Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'dan, Rusya ile Ukrayna arasında çıkan savaş sebebiyle Ukrayna limanlarında mahsur kalan tonlarca tahıl yüklü gemilerin küresel pazara güvenli bir şekilde ulaştırılması ve olası bir tahıl krizinin önüne geçilebilmesi amacıyla diplomasi yönünde çalışmalar yürütüyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'da dünden bu yana tahıl konusuyla ilgili 3 kritik görüşme gerçekleştirdi. Başkan Erdoğan, dün ilk olarak BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dün Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Başkan Erdoğan, ardından bir görüşme de Estonya Başbakanı Kaja Kallas ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi. İletişim Başkanlığı'ndan konuyla ilişkin açıklama geldi. Yapılan açıklamada, iki ülke lideri ile ikili ilişkiler ele alınırken, Ukrayna'daki tahılın güvenli şekilde ülkeden çıkarılmasıyla ilgili de istişarede bulunuldu.
Rusya ve Ukrayna savaşının başladığı günden bu güne kadar geçen sürede barış için çok yönlü diplomasi çalışmalar yürüten Türkiye, Rusya ve Ukrayna savaşından kaynaklanan küresel gıda tedariki sorununu çözmek için kolları sıvadı. Türkiye, Ukrayna limanında mahsur kalan tahıl stoklarının güvenli bir şekilde küresel pazarlara ulaştırmayı hedefliyor. Güvenli bir şekilde hedefi gerçekleştirmek amacıyla mekanizma oluşturmak için bir süredir diplomasi trafiği yürütüyor.
"Yapıcı ve oldukça olumlu havada"
Gıda krizinin çözümü ile alakalı yürütülen çalışmalar ve Ukrayna limanlarında bekleyen tahıl yüklü gemilerin tahliyesine yönelik Türk ve Rus askeri heyetleri arasındaki zirve dün Moskova’da gerçekleştirildi. "Yapıcı ve oldukça olumlu havada" geçtiği belirtildi. Zirvenin sonucunda, sorunun çözümüne yönelik Türkiye, Rusya, Ukrayna ve BM arasında görüşmelerin yapılmasına yönelik bir anlayışın oluştuğu kaydedildi.
20 Haziran tarihinde
Rusya’nın Novorossiysk Askeri Deniz Üssü Komutanı Tuğamiral Viktor Koçemazov, geminin Novorossiysk limanına 18 Haziran tarihinde gelmesinin planlandığını ifade ederek, mürettebatın gemideyken gümrük ve sınır görevlilerinden izin alma işlemlerinin gerçekleştiğini dile getirdi. Geminin ‘bağlama limanına’ 20 Haziran tarihinde ulaşması öngörülürken, ancak sözde Donetsk Halk Cumhuriyeti’ne liman hizmetleri ödemesi ulaşmadığı için gecikme yaşandığı dile getirdi.
Mariupol ve Berdyansk limanları
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, başkent Moskova'da düzenlediği haftalık basın toplantısında, açıklamalarda bulundu. Mariya Zaharova, Ukrayna'daki limanlardan tahılın çıkarılması konusunu değerlendirdi. Karadeniz ve Azak Denizi'nde insani koridorların güvenli çalışması için gerekli koşulların Rus güçlerince oluşturulduğunu belirten Zaharova, tarım ürünlerinin ihracatı için Mariupol ve Berdyansk limanlarının kullanılabileceğini ifade etti.
"Yerine getirmeye hazır olduğumuzu bir kez daha teyit ediyoruz"
Zaharova, gemilerin çıkarılması için hazır olduğunu dile getirerek, "Rusya'nın, Ukrayna tahılının yabancı gemilerle çıkarılmasını sağlamaya hazır olduğunu teyit ediyoruz. Bu, gemilerin silah kaçakçılığı konusunda kontrol edilmesi ve Kiev'in Karadeniz'de kışkırtıcı eylemlerden, mayın tehdidi ve gerilim oluşturmaktan vazgeçmesi şartıyla gerçekleşebilir. Tahıl, gübre, enerji ve diğer kritik ürünlerin ihracatı konusunda yükümlülüklerimizi yerine getirmeye hazır olduğumuzu bir kez daha teyit ediyoruz." ifadelerini kullandı.
"Yalan"
Zaharova, "Yaptırım baskılarına rağmen gıda ihracatına ikili kanallar üzerinden devam ettiklerini" dile getirerek yılın sonuna kadar uluslararası pazarlara yaklaşık 25 milyon ton tahıl ve 22 milyon ton gübre tedarik edebileceklerini söyledi. Rusya’nın Ukrayna’daki eylemlerinin gıda ve tahıl krizini kışkırttığı yönünde açıklamaların Batılı ülkeler ve Birleşmiş Milletler (BM) dahil uluslararası örgütlerin temsilcilerince yapıldığına dikkati çeken Zaharova, bunun "yalan" olduğunu savundu.