Şehirlerin isimleri nereden geliyor? Birçoğunu şehirler hakkında bu bilgiyi ilk kez öğreneceksiniz

1-ADANA

Bilinen bir efsaneye göre Uranüs'ün oğulları Adanus ve Sarus Tarsuslular ile savaşarak şu anki Adana'nın içinde bulunduğu bölgeyi almışlar. Uranüs de oğullarını ödüllendirmek adına Adanus'un ismini bölgeye, Sarus'un ismini de şu an Seyhan olarak bildiğimiz nehre vermiştir.

2- ADIYAMAN

Adıyaman şehri iki vadi arasında bulunduğu için eski zamanlardan beri şehre Vadi-i Leman denilirmiş. Zaman geçtikçe söyleyişte oluşan farklılık ile Vadi-i Leman Adıyaman'a dönüşmüştür.

1.Selim döneminden itibaren şehre Adıyaman denmektedir.

3-AFYONKARAHİSAR

İki kelimenin birleşiminden oluşan ismiyle Afyonkarahisar adının afyon kısmı afyon yetiştiriciliğinden gelmektedir. Karahisar kısmının anlamı ise kuşatma anlamını taşıyan hisarla karanın birleşmesinden meydana gelmiş ve karahisar zorluklarla elde edilmiş yer anlamını almıştır.  Bu bölge de zorluklarla elde edildiğinden ötürü ilk vakitler karahisar olarak anılırmış. Osmanlı'nın hüküm sürdüğü dönemlerde de bu bölge karahisar olarak biliniyormuş.

1061 yılında bölgede afyon yetiştirilmeye başlanmasıyla birlikte karahisar kelimesinin başına afyon ilave edilmiş, daha sonrasında yeniden çıkarılmış. 2005 yılına kadar da Afyon olarak devam eden şehir, ismine tekrar karahisar ekini almıştır.

4-AĞRI

Eskiden ''Karakilise'' ya da ''Karaköse'' ismi ile bilinen şehir daha sonrasında Ağrı ismini almıştır. Ağrı şehri eski çağlarda pek çok kilisiye ev sahipliği yapan din merkezli bir şehir olmuştur. Eskiden şehirde siyah taşlardan örülü bir kilise varmış kiliseye bu özelliğinden ötürü Karakilise denmiş. Fakat Karakilise ismi bir çok yerde kullanıldığı için şehre sonraları Karaköse denmiş. Sonrasında ise Ağrı ismi kullanılmşıtır. 

Ağrı ismi de tahmin edileceği üzere Ağrı Dağı'ndan gelmektedir. Ağrı Dağı'nın ismi de bölgedeki Ararat Dağı'nın zaman içerisinde Aran ve Ağrı adını alması ile oluşmuştur.

5-AMASYA

M.Ö. birinci asırda yaşayan tarihçi Strabon'a göre bölgeyi kuran Amazonların kraliçesi Amasis, şehre Amasis anlamına gelen ''Amaseia'' ismini vermiştir. Şehir uzun bir süre boyunca bu isimle anılmış sonradan şehrin ismi Amasya'ya evrilmiştir. 

6-ANKARA

Ankara isminin anlamı en bilinen rivayetiyle Eşek kulaklı midas'dan gelmektedir.

Anlatılana göre Frig Kralı Midas bu bölgede bir deniz çapası bulur. Deniz çapasını bulduğu yerde şehir kuran Midas bölgeye Anker ismini vermiştir. Anker ismi de Frigce deniz çapası anlamındadır. Zaman içerisinde Anker adı Ankara'ya dönüşmüştür.

7-ANTALYA

MÖ 2.yüzyılda Bergama Kralı II.Attalos tarafından kurulan şehir ismini de kurucusundan almıştır. Başlangıçta Attalia, sonraları Adali ve Antalia isimlerini kullanan şehir sonuç olarak Antalya adına kavuşmuştur.

8-ARTVİN

Artvin şehrinin ismi 18. yüzyıl kayıtlarına dönülüp bakıldığında ilk başta Artvani olarak görülmektedir. Daha sonra şehrin ismi Artvin'e evrilmiştir. Şehrin ismi tarihin pek çok döneminde sürekli olarak değişim göstermiştir. Şehri ilk kuran Türk İskit Beyi bölgeye Artvin demiştir, Osmanlı döneminde ise şehrin ismi Liva olmuş, 1956 yılında yeniden Artvin olmuştur.

9- AYDIN

Argoslular tarafından kurulan şehir ismini bir Türk beyliği olan Aydınoğulları'ndan alır. 14.yüzyılda şehir Aydınoğulları beyliğine geçtiğinde şehrin ismini de Aydın yapmışlardır.

10-BALIKESİR

Balıkesir isminin anlamı Bizans imparatoru Hadrianus'dan gelmektedir. İmparator bölgeye sürekli olarak geldiği için bir kale yaptırmıştır. Balık ismi şehir anlamına gelmektedir, bu yüzden de bölgeye Hisar Şehri anlamına gelen Balıkesir denmiştir.

Başka bir rivayetin anlatımıyla şehirde çok fazla balık olduğu için ismi bol balığın olduğu yer anlamına gelen "balı kesir" denmiştir.

11-BİLECİK

Belekoma, Bitinya, Bileydik ve sonunda Bilecik ismini alan şehrin isminin anlamına dair kulaktan kulağa dolaşan efsane çok ilginçtir. Doğu'dan bu bölgeye yerleşmek için gelen bir takım insan kenti inşa etmek için toprağı kazmaya başlar. Mola sonrası kazı yerlerine döndüklerinde eşyaların başka yere taşındığını görürler. Bu olay bir kaç sefer daha tekrarlanır sonunda halk ''Bileydik kenti buraya kurardık.'' derler.

Bileydik kelimesi zaman içerisinde sık kullanımdan dolayı Bilecik'e dönüşmüştür.

12-BİNGÖL

Rivayete göre ''temiz su'' anlamına gelen Bingöl, ismini Bingöl Dağı'ndan almaktadır. En ilginç isim hikayesi olan şehirlerimizdendir. Anlatılana göre bölgede savaşmakta olan ordulardan biri çevrede su arar ve orda bulunan insanlar orduya dağı tarif ederler. Dağın tepesine çıkan askerin biri küçük bir su birikintisi değil de daha fazla gölün olduğunu görür ve ''burada bir göl yok, bin göl var!'' diye haykırır. Böylece şehrin de ismi Bingöl olur.

13- BİTLİS

Bitlis şehri bir çok medeniyete ev sahipliği yapan güzide illerimizden bir tanesi olmasıyla birlikte geçmiş dönemlerde farklı isimler alan şehirler arasına da girmiştir. Şehrin ismi önceki dönemlerde Asurlular tarafından Bit-Liz, Persler ve Yunanlılar tarafından ise Bad-Lis, Bizanslılar tarafından da Bal-Lais-on ya da Baleş, Araplar tarafından ise Bad-Lis olarak kullanılmıştır.

İlk kullanıldığı dönemde Asur diline göre Bit kale anlamına gelmektedir, Bit-Liz ismi de Liz'in kalesi anlamını taşır. Zaman içerisinde Bit-Liz kelimesi evrilir ve özünde hala Liz'in kalesi anlamına gelen Bitlis ismini alır.

14-BOLU

Kayıtlara bakıldığı vakit ilk olarak Bithynion olan Bolu ismi zaman içinde Romalılar tarafından Claudiopolis ismini kullanılmıştır. Sonrasında ise bölgeye gelen Türkler söylemesi daha kolay olur diye sadece polis demişlerdir. Zaman içerisinde halk ağzında polis Bolu'ya evrilmiştir. Farklı medeniyetlerin yaşaması farklı isimler almasına da olanak sağlamıştır.

Nasıl polisten Bolu'ya geldiğini de kimse çözemez galiba...

14-BURDUR

Burdur isminin anlamı mitolojik bir anlatıya dayanmaktadır. Eski Yunan mitolojisine göre tanrıların gazabından kaçan Ulis bu bölgeye doğru gelmektedir. Bölgeye yaklaştıkça Rumca bir ses duyar. Birileri ona Rumca ''Ezostas'' yani ''Burada dur!'' demektedir. Bölgeye yerleşip köy kuran Ulis'in ardından bölgenin ismi de Ezostas olarak anılmaya başlar.

Yıllar sonra bölgeye yerleşen Selçuklular Ezostas'ın ne anlama geldiğini sorarlar ve anlamını öğrenince Burada Dur olarak söylemeye başlarlar. Zamanla Burada Dur, Burdur'a dönüşür.

16-BURSA

Bursa'nın ismi hisar anlamına gelen 'Pura' ve kent anlamındaki 'İssa' sözcüklerinden gelmektedir. Bursa'ya ismini verdiği söylenen Bitinya kralı Prousia'ın ismi ise Proasalı anlamına gelir. Bursa'ya kralın adının verildiği düşünülse de aslında krala Bursa'nın adı yani Prousias ismi verilmiştir.

17-ÇANAKKALE

Eski çağlardan bir çok farklı ad ile anılan Çanakkale, Truva Savaşı yıllarında Truva kralı Dardanos'tan kaynaklı Dardanelles adı ile anılır. Fatih Sultan Mehmet tarafından boğazın doğu kıyısına bir kale yaptırmış bölgede yaşayan Türkler de kaleye Kale-i Sultaniye demişlerdir. . Kale etrafında yaşayan halkın çanak çömlek ile ilgilenmesi ve bölgenin bu şekilde ünlenmesi ile bölge ve kale Çanak Kalesi ismini almış. Zaman içerisinde Çanakkale'ye dönüşmüştür.

18-ÇANKIRI

Şehrin bilinen ilk adı gangradır. Roma dönemine kadar şehre gangra denmiştir.  Bölgeye gelen halk Gangra ismini söylemediği ve anlamlandıramadığı için çan ve kırık isimlerini kullanmaya başlamış, zaman içerisinde de Çankırı'ya evrilmiştir.

19-ÇORUM

Çorum isminin anlamı da bir gezginin notları aracılığıyla elimize ulaşır. Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde geçen bilgiye göre bölgenin havası astım hastalarına iyi geldiği için Selçuklu Sultanı Kılıç Arslan hasta olan oğlu Yakup Mirza'yı ve yüzlerce hastayı bu bölgeye gönderir. O dönemde hasta olanlara, zayıf düşenlere halk dilinde çorlu denmektedir. Bu bölgeye gelen çorlular zamanla iyileşmiş ve evlerine geri dönmüştür. Bundan dolayı buranın ismi Çorum olarak anılmaya başlanmıştır.

20-DENİZLİ

Eski dönemlerde de Menderes nehri sal taşımacılığı için kullanılmıştır. O dönemde yaşayan Türkler için de göl ile deniz aynıdır, her ikisi de denizdir. Bu yüzden bölgeye Denizli denilmiştir.

21-DİYARBAKIR

Diyarbakır şehrinin anlamı bakır ülkesidir.  Bu ismin kaynağı Diyar-ı Bekir'dir. Bekir'in memleketi anlamını taşır. Bunun nedeni de Bekir b. Va'il adlı Arap göçebe boyunun buraya yerleşmiş olmasından kaynaklanır.

Diyarbakır'ın eskiden kullanılan adı ise ''Gelen'' anlamına gelen Amid'dir. Dede Korkut kitabında Amid'e Hamid de denilmektedir.

22-EDİRNE

Edirne şehri ismi en çok değişen şehirlerimizden bir tanesidir. Şehir şu anki adını almadan evvel Kral Hadrian'ın şehri anlamına gelen Hadrianapolis ismi ile anılmıştır. Daha sonrasında şehrin ismi Odrisya, Orestias ve Uscuduma olarak değişir. Bizans döneminde Doğu-İslam dünyası Edrenos, Edrene ve Edreneboli isimleri kullanılmıştır. Daha sonra bölgeye yerleşen Türkler aracılığıyla şehrin ismi Edrene'den Edirne'ye evrilmiştir.

23-ELAZIĞ

Elazığ şehrinin ismi uzun bulunup değiştirlen nadir şehirlerden biri olma özelliği ile bilinmektedir. 1862 yılında o dönemde padişah olan sultan Abdulaziz'in uğruna Mamuretülaziz ismi verilmiştir. Sonradan isim uzun bulunmuş ve Elaziz diye değişmiştir. 1937 yılında ise Elazığ olarak değiştirilmiştir.

24-ERZİNCAN

Erzincan şehrinin ismi de rivayetler aracılığıyla bilinmektedir. Şehrin ismi rivayet odur ki Aziziriz'den gelir. Asur kaynaklarında bölge Zuhma (Suhma) ismi ile geçmektedir. Daha sonrasında bölgeye Eriza ismi verilmiştir. Sonrasında da Erzingan ismi kullanılmıştır. Zaman içerisinde Erzingan, Erzincan' evrilmiştir.

25-ERZURUM

Selçuklular döneminde Erzen-Rum olarak bilinen şehir o dönemde tahıl ambarı olarak kullanılmaktaymış. Zamanla Erzurum'a döüşmüştür. Başka bir rivayete göre Rum toprağı anlamına gelen Ardı Rum isminden evrilmiştir.

26-ESKİŞEHİR

Şehrin en eski adı Doylaion olarak bilinir. 1080 yılında bölgede Türk kontrolü oluşmuş sonraki yıllarda ise şehir Bizans egemenliğine girmiştir. Sonrasında bölge Türk hükümdarı Kılıçarslan tarafından Bizanslılardan geri alınınca şehre "bizim eski şehrimiz" anlamına gelen Eskişehir adını verilmiştir.

27-GAZİANTEP

Gaziantep şehrimiz de onlarca medeniyete ev sahipliği yapması sayesinde bir çok farklı ismi de kullanan nadir illerimizden bir tanesidir. Şehrin antik adı Antiochia ad Taurum'dur. Toroslar'ın karşısındaki Antakya anlamına gelen bu isim Romalılar tarafından kullanılmıştır. Bölgeye sonraları Araplar gelmiştir ve onlar da şehre Ayıntap demişlerdir. Ayıntap isminin kökeni Hitit dilince han toprağı anlamına gelen hantap isminden türemiştir. Bunun yanı sıra Farsça'da Ayıntap kelimesi pınarı bol anlamına gelmektedir.

Zamanla Ayıntap, Antep olarak değişmiştir.

28-GİRESUN

Kirazı ile ünlü olan bu şehrin ismi Romalı General Lukullus'un M.Ö. 70 yılında Giresun'a gelmesine dayandırılmaktadır. Şehre gelen Lukullus burada bir kirazın tadına bakar ve çok hoşuna gider, dönerken yanında bir de kiraz fidanı götürür. Romalılar kirazı lukullus sayesinde tanımış ve sevmişlerdir. Böylece kirazın getirildiği yöreye kirazın, o dönemdeki adı ile Cerasustan dolayı Keresus denir. Keresus halk arasında zamanla Giresun'a dönüşür.

29-GÜMÜŞHANE

Şehrin adı herkesin kolayca tahmin edebileceği üzere gümüş madeninden gelmektedir. Şehrin tarihteki bilinen en eski adı Argiropolis'tir, o dönemde kullanılan Argis kelimesi gümüş anlamındadır. Gümüş o bölgede ön plana çıkan madenlerden biri olmuştur. Osmanlı döneminde Canca adıyla anılan şehir sonraları gümüş ismi ile öne çıkmaya başlamıştır. Daha sonra şehrin adı gümüşün çıkarıldığı anlamına gelen Gümüşhane'ye dönüşmüştür.

30-HAKKARİ

Hakkari kelimesinin kökeni kaynaklara bakıldığında Kürtçe olarak görülür. Kürtçe'de Karin kelimesi "-ebilmek" anlamına gelir. Karin insanın gücünün yetebilmesi anlamını taşımaktadır. Hak kelimesi sonradan eklenmiştir. Özünde kelime ''hep güçlü'' anlamına gelmektedir.

31-HATAY

Bu şehre ismini Atatürk vermiştir. Hıtay ismini taşıyan yarı göçebe toplum 10.yüzyılda Çin'e gitmiş ve Çin'in kuzey kısmını işgal etmiştir. Çin'deki bu bölgeye Hıtay denilmiştir. Atatürk de Hıtaylıların Antakya bölgesine geldiğine inanırdı ve bu nedenle şehre Hatay ismini vermiştir.

32-ISPARTA

Bölgenin önceki adı Baris'tir. İranlılarla yapılan savaştan sonra ülkelerine dönmeyen Mora Ispartalıları Baris isimli bu bölgeye yerleşirler. Daha sonrasında ise Yunanca'daki ''is'' belirteci başa koyulmuş ve is ile baris kelimeleri birleştirilmiştir. O dönemde, dağlık anlamına gelen İsparita olarak bilinmiş daha sonrasında ise İsparta olarak söylenmeye başlanmıştır. Şehir zamanla Isparta'ya evrilmiştir.

33-MERSİN

Bölgenin yakınında Mersinli adında Türkmen bir aşiret yaşıyormuş. Bu aşiret Anadolu'da yedi farklı köye ve bölgeye kendi ismini vermiştir. Mersin şehrinin adı da Mersin adındaki Türk Oymağından gelmektedir.

34-İSTANBUL

MÖ. 658 yılında Megara kralı Byzas tarafından kurulduğu için bu şehre kurucusunun ismi olan Bizantion adı verilmiştir. Roma imparatoru Marcus Avrelius zamanında imparatorun manevi babasının adıyla "Antion" olarak bilinmiştir. Bizans İmparatoru Konstantin şehri yeniden inşaa edince buraya kendi adını verir. Bir süre şehre "Konstantin veya Konstanpolis" denilir. Araplar "Kostantiniye, Romalılar Konstantinopolis" demişlerdir. Daha sonra bu ismin kısaltılmış şekli olan "Stin-polis" adı kullanılmıştır. İşte İstanbul bu "Stin-Polis" kelimesinde türetilmiştir. Türkler burayı alınca, Müslüman şehir anlamına gelen "İslambol" adını verdiler fakat daha sonra şehrin adı İstanbul olarak değişmiştir.

35-İZMİR

Şehrin asıl adı "Smyrna"dır. İzmir kelimesi smyrna'nın halk arasındaki kullanış şeklidir. Homeros destanlarında bu kent ismini Kıbrıs Kralı Kinyras'ın kızı Smyra'dan alır.

36-KARS

MÖ 130-127 yılında buraya yerleşen Karsak oymağından ötürü şehre Kars adı verilmiştir. Kars kelimesinin anlamı ise deve ya da koyun yününden yapılmış elbise ya da şal kuşağı anlamındadır.

37-KASTAMONU

Şehrin antik adı Tumana olarak bilinir. Buraya daha sonra Gas-Gas isimli bir kavim yerleşmiştir. Bölgeye gelen kavim Gas ile Tuman kelimelerini birleştirerek Gastuman demiştir. Zaman içerisinde söylem kolaylığı ile beraber şehrin adı Kastamonu'ya dönüşmüştür.

38-KAYSERİ

Şehrin ilk ismi Mazaka diye bilinir. Romalılar şehri aldığında imparatorun şehri anlamına gelen Caesarea ismini vermiştir. Zaman içerisinde Kayseri'ye evrilmiştir.

39-KIRKLARELİ

Bizans döneminde şehrin adı kırk kilise anlamını taşıyan Saranta Ekklesies'miş. Sonrasında bölgeyi kazanan Türk akıncıları şehirde kırk şehit vermişlerdir bu şehitleri anmak adına Kırklareli ismini kullanmışlardır.

40-KIRŞEHİR

Öncelerinde Makissos ve Justinianopolis isimleri ile bilinen şehir, bölgeye Türklerin yerleşmesiyle ile beraber ''Kır şehri'' adını almıştır. Bunun en büyük nedeni ise şehrin kırların ortasında yükselmesidir. Zaman içerisinde şehrin ismi, halk dilinde Kırşehir olarak söylenmeye başlanmıştır.

41-KOCAELİ

Osman Bey'in uç beyliklerinden biri olan Akçakoca tarafından fethedilen bölgenin ismi fetheden kişi yani Akçakoca'dan gelmektedir.

42-KONYA

Şehir kurulduğundan beri bir din merkezi olarak bilinir. Hıristiyanların yaşadıkları dönemde "İsa'nın tasviri" anlamına gelen İkonyum adını alır. Daha sonrasında ise Abbasiler bu bölgeyi alınca ismini Kuniye'ye çevirmişlerdir. Türkler ise bölgeye geldikten sonra şehrin ismini Konya olarak değiştirmiştir.

43-KÜTAHYA

Antik adı seramik kenti anlamına gelen Seramorum olan şehir, bir müddet sonra Frigliler tarafından Kotiyum olarak söylenmeye başlamıştır. Daha sonrasında ismi Kotiaetion, Katiaion, Cotyaeium, Cotyaeum ve Cotyaium şeklinde geçen şehrin tüm isimlerinin anlamı Totys'in şehridir. Selçuklu döneminde Türklerin buraya gelmesiyle beraber şehre Kütahiye ismi verilmiştir. Zamanla bu isim halk dilinde Kütahya'ya dönüşmüştür.

44-MALATYA

Kültepe vesikalarında Melita ismi ile anılan şehir Hitit döneminde de Maldia olarak bilinir. Maldia kelimesi bal anlamına gelen melid kelimesinden türemiştir. Zaman içerisinde halk dilinde Malatya'ya evrilmiştir.

45-MANİSA

Şehrin antik adı Yunanca Magnesya'dır. Truva Savaşı'na katılan Magnetler bu bölgeye geldiklerinde Spil Dağı eteklerine Magnesia Kalesi'ni inşa etmişlerdir. Bu yüzden de bölgeye Magnesya denmeye başlanmıştır. Daha sonra Türkler bu bölgeyi aldığında şehrin ismini Manisa olarak söylemeye başlamışlardır.

46-KAHRAMANMARAŞ

Şehrin gerçek ismi Markasi'dir ama halk arasında Maraş olarak anılmıştır. Kurtuluş Savaşı'nda Maraş halkının işgale direnmesi ile Kahraman unvanını almıştır.

47-MARDİN

Mardin isminin bir rivayete göre Süryanice bir kelime olan Marde'den geldiği söylenmektedir. Romalılar Maride, Araplar ise Mardin ismini kullanmışlardır.

Başka bir rivayete göre şehrin ismi Kürtçe kökenlidir. Mer-din yani erkek, yiğit bilinen anlamını taşımaktadır.

48-MUĞLA

Bölgenin ismi Selçuklu Sultanı Kılıçarslan'ın en güvendiği komutanlarından olan Muğlu Bey'den gelir. Burayı fetheden Muğlu Bey'in ismi bölgeye verilmiştir. Zaman içerisinde Muğla'ya evrilmiştir. Kentin orta çağdaki adı Mobella olarak geçer.

49-MUŞ

Şehrin adı Asurlulardan kaçan İbrani kabilesi tarafından verilmiştir. Bölgeye gelen kabile sulak verimli alan anlamına gelen Muş ismini bölgeye vermiştir. Başka bir inanışa göre şehrin ismi şehrin kurucusu olan Muşet'ten gelmektedir.

50-NEVŞEHİR

Kent Orta Çağ ve Yeni Çağ'da Seandos, Nissa ve Muşkara isimleri ile anılmıştır. Damat İbrahim Paşa olarak sadrazamlığa getirildiğinde doğduğu kent olan Muşkara'da büyük bayındırlık hareketine girişmiştir. İmaretler, camiler, medreseler, hamam ve çeşmeler yaptıran Damat İbrahim Paşa Muşkara adını da değiştirerek, şehre Yenişehir anlamını taşıyan Nevşehir adını vermiştir.

51-NİĞDE

Hititler döneminde Nakita adı ile bilinen şehir İslam mbilginlerinin eserlerinde ise Nekida ve Nekide isimleri ile geçmektedir. Zaman içerisinde Nikede şeklinde telaffuz edilmeye başlanmış, Selçuklular dönemindeyse Niğde ismine dönüşmüştür.

52-ORDU

Ordu ismi köken olarak Türkçe bir kelimedir ve saray anlamına taşır. Genellikle hükümdarın, hakanın oturduğu şehir anlamında kullanıldığından mütevellit zamanında buraya kelimenin ilk hali olan Urdu ismi verilir. Daha sonraları ise Orda şeklinde söylenmeye başlanır. Ur kelimesinin anlamı yüksek yer, tepedir. Zamanla Ordu olarak evrilmiştir.

53-RİZE

Rumca dilinde dağ eteği anlamına gelen Riza kelimesi şehrin ismi olarak kullanılmıştır. Bölgenin geçmişte ''Riza'' ismiyle bilindiği, zaman içerisinde ise Rize'ye evrildiği düşünülmektedir.

54-SAKARYA

Şehir ismi Sakarya Nehri'nden gelmektedir. Nehrin ismi ise M.Ö. 7.yüzyılda bölgede yaşayan Frigyalılar'dan gelir. Frigyalılar, kutsal gördükleri bu nehre Sangari ismi verilmişlerdir. Daha sonra Sangari ismi saldırgan anlamına gelen Sengarios ismine çevrilmiş, zaman içerisinde Sakarya'ya dönüşmüştür.

55-SAMSUN

Palaskça kökenli olan Amisos kelimesi şehrin ilk isimlerinden biridir. Bölgeye Türkler geldikten sonra Amisos kelimesi Samsun şeklinde değişmiştir. O dönemin kayıtlarında şehir için Türkler'in Samsun dediği Batılı kaynaklarda ise yabancıların Sampson dediği bilinmektedir.

56-SİİRT

Siirt kelimesinin Sami Dili'nden geldiği düşünülür. Kent anlamına gelen Keert sözcüğü şehir için kullanılmıştır. Daha sonra Esart, Sairt ve Siirt isimleri kullanılmıştır.

57-SİNOP

Antik Çağ'da, Paflagonya bölgesi içinde kalan Sinop'un bilinen ilk adı, Sinope'dir. Bir söylentiye göre kent adını, kurucusu olarak kabul edilen Amazon'dan alır. Bir başka söylentiyse kenti eski Yunan'da Irmak Tanrısı Asopos'un su perisi kızlarından Sinope kurmuş olduğudur. Bu yüzden bölgeye Sinope denmiştir. Zamanla Sinope, Sinop'evrilmiştir.

58-SİVAS

Kentin adı Farsçada "üç değirmen" anlamını taşıyan "Sebast" kelimesinden gelmektedir; Sebast ismi zamanla halk dilinde Sivas olarak yerleşmiştir. Sivas ismi bu şekilde ortaya çıkmıştır.

59-TEKİRDAĞ

Tekirdağ'ın bilinen en eski adı M.Ö. 5.yüzyıldan gelmektedir. Heredot'un kaynaklarında bölgenin adı Bizanthe olarak geçer. Daha sonraki kaynaklarda ise şehir Rhaedestus ismi ile anılmaktadır. Geç Bizans döneminde Rodosto olarak aktarılan bölgenin adı Osmanlı dönemi ile birlikte Rodosçuk olarak kaynaklarda yer almıştır. 1732 yılı itibariyle Tekfurdağı olarak adlandırılan bu bölge cumhuriyetin ilanı ile Tekirdağ ismini almıştır. Adını kıyı boyunca uzanan Tekir dağlarından aldığı da düşünülmektedir.

60-TOKAT

Tokat isminin kökeni Türkçedir ve bildiğimiz tokat kelimesinden gelir. Bölgede bulunan kalenin ismi zamanında Comano Pontica olarak bilinirmiş . Daha sonrasında Anadolu'yu fetheden Selçuklu Oğuz Türkleri bu kaleyi alarak kenti fethettikten sonra Bizans ordusuna ağır bir tokat vurduklarını göstermek adına şehrin ismini Tokat olarak değiştirmişlerdir.

61-TRABZON

Trabzon ismi Pontus Rum devleti zamanında kullanılan ve şehrin orijinal adı olan dört köşe manasındaki "Trapezus" kelimesinden gelmektedir. Lazlar şehre Trapuzani, Gürcüler Trapizoni derler. Daha sonrasında şehre gelen Osmanlı ve Persler de şehir için Tara Bozan demişlerdir. İsim ufak söyleniş farklılığı olsa da günümüze kadar Pontus devrindeki adı ile Trabzon olarak gelmiştir.

62-TUNCELİ

Tunç gibi sağlam insanların yeri anlamına gelen Tunceli ismi bizzat Atatürk tarafından şehre verilmiştir.

63-ŞANLIURFA

İlk zamanlarda Arach, Erech, Orhay, Edessa ve Ruha isimleri ile bilinen şehir daha sonra Urhai olarak anılır. Urhai ve Orhay isimleri bölgenin sakinleri Süryaniler tarafından verilmiştir. Daha sonrasında bölgeye gelenler suyu bol anlamında olan Edessa ismini vermiştir. Daha sonra güzel çeşme anlamına gelen Kaliruha ismi kullanılmıştır.

Bölgeye Arapların gelmesi ile birlikte Kali kelimesi atılıp Ruha ismi ile anılmaya başlanan şehir, zaman içerisinde Urfa ismine evrilmiştir.

64-UŞAK

Uşak ismi kaynak olarak Türkçe kökenlidir. Oğul anlamına gelen Uşak kelimesi şehrin kurucusu olan Selçuklular tarafından verilmiştir. Şehrin isminin oğul ile ilgili olmasının sebebi de oğlu bol olsun diye dua edilmesinden gelmektedir.

65-VAN

Şehir Asur kraliçesi Semiramis tarafından kurulmuş ve şehre kurucusundan ötürü Şahmirankent ismi verilmiştir. Daha sonrasında bölgeye Persler'in gelmesiyle birlikte yöreye Van adında bir vali atanmıştır. Şehri bayındır hale getirdiğinden dolayı şehre onun ismi koyulmuştur.

66-YOZGAT

Şehrin bilinen asıl ismi Bozok'tur, bir müddet sonra Yozgat olarak değiştirilmiştir. Oğuzların Bozok koluna mensup Türklerin bölgeye yerleşmesi ile birlikte bu bölge Bozok olarak anılmıştır. 1800'lü yıllarda ise halk dilinde Yozgat denmeye başlanmıştır. Yozgat ismi otlak kent anlamına da gelmektedir.

67-ZONGULDAK

Şehir ilk ismini Sandra ismindeki çaydan almıştır. O dönemde şehre Sandraka denmiştir. Zaman içerisinde Zonguldak sözcüğüne evrildiği düşünülmektedir.

68-AKSARAY

Selçuklu Sultanı İzzettin Kılıçarslan şehirde pek çok cami, medrese, kümbet ve büyük beyaz bir saray yaptırmıştır. Şehir de ismini bölgede yaptırılan bu beyaz saraydan almaktadır.

69-BAYBURT

Şehrin orta çağdaki ismi Payberd olarak geçer, Bizans döneminde ise Payper ve Baberd olarak kaydedildiği görülmektedir. Arap kaynaklarında Babirt olarak bilinen şehir yüksek kale anlamını taşımaktadır. Zamanla Bayburt olarak değişmiştir.

70-KARAMAN

Bölgeye yerleşen Karamanoğlu Beyliği'nin kurucusu Karaman Bey'den ötürü şehre Larende denilmiştir. Cumhuriyet döneminde ise Karaman olarak değiştirilmiştir.

71-KIRIKKALE

Şehrin ismi bölgede yaşanan kahramanlıklardan dolayı Osmanlı arşivlerinde Kırıkkal olarak anılmıştır. Sonrasında Kırıkköyü olarak bilinen kent merkezi zamanla Kırıkkale adını almıştır.

72-BATMAN

İsmini Batman Çayı'ndan alan şehir ilk başlarda bir köy olarak kayıtlarda bulunur. Çayın yakınında bulunan Iluh köyüne Batman ismi verilmiştir. Rivayet odur ki köyün yerlileri bölgenin güneyine kurulan tesislere çok fazla baktığından dolayı şehre böyle bir isim verilmiş.

73-ŞIRNAK

İçerisinde Nuh peygamberin de olduğuna inanılan bir grup tarafından inşa edilen şehrin ilk ismi Nuh'un şehri anlamını taşıyan Şehr-i Nuh'tur. Daha sonra halk dilince Şernah ve Şırnek olarak değişip en sonunda Şırnak olarak değişmiştir.

74-BARTIN

En eski bilinen ismi Parthenios olan şehir zamanla Bartın şeklinde söylenmeye başlanmıştır. Parthenios isminin verilmesinin sebebi ise, Okenaus'un çocuklarından biri olan sular tanrısı Parthenios'dur. Bölgedeki sulardan ve denizlerden dolayı bu ismin verildiği tahmin edilmektedir.

Antik çağda, Parthenios adı verilen Bartın Irmağının kenarında kurulan Bartın Kentinin Parthenia ismiyle anıldığı ve zamanla Bartın'a dönüştüğü kaynaklarda görülmektedir.

75-ARDAHAN

Şehrin ismi Gürcü kökenlidir. Ardana ve Artani ismi kullanılmış, daha sonrasında bölgeye Osmanlıların gelmesinın ardından şehre Ardahan denilmeye başlanmıştır.

76-IĞDIR

Iğdır ismi 24 Oğuz boyundan biri olan Oğuz Han'ın torunu Iğdır Bey'den gelir. Bölgeyi fetheden Iğdır Bey'in ismi kente verilmiştir.

77-YALOVA

Osmanlı döneminde Çiftlikköy'den Çınarcık iline kadar uzanan bölgeye Yalakabad ismi verilmiştir. Yali, yala kelimeleri kıyı anlamına gelmektedir. Zaman içerisinde buranın ismi Yalı ovası olarak anılmış sonra da Yalova'ya dönüşmüştür.

78-KARABÜK

İsmini coğrafi bölgesinden alan bu şehir ''kara'' ve ''bük'' kelimelerinin birleşiminden oluşmaktadır. Anlamı kara çalılık yer olarak bilinmektedir.

79-KİLİS

Şehrin ismi Osmanlı kaynaklarında Kiris Kalesi olarak geçmektedir. Grant Dictioner'de Cyrrhus efendi anlamındaki Kiris olarak geçer. Yapılan araştırmalara göre bu ismin 8.yüzyılda bölgeye gelen Türkmenler tarafından verildiği düşünülmektedir. Zaman içerisinde Kiris halk dilinde Kilis'e evrilmiştir.

80-OSMANİYE

Osmanlı zamanında şehre bölgede çıkan isyanları bastırmak için Fırka-i İslahiye isimli bir ıslah ordusu gönderilmiştir. Sonrasında da şehir bu ordu tarafından kurulmuştur. Şehir kurulurken bölgede bulunan büyük bir önemi olan Osmanlı köyü de unutulmamıştır. O yüzden de buraya bu köyün ismi verilmiştir.

81-DÜZCE

Coğrafi konumundan dolayı bu bölge uzun bir süre Düzbazar denmiş daha sonrasında bölgede kurulan pazara da aynı isim verilmiştir. Düzce il olduğunda ise hep anılmış olduğu isminin kullanılması uygun görülmüştür.