Bu gece 2022’nin ilk teravihi başlıyor. Teravih namazı, yüzyıllardır İslam dünyasında Müslümanlar tarafından oldukça önemsenen bir namazdır. Müslümanların ailece mescide gidip kıldığı namaz olan Teravih, özellikle Türkiye’de büyük bir önem arz ediyor. Ve Teravih namazları tam anlamı ile bir şenlik havası ile eda edilen Ramazan ayına has bir ibadettir.
Teravih namazı nedir?
Teravih namazı ile ilgili bazı farklı görüşler de bulunuyor. Rasulullah aleyhisselamın kaç rekât teravih namazı kıldığına dair net bir bilgi yok. Ancak teravih namazlarını azla kaçırmadığı ilgili bütün kaynaklarda mevcuttur.
İbn Ebî Şeybe, el-Musannef isimli eserinin 3. Cilt 295. Sayfasında, ayrıca imam Beyhakî’nin es-Sünenü’l-Kübrâ kitabının 2. Cilt 698. sayfasında Vitir namazı dâhil olmak üzere toplam 23 rekât namaz kıldığı belirtiliyor. Ancak bu iki kaynak da İslam fakihleri tarafından başka şekilde değerlendirilip yorumlanıyor.
Teravih namazı konusunda Hazreti Âişe validemiz ile Hazreti Ömer’in teravih namazı ile ilgili naklettikleridir. Âişe validemizin Teravih namazı ile ilgili naklettiği hadis-i şerif ile Hazreti Ömer’in cemaat ile namaz kılma konusundaki tutumu, İslam fakihlerinin farklı görüşlere yönelmesine sebep olmuştur.
Hazreti Âişe annemiz, “Rasulullah, “Resûlullah, Ramazan ve Ramazan dışındaki gecelerde on bir rekâttan fazla (nafile namaz) kılmamıştır” dediği Ashab ve tabiin tarafından nakledilmiştir. İmam Buharî de bu hadisi Sahihi Buharî’sinde Teheccüd kısmının 16 kısmına almış ve sahih olarak değerlendirmiştir. Peygamber aleyhisselamın hadislerini toplayan ünlü hadis âlimlerinden Müslim de Salâtü’l-Müsâfirîn isimli kitabının 123 ve 124. sayfalarında yer vermiştir. Fakat hemen şunu belirtelim ki bu hadisin Teravih namazı ile alakalı olduğuna dair bir açıklama yapmamışlardır. Zaten Hazreti Ayşe validemiz de anlattığına göre peygamber efendimiz Ramazan ve Ramazan ayı dışındaki hiçbir gecede 11 rekâttan fazla namaz kılmamış.
Hazreti Ayşe validemizin bu açıklaması, aslında peygamber aleyhisselamın Ramazan teravihi dışında da tüm hayatı boyunca her gece 11 (Kimi kaynaklara göre 13) rekât gece namazı kıldığı anlaşılıyor.
Gece namazı ile ilgili Yüce dinimizin kitabı Kur’an-I Kerim’de İsra suresinin 17 ve 19. Ayetlerinde, “Gecenin bir kısmında uyanarak, sana mahsus bir nafile olmak üzere namaz kıl. Umulur ki Rabbin, seni övgüye değer bir makama gönderir” diye buyuruluyor. Bu yüzdendir ki takva ehli Müslümanlar, gecenin bir vakti Rasulullah efendimizin sünnetini yaşamak için bu namazı farklı rekatlarda kılarlar. Ayrıca, Hazreti Ayşe annemiz, “Resûlullah aleyhisselam, Ramazan ayında, diğer aylarda görülmeyen bir gayrete girerdi. Ramazan’ın son on gününde ise çok daha fazla bir gayret gösterirdi. Son on günde, geceyi ihya eder, ailesini de uyandırırdı” diye peygamber efendimizin gece hayatını bize anlatıyor. Hazreti Ayşe annemizin bu nakli Sahih-i Buhârî’nin Fazlu Leyleti’l-Kadr bölümünde, Müslim’in İtikâf’ında yer alıyor.
Teravih namazının cemaatle kılınması ile ilgili ilk kayıtlar Hazreti Ömer zamanına denk geliyor. Ve o namazlarla ilgili yine iki görüş vardır. Bir kısım ulema 11 rekat derken, bir kısmı da 20 rekat diyor. Ancak Hazeti Ömer döneminden bu yana teravih namazları 20 rekât olarak camide kılınıyor. Bu konuda kaynaklar şunlardır:
İbnü’l-Hümâm’ın Feth kitabının 1. Babanın 385. Sayfasında, İmam Mâverdûn’un el-Havi kitabının II. Bölümünün 291. Sayfasında Aynî’nin Umde’sinin 11. Bab 126-127. Sayfasında ve İmam Neylü’l-evtâr kitabının III. bab, 516, 521. Sayfaları.
Teravih namazı nasıl kılınır?
Teravih namazı Hazreti Ömer ve Hazreti Ali döneminde 20 rekat olarak camide cemaatle kılınmış ve kimse buna itiraz etmemiştir.
Teravih namazı farz değildir. Nafile bir namazdır. Bunun da bilinmesi gerekiyor. İslam alemlirinin çoğu Teravih namazının evde 8, 10, 12, 14, 16 veya 18 rekât olarak kılınmasıyla Rasulullah aleyhisselamın sünnetinin yerine getirileceği belirtiliyor.
Teravih namazı, Yatsı ile Vitir namazı arasından kılınan namazdır.
Teravih Namazı, 2 veya 4 rekât olarak kılınmasında bir sakınca yoktur. Ancak peygamber efendimiz hep ikişer rekât kılmış, selam vermiş yeniden başlamış olduğu için iki rekat olarak kılınması evla görülmüştür.
Peygamber efendimiz, Müslümanların teravih namazını farz olarak algılamaması için bu ibadeti bazen evinde bazen de mescitte kılmıştır.