Pandeminin etkili olduğu konulardan biride E-ticaretin bu süreçte daha çok kullanıcıya çıkması ve büyüme gerçekleştirmiş olması. Pandemiyle beraber son 2 yılda 3 kat büyüme kaydedildi. Bununla beraber E-ticaret yönelik yeni düzenlemeler yapılacak. Ticaret Bakanlığı kapsamında yeni düzenlemeler hem tüketici haklarını korumaya yönelik hem de sektörün düzenli bir şekilde büyümesine yardımcı olacak.
Koruma kalkanına alınacak
E-ticaret sektörü dünyada olduğu gibi Türkiye’de de hızla büyüyor. Bununla beraber haksız rekabet ve tekelleşme konuları da tartışmalara yol açıyor. Bu tartışmaların merkezinde pazaryerleri ve KOBİ’ler şikayetçi konumunda. Yeni düzenleme ile küçük girişimciler ve KOBİ'lerin haklarıyla beraber tüketicide özellikle sahte ürünlere karşı koruma kalkanına alınacağı bilgisi verildi.
Taklit ürün satışı ve hukuka aykırı içerikler engellenecek
E-ticaret pazaryerleri satıcıya mal veya hizmet satışının
ödemesi, sipariş alıcıya ulaştıktan sonra 5 gün içinde eksiksiz yapılacak. Pazaryeri
platformda malını satan satıcı ile tüketiciden elde ettiği verileri rekabet
ederken asla kullanamayacak. Satıcılar sadece bir e-ticaret pazar yerinde
faaliyet göstermek zorunda bırakılamayacak. Rekabeti korumak için
pazaryerlerinde reklam ve indirimler için işlem hacmine göre bir sınırlama
getirilecek. Artık e-ticaret pazaryerleri hem mal satan hem de hizmet sağlayan
yerler olmayacak. Pazaryerleri kendi Fintech sistemlerini kullanamayacak. E-ticaret
şirketlerinin kurduğu kargo ağları ile kendi pazaryeri dışına hizmet
veremeyecek E-ticaret pazar yerlerinde taklit ürün satışı ve hukuka aykırı
içerikler engellenecek.
Konuyla ilişkin Ömer Nart'ın açıklamaları;
Nart, “Sektörde özellikle pazar yerleri üzerinden satış yapan çok fazla satıcı var ve bu satıcıların neler sattıklarıyla ilgili şikayetler son zamanlarda gündemdeydi. İmitasyon ürünlerden bahsediyorum. Burada özellikle pazar yerlerini satıcılara yönelik denetimlerinin daha da arttırılması gündemde. En önemli gündem maddelerinden biri bu. Bir diğeri pazar yerleriyle satıcıların kendi ürünleriyle rekabet etmesi konusu.” diye konuştu.
'SUPERAPP' olmaya çalışıyorlar
Nart, “Özellikle son iki yıl içerisinde Amerika’da yaşanan bir vakadan bahsetmek gerekirse; çok büyük bir pazar yerinde satış yapan bir satıcı pazar yerine kendi ürününü taklit edip satış yaptığı gerekçesiyle bir dava açtı ve bu davayı kazandı. Ben bu davanın sonucunun tüm dünyadaki e-ticaret ekosistemleri için bir emsal karar teşkil edeceğini düşünüyorum.” İfadelerine yer verdi.
Nart, “Bu noktada da yine pazar yerleri satıcılarıyla rekabete gireceği bir duruma gelmeyecektir. Diğer taraftan pazar yerlerinin 'superApp' olma yolunda çok hızlı adımlar attıklarını görüyoruz. Birçok alanda servis vermeye başladılar. Bu noktada da bir düzenleme getiriliyor ve belirli alanlarda kalınmasını şart koşan bir hukuki düzenleme söz konusu. Dolayısıyla bir pazar yeri tamamen bütün alanları domine edecek şekilde pozisyon alamayacak. Aslında bunun kendi içerisinde avantajları olduğu kadar dezavantajları da olabilir.” dediği kaydedildi.
Nart, “En önemli dezavantaj yurtdışı yatırımcıların Türkiye’deki hukuki düzenlemelerden dolayı Türkiye e-ticaret ekosistemine yatırım yapmaya devam eder mi? Bu en önemli soru işaretlerinden biri haline geldi. Her ne kadar rekabeti düzenlemeye adil bir yarış olsun diye ele alsak da uluslararası yatırımcılara böyle yansımıyor. Türkiye özellikle son bir iki sene içerisinde çıkarmış olduğu unicornlar nedeniyle uluslararası yatırımcılara göz kırpmıştı ve çok ciddi bir ilgi oluşmaya başladı.” İfadelerini kullandı.
Nart, “Diğer taraftan TL’nin değer kaybıyla beraber Türk e-ticaret şirketlerinin döviz bazında ucuzlaması uluslararası yatırımcıların iştahını kabartan bir durum. Bunu bir avantaj olarak görebiliriz bir açıdan ama diğer taraftan bu tip hukuki kısıtlamalar uluslararası yatırımcıların Türkiye’ye olan ilgisini bir nebze azaltacaktır diye öngörüyoruz.” dediği kaydedildi.
Küçük işletmeler için önemli
Nart, “Bu hukuki düzenlemeler küçük işletmeleri koruma amaçlı yapılmış olan düzenlemeler. Çünkü büyükler gittikçe piyasayı konsolide ederken küçüklerin de ticaret gücü azalmaya ve zayıflamaya devam ediyordu. Orada da işte küçük satıcılarla büyük platformlar arasındaki ticari ilişkiler için birtakım düzenlemeler oldu.” diye konuştu.
Nart, “Bu noktada rekabet kurumunun büyük platformlarla bazı anketler yaptığını biliyoruz. ‘Acaba kendi kargo şirketiyle çalışmaya zorluyor mu?’ gibi sorular vardı araştırmanın içerisinde. Burada aslında satıcıların hukukunu korumaya dönük bir düzenlemeden bahsediyoruz. Tabi hiçbir pazar yeri yöneticisi bu durumdan mutlu değil. Diğer taraftan baktığımızda satıcılar bu durumdan mutlu. Sonuçlarını birkaç sene içerisinde yaşayıp göreceğiz.” dediği kaydedildi.
Tüketicilerin sahip olacağı avantajlar
Nart, “En çok mağduriyetin yaşanma sebebi kontrolsüzlüğün olması. Bu noktada isabetli kararlar geleceğini düşünüyorum. Pazar yerleri bazı kategorilerde daha dikkatli davranacaktır. Satıcıların kontrol edilmesi ve imitasyon ürün satıp-satmadığı konusunda platform yöneticilerinin biraz daha dikkatli hareket edeceğini düşünüyoruz. Artık sadece satıcının kendisine değil platforma da bir sorumluluk bindiği için bu tip vakaların en aza ineceğini düşünüyoruz ama insanın olduğu bir yerde bunların hiçbiri tamamen bitmez, çok azalır.” İfadelerini kullandı.