaç duyulmaktadır. DSÖ'nün raporunda da özellikle belirtildiği gibi sivil toplum, akademisyenler ve beslenme ve kardiyovasküler sağlık savunucuları da kamusal tartışma ve siyasi irade oluşturmada rol üstlenmeli. Türkiye bu raporu iyi okumalı ve attığı güzel adımı sürdürmeli’ açıklamasında bulundu.