Pandemi süreci ile beraber ekonomide yaşanan dalgalanmalar, inşaat sektörünü olumsuz etkiledi. Kira fiyatlarındaki artış son bir yılda ayyuka çıktı. Hükümet fahiş kira artışlarının önüne geçmek için Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut projesini hayata geçirdi. Milyonlarca kişinin başvurdu proje sonrası, özel sektörde de kira hareketliliği başladı. Gayrimenkulcülerden 3+1 dairelerin kirasını 4 bin liraya indirecek yeni bir formül geldi.
Kira fiyatlarını düşürecek formül
Sabah’ta yer alan haberde özel sektör için erişilebilir konut için öneri verildi. Verilen konut önerisi hayata geçerse, devlet arazisinde geliştirilecek konutlar, 5 yıllık kontratlarla kiralanabilecek ve bu durumda, 3+1 dairelerin kirası 4 bin TL'ye kadar inebileceği belirtildi.
Rota yeniden oluşturuluyor mottosu
Bu yıl 17’kez "Rota Yeniden Oluşturuluyor" mottosuyla düzenlenen Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) Gayrimenkul Zirvesi'nde, açıklamalarda bulunan GYODER Başkanı Mehmet Kalyoncu, Erişilebilir Konut Modeli'e dair merak edilenleri açıkladı. Pandemi süreci ile gayrimenkul sektöründen yaşanan olumsuz rüzgarı tersine çevirmek için yeni bir rota oluşturmak istediklerini aktaran Kalyoncu, bunu da özel sektör, kamu, yerel yönetimler, mimarlar, şehir planlamacılar ve değerleme firmaları gibi tüm paydaşlarla yapmayı hedeflediklerini dile getirdi. Ankara’da düzenlenen sosyal konut projesi temel atma töreninin gerçekleştiğine dikkat çeken Kalyoncu, "Her şeyi devletten beklememiz lazım. Biz özel sektör olarak toplumsal ihtiyaçları ve ülke menfaatlerimizi gözeterek bu konuya yaklaşıyoruz" dedi.
5 yıllık kontrat imzalanacak
GYODER ekibi olarak Erişilebilir Konut Komitesi'ni 2022 yılında kurduklarını anlatan Kalyoncu, bu komite ile Erişilebilir Konut Modeli'ni kurguladıklarını kaydetti. İnşaatta en büyük maliyetin yüzde 50 ile arsa payından geldiğine dikkat çeken Kalyoncu, şöyle devam etti: "Bu yüzde 50'lerde olduğu sürece erişilebilirliği konuşamayız. O nedenle bir kamu-özel işbirliği modelini devreye alalım. Devlet bu projenin yapılacağı arsaları ücretsiz tahsis etsin. Burada geliştireceğimiz konutları alt ve orta gelir grubuna kiralayalım. Kirada her il için devlet yıllık üst limit belirlesin. Bu konutlar kiracılara 3-5 yıllık kontratlarla verilsin. Evlerde ortalama kira bedeli harcanabilir hane gelirinin yüzde 30'u olabilir. Çalışan anne-baba üzerinden düşündüğümüzde ikisinin gelirinin yüzde 30'u kiraya verilebilir. Bugünün koşullarında 3+1 daireni kirası ortalama 4 bin TL olabilir” ifadelerini kullandı.
SPK denetlesin
Tahsil edilen arsaların gerçekten ihtiyaç sahiplerine verildiğinden emin olunması gerektiğine dikkat çeken Kalyoncu, "Projeler Sermaye Piyasası Kurulu tarafından denetlenen GYO'lar tarafından yapılabilir. TOKİ de buraları denetleyebilir" dedi. Projenin kabul edilmesi halinde 1-1.5 yılda konutların üretilebileceğini anlatan Kalyoncu, "Bu modelde 500 bine kadar konut üretebiliriz" diye konuştu.
Konutlar 15 yıl sonra devletin
Yapılan çalışmada arsa maliyeti sıfırlansa dahi yatırımın 15 yılda geri döneceğinin altını çizen Kalyoncu, "Bu vadelerde bir fonlama imkânı oluşturulursa, devletin kontrol ettiği bir mekanizmada erişilebilir kira rakamıyla konutlar üretilebilir. İhaleye girip kazanıyorsunuz, inşa ediyorsunuz, işletip kiraya veriyorsunuz. Maliyetler size yansıyacağı için nitelikli üretimin olacağı bir model. 15 veya 18 yılın (ihalede şartlar nasıl belirlendiyse) sonunda sağlam ve temiz bir şekilde devlete konutları teslim ediyorsunuz. Devlet arsalarını ekonomiye kazandırılıyor, sektördeki atıl kapasiteyi kullanmış oluyoruz. Şu anda ihtiyaç olan erişilebilir konut problemini çözmüş oluyoruz ve aslında devletin de bu süreler bittiğinde elinde yönetebileceği bir konut stoku oluşuyor" dedi.
Orta gelirli için de konut üretilmeli
17’ncisi düzenlenen Gayrimenkul Zirvesi'nin, "Küresel Yatırımlar" etkinliğinde konuşan Vonovia CEO Rolf Buch, "İnsanlar şehirlere göç ediyor. Türkiye'de de aynı tecrübe yaşanıyor. Orta ve alt gelir grubu için konutlar sunulmalı" dedi. Emaar Properties Yönetim Kurulu Başkanı Jamal Bin Theniyah da, "Türkiye çok büyük bir ekonomi. Güney, Kuzey, Doğu ve Batı'nın birleştiği bir merkez İstanbul. Biz de daha fazla yatırım imkânı görmek istiyoruz" diye konuştu. Panelin son konuşmacısı Gaw Capital Partners Başkanı Goodwin Gaw da, "Türkiye Asya ve Avrupa'yı birbirine bağlıyor. İstanbul çok büyük bir köprü" şeklinde konuştu.