Türkiye Cumhuriyet Tarım ve Orman Bakanlığı, Türkiye’nin yeterli
derecede ayçiçek yağı olmasına karşın, bu durumun tersinde yağ stoku yokmuş anlamına
gelen açıklamalarda bulunarak vatandaşı etkileyen ve sadece birkaç gün
içerisinde fiyatların yüzde 100 yükselmesini beraberinde getiren açıklamalara
karşı hukuki süreç başlattığını duyurdu
İnsanları yanlış yönlendirdi
Türkiye’nin en büyük yağ ithalatçısı olan Rusya ile Ukrayna
arasında savaşın meydana gelmesinin ardından Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği
(BYSD) Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil, Türkiye’de neredeyse yağ stoku kalmadığını
ifade ederek, insanları galeyana sürükleyen sözler sarf etti. Büyükhelvacıgil,
“Ülkemizin stokları, market rafları dahil mart sonu veya nisan ortasına kadar
yetecek düzeydedir." şeklinde açıklamalar yaptı. Söz konusu sözlerin
ardından panik yapan vatandaşlar, marketlerde yağ kalmayacak telaşıyla
alışverişe hücum etti.
Yağ fiyatları uçuşa geçti
Bu hareketlerin üzerine 100 lira seviyelerinde satılan 5 kilogramlık
ayçiçek yağı fiyatları bir günde 200 lira bandına çıktı. Hata bazı internet
sitelerinde yer alan fiyatlar 250-350 lira seviyelerine kadar çıktı. Fakat bu
süreçte Türkiye’de yağ stoklarında asla bir problem görülmedi. Cumhurbaşkanı
Recep Tayyip Erdoğan’ın Rusya Devlet Başkanı Putin’le devam ettirdiği
görüşmeler aracılığıyla Azak Denizi limanlarında bekletilen 30 gemilik ayçiçek
yağı da hızlı bir şekilde ülkemize getirildi. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) da
5 litrelik ayçiçek yağını 129 liradan satışa sundu. Bu nedenle önceden daha yüksek
fiyattan ihtiyacından çok yağ satın alan vatandaş da mağdur durumuna düşmüş
oldu.
Önce uyarı yapıldı ardından dava süreci
Türkiye’de bu hareketliliğin meydana geldiği süre zarfında Tarım
ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi, ayçiçek yağı üretimi ve ithalatı ile ilişkili birimlerle
görüşmelerde bulundu. Ardından da ülkemizde Ayçiçek yağına dair arz veya stok
sıkıntısı yaşanmadığını belirtti. Bu toplantıda Büyükhelvacıgil’in uyarıldığı,
açıklamalarına dikkat etmesi istendiği belirtildi. Bakan Kirişçi toplantıdan
bir süre sonra da vatandaşın alım tercihlerinin etkilendiği ve fiyatların boş
yere artmasına neden olunduğu sebebiyle BYSD Başkanı hakkında suç duyurusunda
bulunulması konusunda direktifte bulundu. Bakanlık Hukuk Hizmetleri Genel
Müdürlüğü de Büyükhelvacıgil hakkında hazırlanan suç duyurusu dilekçesi
savcılığa verildi.
İzdiham görüntüleri dosyada
Bakanlığın hazırladığı söz konusu dosyada,
Büyükhelvacıgil'in açıklamaları ile ayçiçek yağı izdihamının yaşandığı market
görüntüleri ile yapılan açıklamadan önce ve sonra olan yağ fiyatlarının yazdığı
fiyatlar bulundu. Dilekçede, BYSD Başkanı'nın Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 237.
maddesinde düzenlenen "Fiyatları etkileme" suçundan cezalandırılması talep
edildi. TCK'nın 237. maddesi bu suça 2 yıl hapis cezası öngörüyor. Fakat suça
konu olan hareket doğrultusunda besin veya malların değerlerinin artması ya da
eksilmesi halinde ise cezanın 3'e 1 oranında artırılması kararı yer alıyor.
PttAVM de hukuki süreci başlattı
Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği Başkanı Tahir
Büyükhelvacıgil'in ürettiği ürünlerin farklı noktalarda farklı fiyatlara
satıldığı saptanmıştı. Şirketin kendi sitesinde 10 litrelik teneke ayçiçeği
yağını 145.90 liraya, PttAVM'de ise 176.89 liradan satmaya çalıştığı tespit
edildi. PttAVM.com da bu yağların satışını askıya aldı. PttAVM.com Genel Müdürü
Hakan Çevikoğlu, "Her iki fiyatın belirlenmesinde sorumluluk üreticinin kendisine
aittir ve dolayısıyla PTTAVM'nin ayçiçek yağını daha pahalıya sattığı iddiaları
gerçeği yansıtmamaktadır. Ayçiçek yağında fiyat manipülasyonu yaptığı tespit
edilen firmayla ilgili hukuki işlem başlatılmıştır." ifadelerini kullandı.