Sivilce Neden Oluşur, Sivilce Nasıl Geçer?

Sivilce (akne) nedir? Sivilce nasıl oluşur? Sivilceye neden olan sebepler nelerdir? Sivilceye neden olan faktörler nelerdir? Sivilce için yapılması gerekenler nelerdir? Sivilce tedavisi nasıl olmalıdır? Sivilceye ne iyi gelir? Özellikle ergenlik dönemlerinde ciltte çıkmaya başlayan sivilce, tedavi edilmediği takdirde kalıcı izler bırakabiliyor. Sivilce tedavisi için ise birçok yöntem bulunuyor.

Çok sık karşılaşılan cilt hastalıklarından birisi olan sivilce (akne vulgaris), genelde ergenlik çağında başlar ve tedavi edilmediği takdirde kalıcı izler bırakır. Derinin yağ oranı bakımından yüksek olan yerlerinde çıkar ve deride kırmızı sivilce, kist, siyah nokta şeklinde kendini gösterir.

Özellikle ergenlik çağlarında sıklıkla görülmeye başlayan ve kadın erkek herkeste görülen bu cilt problemi her yaşta görülebilen bir problemdir. Toplumun yüzde 80'inde rastlanan sivilce çok can sıkıcı bir durumdur. Ergenlikte cilt altındaki yağ miktarı artar ve yağ bezleri bozulur. Sonuçta ciltte iltihaplı, kızarmış şişlikler oluşur. Yüz, göğüs, sırt, boyun, omuz bölgesinde görülür. Özellikle yüz bölgesindeki sivilceler, tedavi edilmediği takdirde iz şeklinde kalır ya da hayat boyunca devam edebilir. Bu da fiziksel görüntünün bozulmasına yol açar ve kişinin psikolojisini etkiler.

Sivilcenin çok farklı tipleri vardır. Bazen siyah ya da beyaz noktalar şeklinde görünür. Bu genelde hafif şiddetlidir. Bazen de ağrıya neden olan büyük ve sert kistler şeklindedir. İltihaplı sivilceler de vardır. Bunlara püstül denir.

SİVİLCE (AKNE) NEDİR?

Özellikle yüz, omuz, sırt, boyun, göğüs ve üst kollarda lekeler ve sivilcelere neden olan kronik, inflamatuar bir cilt rahatsızlığıdır. Genellikle yağlı ciltlerde sıkça karşılaşılan sivilce problemi, gözeneklerin yağ ile tıkanması ve bu yağlar ile beslenen bakterilerin birikmesi nedeniyle meydana gelmektedir. Ciltteki gözeneklerin tıkanması sonucunda sivilce adı verilen iltihaplı kabarcıkların meydana gelir.

SİVİLCE NASIL OLUŞLUR?

Birçok kişide görülen sivilce tedavi edilmezse oldukça acı verebilen bir durum haline dönüşebilir. Sivilcelerin görülme sıklığı ise oldukça fazladır. Bu noktada sivilcenin nasıl oluştuğu ve nedenleri oldukça önemlidir. Yağ bezlerinin çok büyük bir kısmı kıl köklerinin içinde bulunur. Bu bezlerin, cilde açılan kanalları vardır. Bu kanallar tıkandığı zaman sivilceler oluşur. Yağ bezlerinden sebum denilen bir madde salgılanır. Yağ yapısında bir madde olan sebum cildi korur. Sebum, kıl kökünden dışarıya çıkamadığı zaman birikir ve sivilce oluşumuna neden olur. Burada biriken bu madde ölü hücrelerin atılmasını engeller ve tıkanıklığa sebep olur. Böylece bakterilerin üremesi için uygun ortam oluşur.

Bu bakterilerin çoğalmasıyla kızarıklık, şişlik ve ağrı oluşur. İltihap meydana gelir. Bu durumun uzun sürmesi sonucu sivilce patlar ve içindeki sıvı dışarı akar.

SİVİLCEYE NEDEN OLAN SEBEPLER NELERDİR?

Sivilce, kıl folikülleri olarak bilinen derideki küçük delikler tıkandığında ortaya çıkar. Yağ bezleri cilt yüzeyinin yakınında bulunan küçük bezlerdir. Sebasöz bezler, cilt ve saçları kurumasını önlemek için saçları ve cildi yağlandırır. Bunu sebum diye adlandırılan yağlı bir madde üreterek yapmaktadır. Sivilce de bu bezler çok fazla sebum üretmeye başlarlar.

Aşırı sebum, ölü cilt hücreleriyle karışır ve her iki madde de follikülde tıkanmaya neden olur. Tıkanan follikül, cildin yüzeyine yakınsa bir siyah nokta oluşur. Deri üzerinde yaşayan normalde zararsız bakteri, papüller, püstüller, nodüller veya kistlere neden olan tıkanmış folikülleri kirletebilir ve enfekte edebilir. Bu şekilde sivilce oluşmaktadır.

HORMONAL FAKTÖRLER

Bir dizi faktör, akneyi tetikler, ancak ana nedenin, androjen seviyelerindeki artış olduğu düşünülmektedir. Androjen bir hormondur ve ergenlik başladığında yüğkselir. Kadınlarda östrojene dönüşür. Yükselen androjen seviyeleri, deri altındaki yağ bezlerinin büyümesine neden olur. Büyümüş bei daha fazla sebum üretir. Aşırı sebum gözeneklerdeki hücresel duvarları yıkarak bakterilerin büyümesine neden olabilir.

İLAÇLAR

Bazı ilaçların sivilce oluşumu arttırdığı bilinmektedir. Androjen, lityum, yüksek dozda B12 ve kortikosteroid içerikli ilaçlar bu gruptandır. Eğer bu tip ilaçlardan birini kullanıyor ve sivilce ya da akne sorunu yaşıyorsanız, doktorunuzla alternatif ilaçlar hakkında konuşabilirsiniz. Ancak asla 'İlaç sivilce yapıyor.' diyerek kendi kendinize ilaç değiştirmeyin ya da tedavinizi yarıda kesmeyin.

GENETİK FAKTÖRLER

Bazı çalışmalar genetik faktörlerin riski artırabileceğini düşündürmektedir.

Diğer nedenler ise şunlardır:

- Androjen ve lityum içeren bazı ilaçlar

- Kozmetik ürünler

- Hormonal değişiklikler

- Duygusal stres

- Adet

- Bazı epilepsi önleyici ilaçlar,

Düzenli olarak, kafa bandı veya sırt çantası gibi cilt alanına baskı uygulayan nesnelerin sık kullanımı.

SİVİLCE OLUŞUMUNU ARTIRAN FAKTÖRLER NELERDİR?

Akne oluşumunda sadece tek bir faktör etkili değildir. Bir kaç faktörün bir araya gelmesiyle akne oluşur. Derimizde bizimle birlikte yaşayan p.acnes adlı bakteri çoğalmaya başlayınca, akne de artmaya başlar. 

- Anne ve babada sivilce olması, çocukta da görülebilir. 

- Ayrıca hormonların da sivilce oluşumunda etkisi vardır. 

- Bunların başında böbrek üstü bezlerinden salgılanan androjen grubu hormonlar gelir.

- Androjen hormonları ya artmıştır ya da deri, bu hormonlara karşı hassaslaşmıştır.

- Güneş ışığı, sivilcenin iyileşmesini kolaylaştırır. Ancak uzun süre güneşte kalmak ciltte oluşabilecek lekeleri arttırır. 

- Ayrıca terlemek, sivilcelerin artmasına neden olur. 

- Sivilceleri kapatmak için, çeşitli kozmetik ürünlerini kullanmak, hastalığın daha da kötüleşmesine yol açar ve sivilce artar. Çünkü deri gözenekleri makyajla tıkanır ve cilt bozulmaya başlar.

- Stres ve endişe de akneyi arttırır. Stresli bir dönem genelde öğrenciler için sınav dönemleridir. Bu dönemde sivilceleriniz artar. Ayrıca bu dönemde sivilce ile oynama eğilimi artar. 

- Adet döneminde, hormon miktarı değiştiğinden, akneler çoğalabilir. 

- Ayrıca var olan bir sivilceyi sıkmak, durumu daha da kötüleştirir. Hem cilde zarar verilir hem de sivilcelerin artmasına neden olunur. Sıkıldıktan sonra deride iz kalabilir. Ayrıca iyileşme gecikir.

SİVİLCE İÇİN YAPILMASI GEREKENLER

- Öncelikle cilt temizliğine önem verilmelidir. 

- Cilt, sabah ve akşam olmak üzere, günde iki defa, cildi fazla tahriş etmeden düzenli olarak yıkamalısınız. Böylece gözenekleri tıkayan kirden kurtulmak amaçlanır. 

- Temizleyicilerin, cildin doğal ph’ına yakın olmasına dikkat edilmelidir. 

- Ayrıca haftada 2-3 kez yapılan kil maskesi, cildin yağlardan kurtulmanızı sağlar. 

- Buhar banyosu haftada bir kez uygulanarak, gözeneklerinizin genişlemesi sağlanır. Böylece siyah noktalardan kurtulmanız kolaylaşır. Bunu uygulamak için kafanıza bir havlu örtüp, yüzünüzü kaynar suyun buharına 10 dakika tutarak yapabilirsiniz.

- Toplumda yaygın olanın aksine, beslenmenin sivilce oluşumunda doğrudan bir etkisi olduğu kanıtlanamamıştır. Fakat meyve ve sebze ağırlıklı beslenmek faydalıdır. Çünkü bunların cilt dostu olduğu bilinmektedir. 

- Ayrıca düzenli uyku, hormonların aktivitesini düzelttiğinden her gece en az 7 saat uyumak çok önemlidir. 

- Ciltte oluşan sivilcelerin (siyah noktalar hariç) sıkılması hem yaraya neden olup, iz bırakır, hem de sivilcelerin iltihaplanarak yayılmasına yol açar. 

- Bazı bitki çayları cilt için çok faydalıdır. Ihlamur ve rezene çayları bunların başında gelir. Bir çok mikrobu temizlemeye yardımcıdır.

SİVİLCE TEDAVİSİ NASIL OLUR? 

Akne tedavisinde çok sayıda kullanılan ilaç vardır. Cildiniz ve sivilceniz için en uygun olanı, doktorunuz tarafından belirlenecektir. Yoğun sivilceli bir hastaya antibiyotik tedavisi uygulanır. 2-3 ay süren bir tedavi gerekir.

Sivilce tedavisi, sivilcenin ne kadar şiddetli olduğuna bağlıdır. Sivilce tedavisinde düzelme belirtileri birkaç ay sürebilir. Sivilce (akne) mutlaka tedavi edilmesi gereken bir cilt hastalığıdır. Akne tedavisinde Retinoid denilen ilaçların krem ve ağızdan formları kullanılabilir. 

- Cildin sebum dengesinin sağlanması için etkili cilt temizliği yapılmalıdır. 

- Antibiyotiklerin de akne tedavisinde yeri vardır. 

- Krem ve veya oral formu tercih edilebilir. 

- Yağ bezlerinin aktivitesini baskılamak ve yeni komedon oluşumunu önlemek içinde ilaçlar geliştirilmiştir.

- Hormonlara bağlı meydana gelen sivilce sorunlarında doğum kontrol hapları tercih edilebilir. Bu tür haplar sivilcelerin kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.

- Tedavi edilmeyen sivilce izlerinin giderilmesi için kimyasal peeling, mikrodermabrazyon, dermaroller ve lazer peeling kullanılabilir.

- Bunun dışında cildinizin yumuşak bir sabunla yıkanması, hem yağlanmayı azaltır hem de tedaviye yardımcı olur. Fakat cildi çok fazla kurutan sabunlardan, temizleyicilerden uzak durmanız gerekir. 

- Çok fazla yıkamak cilde zarar verir. 

- Bunun dışında, cildinizi tahriş edecek giysilerden kaçınmanız gerekir. Sivilcenin iyileşmesini yavaşlatan bir durumdur. 

- Sivilcelerle oynamak, sıkmak ya da kaşımak iz kalma ihtimalini arttırır. 

Bunun dışında;

- Cildin yumuşak bir sabunla yıkanması gerekir

- Cildi çok fazla kurutan sabunlardan, temizleyicilerden uzak durulmalıdır

- Cildinizi tahriş edecek giysilerden kaçınılmalıdır

- Sivilcelerle oynanmamalı, sıkılmamalı ve kaşınmamalıdır.