Selahattin Hilav Kimdir?

Türkiye Cumhuriyeti'nde yaşamış en büyük felsefe profesörlerinden biri olan ve Marksist kurama çevirileriyle yeni kavramlar katan Selahattin Hilav, 2005 yılında aramızdan ayrıldı. Geriye onlarca yazdığı kitaplar ve çeviriler kaldı.

KİMDİR?

Abdullah Selahattin Hilav 17 Nisan 1928’de İstanbul’da doğmuştur. İlk olarak Çarşamba İlkokulu sonrasında Karagümrük Ortaokulu, lisede ise İstanbul Erkek Lisesi ve üniversitede İstanbul Üniversitesi Felsefe bölümünü bitirmiştir. Yurtdışına felsefe eğitimini tamamlamak için giderek bir süre sonra Paris’ten geri İstanbul'a dönmüştür. 

Çevirmenlik, gazetecilik gibi işlerde çalışarak hayatını idame ettirdi. Hayatının ilerleyen dönemlerinde yayın yönetmenliği yaptı. Batı’nın klasik ve çağdaş eserlerinin çevirerek felsefe konusunda yenilikler ortaya koydu. Yeni felsefe kavramlarının dilimize girmesinde etkisi büyüktür. Felsefede birçok olgunun anlaşılmasını sağlayarak edebiyat üzerine yazılar yazdı.

ESERLERİ

1966’da yazdığı Diyalektik Düşüncenin Tarihi eserinde geçmişten günümüze gelişen tarihsel gelişimi diyalektik bağlamda ele alarak Antik Yunan ve Doğu’yu bütüncül bir şekilde felsefeyle harmanlayarak halka sunmaktadır. Aynı zamanda Hegel tarafından geliştirilen diyalektik düşüncesini, Alman idealizmini somut bir şekilde ortaya koymaktadır. Nitekim durağan düşünce ve tavırlara karşı bir tavır alarak sürekli gelişen değişen hareketli bir yapı üzerinde durulmaktadır. Gerçekliği sürekli bir dinamizm şeklinde düşünmek gerekmektedir. 

Selahattin Hilav’ın diğer önemli eseri olan 100 Soruda Felsefe El Kitabı'dır. Bu kitap, diyalektik kavramını soru ve cevaplar bağlamında ele almaktadır. Felsefenin eski dönemlerden bugüne gelen değişimini Doğu ve Batı bağlamında düşünme imkanı sunmaktadır. Klasik ve çağdaş felsefe dönemleri ve filozofları kavramlarla ele alınmaktadır. Etkilenen akımlardan, çeşitli tartışmalara uzanan geniş bir yelpazeyi içine alan eseri okurken hem düşünecek hem de sorgulama imkanını okuyucularına sunuyor.

Felsefe Yazıları eserinde ise bireyin felsefe yoluyla gelişebileceği, Marxçı bakışı ve bireylerin değişim sürecini anlatır. En çok dillendirilen konulardan biri de Asya tarzı üretim şekilleri ve yabancılaşma kavramlarıdır. İnsan felsefeyle, düşünmeyle, sorgulamayla bir yerlere varacaktır. Kültür ancak bu şekilde ilerleyecektir. Aynı zamanda Batı’da yer alan akımların toplumlara etkisi, felsefenin etkili olduğu ve bulunmadığı toplumların mukayesesi yapılmaktadır. Gerçeküstücülük, Toplumculuk ve İnsan Problemleri gibi birçok eser daha yazan Selahattin Hilav düşünceye, felsefeye farklı bir bakış getirmiştir.

ÇEVİRİLERİ

Selahattin Hilav, Jean Paul Sartre’nin bilinen eserlerinden Bulantı’yı çevirdi. Bu eserde Roquentin’in hayat karşısında hissettiği yabancılaşma ve yalnızlık duygusu eserin geneline hakimdir. Hem dünyaya hem kendine karşı kin duyan bir adamın ruhsal durumu anlatılır. Freud’dan çevirdiği Cinsiyet ve Psikanaliz kitabı bilinçaltında bulunan özelliklere, bunun insanın psikolojisine yansımasına ve bilinçaltına itilen birçok davranışın başka şekillerde yüzeye çıkmasını anlatır.

Albert Camus’un Sürgün ve Krallık eserini de çevirmiştir. Bu eser ise kendi içinde altı öyküden oluşmaktadır. Kişinin toplum içerisindeki rollerine değinen kitapta kötülük, acıma, merhamet, iyilik gibi insan doğasında var olan duygu durum değişikliklerine değinmektedir. Aynı zamanda Arthur Schopenhauer'ın Aşkın Metafiziği eserini çevirmiştir. Aşkın Metafiziği, bu eserde olaylara felsefe bağlamında bakılarak insanın sahip olduğu irade kavramı üzerinde durur. İradeyi dengelemenin yolu merhamet, sevgi, ve acıma duyguları olmalıdır. İradenin enerjisel bir güç olduğunun altını çizen eserde kadere boyun eğme durumu gözler önüne serilmektedir.